|
|
Yeni nesil 'hayalet uçaklar' geliyor
Dünyanın en iyi hava kuvvetlerinden birine sahip Türkiye için önümüzdeki dönem bazı hayati projelerin geleceği açısından oldukça sıkıntılı geçecek. Detayları şimdiye kadar pek açıklanmayan özel planlamaya göre, Türkiye yeni tedarik programı çerçevesinde, 100'den fazla radara yakalanmayan hayalet tipi yeni nesil savaş uçağı alacak. Taslak karar da, bu yaz aylarında verilmiş olacak. Ama asıl sorun bu uçakların kimden alınacağı üzerinde yoğunlaşıyor. Çünkü, uçaklardan biri ABD başkanlığındaki bir konsorsiyumun. Diğeri de AB üyesi ülkelerin. İki rakibin de Türkiye'ye karşı ellerinde çok ciddi kozları var. Yani, Türkiye'nin kararı teknik değerlendirme olduğu kadar, biraz da siyasi olacak. Bu kozlar da öyle yabana atılır gibi değil. Çünkü, Türkiye dahil sekiz ülke ile birlikte Amerikan Lockheed Martin'in önderliğindeki Müşterek Taarruz Uçağı (JSF) konsorsiyumu, Ankara'ya son olarak 5 milyar doların üzerinde iş verme taahhüdünde bulundu. Eğer, Türkiye, kabul ederse, tüm dünyada 4 bine yakın üretilmesi planlanan bu uçakların orta gövdelerini üretecek. Bu da, zor günler yaşayan Türk savunma sanayisi ile ilgili özel sektörüne müthiş bir ivme sağlayacak. Ayrıca, konsorsiyum projedeki çoğu hassas teknolojik bilgiyi de paylaşacak. Tabii, bunun yanında ABD'nin müttefiklik baskısı da ayrı konu. Peki, Almanya-İtalya-İngiltere-İspanya'nın ortak yapımı Eurofighter? Bu da, diğer zor bir seçenek. Çünkü, bu dört ülke, Türkiye'ye açıkça söylemiyor ama görüşmelerde üstü kapalı mesajlarda, ortak üretim bandının yanı sıra, alımın Türkiye-AB ilişkilerini daha da "güçlendireceği" hissettiriliyor. Şimdi Türkiye ne yapacak? Bazılarına göre, daha önce "ne şiş yansın, ne kebap" teoremi paralelinde, tıpkı, Amerikan Sikorsky ve Fransız Eurocopter helikopterlerinde olduğu gibi, her iki uçaktan da alınabilir. Belki de, alım ABD'den olur ama Amerikalıların Türklerin isteklerini protesto ederek katılmadığı 90 adet taarruz helikopteri alım projesinde ibre Avrupalılara kayabilir. Virajlar çok keskin. JSF konsorsiyumu Türkiye'ye, " Bizim uçağımız 46 milyon dolar, Eurofighter 100 milyon Euro. Ayrıca, alırsan sana 5 milyar doların üzerinde iş vereceğiz " diyor. Avrupalılar da, "Bizim uçağımız da üstün performansı ile çok farklı. Ortak da üretiriz. Eğer bu uçağı alırsan tam üyelik yolunda Avrupa ile daha iyi ilişkilerin olabilir" diye sinyal veriyor. Ama ortada bir gerçek varsa, iki net sıkıştırma arasında kalan Savunma Sanayi İcra Komitesi bu haziran ya da temmuzdaki toplantısında nihai kararını vermek zorunda. Çünkü, Amerikalıların başını çektiği JSF, yıl sonuna kadar projeye üye olan ülkelerini niyetlerini netleştirmelerini istiyor ve ardından da ekliyor: "Tren kalktıktan sonra geç olabilir. Ayrıca, 5 milyar dolarlık teklifi de kaçırabilirsin." Tabii, PKK terörünün bu kadar arttığı bir dönemde Türkiye de, Pentagon'a mutlaka, "Sen de, bu konuda artık bir şeyler yap" diye karşı bir koz ileri sürebilir. Türkiye böyle kritik alımlarda dengeyi sever. Bakalım 10 milyar dolarlık karar nasıl olacak?
|