AB fonksiyonel gıdaya ilaç gibi prospektüs getiriyor

Gıda sanayisinin geliştirdiği ürünlere bakacak olursak bazı yiyeceklerle kolesterol seviyemizi düşürürken diğer yandan özellikle kış aylarında C vitamini yüksek içecekleri tüketerek soğuğa karşı dayanıklılığımızı artırabileceğiz. Peki gıda üreticilerinin ambalajlarının üzerine yazdıkları bilgilerin ve ileri sürdükleri sağlık avantajlarının ne kadarı gerçeği yansıtıyor? Avrupa Komisyonu uzun süreden beri tartışılan bu konuya yasal çerçeve getiriyor. Buna göre AB Parlamentosu'nun 20 Aralık 2006'da karara bağladığı EU 1924/2006 numaralı ve kısaca "Health claim" adıyla bilinen yasası 1 Temmuz'dan itibaren yürürlüğe giriyor. Yasa, gıda üretiminden ambalajlanmasına, ürün tanıtımından televizyon reklamlarına kadar çok geniş bir alanda yeni uygulamaları beraberinde getiriyor. AB'li yetkililer yasanın tüm ayrıntılarının belirlenmesi ve son rötuşlarının yapılmasının 2 yıl daha alabileceğini ve şirketlere sağlanacak geçiş dönemiyle birlikte kanunun son halinin 2009'dan itibaren tam anlamıyla yürürlüğe gireceğini duyurdu. Yasa AB üyesi ülkelerde uygulanan farklı gıda düzenlemelerine standart getirerek tüketicilerin yanıltılmasını önlemeyi amaçlıyor. 1 Temmuz'dan itibaren tüm üye ülkelerde yürürlüğe girecek olan yasanın ulusal parlamentolar tarafından ayrıca onaylanmasının gerekmediği ifade edildi.

'LIGHT' OLMAK ARTIK ZOR
Yeni uygulamayla birlikte öncelikli olarak ürünlerin üzerinde bazı besin değerlerine yönelik vurgu yapılmasına kısıtlama getirilecek. Örneğin bundan böyle üzerinde "light" (enerji oranı düşük) yazan ürünler gerçekten de light olduklarını kanıtlamak zorunda kalacak. Yeni yasaya göre bir ürünün üzerinde light yazabilmesi için ligt olmayan eş değer bir üründen en az yüzde 30 daha az kalori içermesi gerekecek. Ancak bunun yanı sıra ürün üzerindeki etikette karbonhidrat, tuz, şeker, yağ asidi, doymuş yağ oranları gibi tüm besin değerlerinin de bulunması gerekecek. Kalori konusunda ise bir ürünün düşük kalorili sayılabilmesi için gıdanın 100 gramının en çok 40 kalori sağlaması gerekecek. Ürünlerin üzerinde "az yağlı" yazabilmesi için ise 100 gram içerisindeki yağ oranının 3 gramdan az olması gerekiyor.

BİLGİ GİZLENMEYECEK
Diğer yandan bundan böyle gıdaların üzeride yalnızca "tuzu az", "şeker seviyesi düşük" gibi ifadeler yer alamayacak. Yeni yasaya göre, üretilen gıdaların besin değerlerinin tamamı verilecek. Zira yapılan eleştirilere göre ambalaj üzerinde şeker oranı düşük olarak verilen gıdaların genellikle tuz oranı çok yüksek oluyor. Ve bu durum sağlık için çok şekerli bir ürünü yemek kadar zararlı olabiliyor. Aynı durum özellikle çocukların tükettiği şekerlemelerde kullanılan, "yağ oranı düşük" ifadesi için de geçerli. Bu ürünlerde de genellikle şeker oranı çok yüksek olduğundan sağlık bakımından risk oluştuğu belirtiliyor. Ürünlerin üzerinde "yüzde 100 yağsız" ifadesinin kullanılması ise bundan sonra tamamen yasak olacak.

'Hastalığa iyi gelir'ifadesi izne bağlı
* "Zihni geliştirir", "Kolesteroldüşürür" gibi ifadeler izne bağlıolacak.

* Bu izni alabilmek için üreticilersağlık etkisi için klinik onaygetirecek.

* Ambalaj üzerinde üründengünde en çok kaç adettüketilebileceği belirtilecek.

* Üründen birkaç tanekullanıldığında ne tür yan etkiyaptığı da etikette yer alacak.

Sağlığı ima edenaçıklamalar artık zor
* Ürün tanıtımlarında, istisnalarhariç, sağlıkla ilgili herhangi birifadeye yer verilmeyecek.

* Özellikle yazılı basın, televizyon,internet ve radyo reklamlarınasıkı denetim gelecek.

* İlaç şirketleri için geçerli olantanıtım kuralları sağlık ürünügeliştiren gıda şirketleri için degeçerli olacak.

* Şirketlere yeni kurallara uymalarıiçin geçiş süreci tanınacak.

Vitamin değerineklinik onay alınacak
* "C vitamini bol" veya"kemikleri güçlendirenkalsiyum içerir" gibi ifadeleresınırlama geliyor.

* Bu ifadeleri kullanmak isteyenüreticiler klinik onay alacak.

* Televizyon reklamlarındavitamin unsuruna vurguyapılmayacak.

* Ürünlere ilaç gibi tanıtımmetinleri eklenecek.

Besin değeri bilgisieksiksiz olacak
* Ürünlerin özellikle bazı besindeğerlerine yönelik vurguyapılmasına kısıtlamagetirilecek.

* Bir ürünün üzerinde lightyazabilmesi için ligt olmayan birüründen en az yüzde 30 dahaaz kalori içermesi gerekecek.

* Ürünlerin içerisinde bulunankarbonhidrat, tuz, şeker, yağasidi ve doymuş yağ gibi tümbesin değerleri ambalaj üzerindebulunacak.

* Ürünlerin üzerinde "az yağlı"yazabilmesi için 100 gramiçerisindeki yağ oranının 3gramdan az olması gerekiyor.