|
 |
|
  TDK'dan ırkçı söylem açıklaması
Türk Dil Kurumu (TDK) Başkanı Prof. Dr. Şükrü Haluk Akalın, Türkçede Ermenileri aşağılayan, onları küçük gösteren, hakaret anlamı içeren bir deyim olmadığını belirterek, ''Türk Dil Kurumunun sözlüğüne alınmış olan 'Ermeni gelini gibi kırıtmak' deyiminde de hakaret, küçük görme, alaya alma gibi bir ifade bulunmuyor'' dedi.
Akalın, AA muhabirine yaptığı açıklamada, bir gazetede yer alan ''Türk Dil Kurumunun internet üzerinden hizmet veren sanal sözlüğünde ırkçı söylem olduğu'' yönündeki iddianın gerçeği yansıtmadığını söyledi.
Türkçe sözlükte her deyimin bir edebi metne ve örneğe dayandırıldığını ifade eden Akalın, ''Ermeni gelini gibi kırıtmak'' deyimiyle ilgili örneğin de kırıtma maddesinde yer aldığını kaydetti. Akalın, ''Kırıtmak; kırıtmak işi, cilve, işve'' karşılığı verilen örneğin, Türk edebiyatının tanınmış yazarlarından Salah Birsel'in bir eserinden alındığını bildirdi.
''Ermeni
gelini gibi kırıtmak'' deyiminin, ağır veya yavaş hareket etmek biçiminde tanımlandığını söyleyen Akalın, deyimin sözlüğe alınmasının tamamen sözlükçülük ve dil bilimi ilkelerinden hareketle gerçekleştiğini vurguladı. Akalın, ''Eğer, bir dilin söz varlığında bir deyim kullanılıyorsa ve yazı diline geçmişse örneklerini edebi metinlerde görebiliyorsak, bu deyimlerin sözlüklere alınması gerekir'' dedi.
''Ermeni gelini'' deyiminin Ahmet Vefik Paşa'nın 1890 basımı ''Lehce-i Osmani'' eserinde de bulunduğunu dile getiren Akalın, bu deyime Türkçe-Almanca, Türkçe-İngilizce sözlüklerde de rastlamanın mümkün olduğunu kaydetti. Akalın, ''Ermeni gelini'' tanımının ermeni ailenin Ermeni olmayan gelini anlamına da gelebileceğine dikkati çekti.
ERMENİCEDEN ÖRNEKLER
Türk Dil Kurumunun ırkçı söylemle suçlanmasının son derece anlamsız olduğunu ifade eden Akalın, buna karşın Ermenice'de Türklüğe hakaret anlamı içeren deyimlerin bulunduğuna işaret etti.
Akalın, şunları kaydetti:
''Dillerde, başka milletlerden insanları küçük gösteren, onları alaya alan birtakım deyimler bulunabilir, Türkçede de olabilir. Ancak, söz konusu deyimde böyle bir anlam yok. Ermenice birkaç deyim var ki esas onlarda Türkleri aşağılama var. Örneğin 'Şantz mi vaxi, Türki vaxi'; anlamı 'köpekten değil, Türk'ten kork'. 'Turki lagoh' veya 'Türk dığa'; 'Türk uşağı' demek ve hakaret anlamında kullanıldığı belirtiliyor. 'Turki, Turki Knund'; 'Türklerden türeyen' anlamındadır ki birisine hakaret etmek için kullanılmaktadır. 'Türki Yegav'; uyumayan çocukları korkutmak için 'Türk geliyor, Türk hortladı' gibi bir deyim olarak Ermenicede kullanıldığını görüyoruz.''
17. ve 18. yüzyıldan itibaren sözlüklerde yer alan bir deyimin yeni hazırlanan sözlüklere konulmaması gibi bir durumun söz konusu olamayacağını da belirten Akalın, şöyle devam etti:
''Türklerin Ermenileri aşağılayan, onları küçük gösteren, onlara hakaret eden bir deyimi yok, sözlüklerimizde de yok. Türk Dil Kurumunun sözlüğüne alınmış olan 'Ermeni gelini gibi kırıtmak' deyiminde de hakaret, küçük görme, hor görme, alaya alma gibi bir ifade bulunmuyor. Türk Dil Kurumu tamamen dilcilik açısından, dil bilimi açısından konuya yaklaşmış ve sözlükçülük ilkesi gereği 'Ermeni gelini gibi kırıtmak' deyimini sözlüğüne almıştır. Bu deyimde bir hakaret unsuru görmek, bir ırkçılık görmek Türk Dil Kurumuna, Türkçeye ve Türk milletine bir insafsızlık demektir.''
|
