Tatilde iş düşünen depresyona giriyor

Psikiyatrist Doç. Dr. Kemal Sayar, tatil depresyonuyla karşılaşmamak için gün boyunca keyif alınan ve yıl içinde yapmaya fırsat bulunamayan aktivitelere ağırlık verilmesi gerektiğini söylüyor...

* İdeal bir tatil sizce ne kadar süre olmalı ve kişiler bu süreçte yılın yorgunluğunu üzerinden nasıl atmalı? Tatil sürecinde yorgunluğumuzdan arınmak isterken aynı zamanda işimizden ve çalışma hayatımızdan da soğumayacağımız bir dengeyi sağlamamız gerekir. Bu nedenle tatil süresinin çok kısa olmaması gerektiği gibi, çok da uzun olmamalıdır. Ortalama iki haftalık tatil süreci bu anlamda yeterlidir.

UYKU DÜZENİNE DİKKAT

* Tatil, 'dinlenmek' olarak mı açıklanır? Tatil, dinlenmekten çok rahatlama ve gevşemeye denk gelen bir kavramdır; bir nevi mola gibidir. Çünkü dinlenme kavramı, çoğu kişinin zihninde daha fazla uykuya zaman ayırma, daha az faaliyette bulunma gibi anlamları çağrıştırmaktadır. Oysa tatile çıkarken amaç, yıl boyunca yaşanmış tatsız olaylardan arınmak, tekrar çalışma sürecine enerji toplamış olarak başlamaya hazırlanmak olmalıdır. Tatilin amacı insanın rutin uğraşılarından sıyrılıp yeni düşünce ve duygulara yer açmasıdır.

* Tatil değerlendirmesinde en sık yapılan hata nedir? İki yanlış algıdan söz edebilirim. Bir tanesi, tatili bol bol uyuma ve tembellik yapma olarak görmekten kaynaklanır. Uyku ve yeme düzenleri tamamen değişen bu insanlar, tatil dönüşü yaşantılarına ayak uydurmakta bu nedenle ciddi zorluklar yaşar. Bir diğer yapılan yanlış ise tatile büyük umutlarla çıkmaktan kaynaklanıyor. Kusursuz bir tatil planı yapan insanlar, gerginlik ve streslerinden kurtulmak için tatillerinde en ufak aksiliklerden bile rahatsızlık duyarak çok daha gergin günler geçirebiliyor.

* Kişiler tatil sonrası işlerine ve normal yaşamlarına nasıl adapte olmalı? Tatil süresinde uyku ve yeme düzenlerini ciddi boyutta bozmayacak şekilde davranmak temel kurallardandır. Ayrıca kimi insanlar tatilden döner dönmez işe başlamaktan rahatsızlık duyar. Bu nedenle tatilden bir-iki gün önce dönüp eski düzene adapte olmaya çalışmak faydalı olacaktır. Bir de zihinden 'kimbilir işte ne çok şey birikmiştir' gibi olumsuz düşünceleri uzak tutması gerekir.

* Tatil sonrası depresyonu en çok kimlerde görülüyor? Özellikle geri döndüğünde kendini bekleyen işlerle ilgili olarak kuruntuları olan insanlarda daha fazla görülür. Bir de beş yıldızlı otellerde masalsı bir tatil yapan insanlar, orada kendilerine sunulan hizmetin büyüsüne kapıldıklarından, tatil dönüşünde masalın bitmesiyle hüsrana uğrar. İşlerini sevmeyen kişilerde de tatil sonrası depresyon görülebilir.

ÇOK ALKOL ALMAYIN

* Durumun aşılması için önerileriniz neler? 'Şimdi'yi yaşamak ve o andan zevk almak, geleceğe umutla bakmak, içinde bulunulan günü geçmiş güzel günlerle kıyaslayıp hüzne kapılmamak, bazı maddi kaynak gerektirmeyen aktiviteler yaratmak, denizi seyretmek, yürüyüş yapmak, balık tutmak fayda sağlayacaktır. Çok fazla alkol almamak da gerekir; çünkü alkolün depresif duyguları tetikleyen bir yapısı vardır. Yeni aktivitelere katılmak, ilgili ve destekleyici insanlarla beraber olmak, uzun zamandır görüşülememiş eski arkadaşlarla görüşmek, aşırı harcamalardan kaçınmak; tatil sırasında ve sonrasında hissedilen depresif duygularla başa çıkmada etkili olacaktır.