|
Sevinç ya da duygudan ağlamak oruç bozar mı?
*Kâfir kime denir? Şirk nedir? Münafıklık nedir münafık kimdir?
Soru sahibi sorusunun cevabını bildiğini göstermek için kendisi cevaplamış, ancak yine de sorduğuna göre tereddütleri olduğuna eminim. Ben bilimsel olarak açıklayayım. Kâfir kavramının Kuran'da ilk geçtiği yer, vahiy düzenine göre, 74. Müddessir Suresinin 10. ayetidir. Bundan önce Kuran'dan sadece Alak Suresinin ilk beş ayeti vahiy olunmuştu. Bu açıdan Kâfir kelimesinin anlamı, daha sonra İslam ulemasınca sınırlanmış ve basitleştirilmiş "inançsız", "inkârcı" gibi anlamlardan çok daha geniştir. Kuran'daki kullanımında kâfir, hakikati inkâr eden veya kabul etmeye yanaşmayan kimseyi anlatır. Kendi kişisel bilgi ve yargılarını tek hakikat olarak sayıp, hiç eleştiri ve araştırma yapmadan, başkasını veya başkalarını suçlayana kâfir denir. Allah'tan gelenle Peygamberden gelen hakikati kendi yargıları ile örtmüş olanlar, hakikati ebediyen kaybedebilir, heva ve heveslerinin tutsağı olabilirler, çünkü hiçbir insan, ne kadar inanç dolu olsa da, hatalardan ve zaaflardan uzak kalamaz. Bunun için gönülden tövbe ederek Allah'a yönelmek gerektir, (66. Tahrim 8) aman dikkat.
Şirk, İhlâs Suresinde öğretilen inancın tam aksi olarak tarif edilmiştir. Yani Allah'ın birliği ve tekliği, Allah'ın öncesiz ve sonrasızlığı, bütün evrenin asıl sebebi olduğu, doğurmamış ve doğrulmamış olduğu, hiçbir şeyin Ona denk tutulamayacağı inancına aykırı bir inanca sahip olmak şirktir. Şirk ile küfür çoğu zaman birbiri ile aynı anlamda hatta birbirinin yerine kullanılmıştır. Zaman içinde şirk ve küfür kavramları anlamca öyle esnetilmiş, öyle genişletilmiştir ki, bazı fırka taraftarları, kendilerine özel bazı konularda, farklı düşünenleri tespit ettiklerinde, Müslüman rakiplerini şirk ile ithamdan çekinmemişlerdir. O zaman şirk ve küfür, artık sadece İslam haricinde hâkim bulunan inançsızlığın ismi olmakla kalmamış, aynı zamanda İslam içinde bir Müslüman'ın diğerine karşı ileri sürebildiği bir itham halini almıştır. Mutezile ve Muvahhide birbirlerini şirk veya küfürle suçlarlar. Vahhabiler kendilerini yegâne muvahhitler olarak iddia ederler. Kendilerinin dışındaki bütün diğer Müslümanların müşrik olduklarını söyler, kendilerinin sünneti yaşatma (ihya al-sunna) ile görevli olduklarını savunurlar. Ahlak açısından ise (Gazali'de olduğu gibi) ibadette Allah' yönelme niyetine, başkalarının hoşuna gitme niyetinin karışması şirk sayılmıştır. Aynı şekilde kibir ve bencillik de şirk sayılmıştır.
Münafıklığa gelince, bu kelime Kuran'da, Medine döneminde kullanılmış olan bir kavramdır, geniş anlamı "kararsız, mütereddit" demektir. Kuran, bu ve benzeri kimseler için "kalpleri hasta, kalplerinde hastalık var" tabirlerini de kullanmıştır. Kişi kendi tercihi ile tuttuğu yolu o kadar tek doğru olarak benimser ki, artık hakikatin sesini dinlemeyi reddeder, böyle kişilerin zamanla hakikati arama ve kavrama yetenekleri körelir. Bunlar kendi tercihleri olarak, daha doğruya, hakikate karşı bilerek sağır ve kör davrandıkları için, tabiat kanunlarının gereği olarak kalpleri katılaşmış, sembolik deyimle mühürlenmiştir. (2. Bakara 7) Artık onlar hakikatin bilgisi ile aydınlatılsa da birdir, aydınlatılmasa da, Nuh demişlerdir bir kere, peygamber demezler. En iyisi mütevazı olmak, Allah ile kul arasına gerçekten girmemeye çalışmak, arayıştan uzaklaşmamak, devamlı yolda olmaktır.
*Sayın Hocam, mübarek Ramazan'da tutmakta olduğumuz oruç ile ilgili benim de sorumu yanıtlayabilirseniz, mutlu olurum. Şöyle ki, orucumuzun en önemli özelliği irademizi kendi bilincimizle kontrol ederek, kendimizi tüm kötülüklerden uzak tutmakla beraber bazı güzellik ve hatta insan nefsine yararlı şeylerden dahi kendimizi geri tutabilmemizdir. Bu bağlamda sorum, çok mutlu olunduğunda hissedilen sevinçten ya da hasret çekilen bir şeye karşı aşırı duygulanınca ağlamak orucumuzu bozar mı?
Sizi şüpheye düşürecek derecede hırçınlaşarak mı ağlıyorsunuz da yanlış işler yapabilir hale geliyorsunuz, yoksa sadece gözyaşlarınızın biraz çokluğu mu sizi şüpheye düşürüyor? İkincisinden söz ettiğinizi sanıyorum. Öyle ise sorun yok, gözyaşları orucu bozmaz efendim. Ama dediğim gibi oruçlu olduğunuzu unutturacak dereceye gelmemesine dikkat edin.
|
