IMKB'nin felsefesi özelleştirmeden daha önemli
Karar, ABD Kongresi'ne ait. İçeriği çok net, "New York Borsası, ABD'nin önemli bir değeridir." New York Borsası özel bir borsadır. Londra Borsası'nın da önemli bir özelliği vardır. Kuruluşunda sahipleri aracı kurumlardı. Londra Borsası, şirkete dönüşürken, düzenleme yetkisini finans otoritesine devretti. İngiltere'de de borsa özel. Frankfurt Borsası, kamu ağırlıklı örgütlenmiş bir borsaydı. Otorite, bizde olduğu gibi Sermaye Piyasası Kurulu'ydu. Frankfurt Borsası da özelleşti. Öncelikle Almanya'da banka ve sermaye piyasasını temsil eden otoriteler birleştirildi. Arkasından Frankfurt Borsası doğrudan bir şirkete dönüştürüldü. Ve hisseler değişik oranlarda mali komiteye dağıtıldı. Bankalar, aracı kurumlar, yatırımcı şirketler değişik hisselerle bu yapı içinde yerini aldı. Listeyi uzatabiliriz.
Alman-İngiliz kapışması Borsalar, kapitalizmin kalesi, küreselleşme yolculuğunun ibadet merkezleri iken bugün müthiş bir rekabete sahne oluyorlar. Her borsa dünyanın en iyi şirketini kapma, aynen futbol kulüpleri gibi kendi yıldız ligini yaratma telaşında. Ama son iki yıldır süren bir savaş var ki; sormayın gitsin. Milletlerarası Ticaret Odası (ICC) Finans Komitesi Yönetim Kurulu Üyesi Güler Manisalı Darman, Frankfurt Borsası'nın Londra Borsası'nı satın alma girişiminin iki toplumu da ayağa kaldırdığını söylüyor. İki AB üyesi ülke, 'İngiltere ve Almanya' ciddi bir "ulusalcılık" örneği sergiliyorlar.. İngilizler, "Almanlar kim oluyor da bizim borsamızı alıyorlar derken Almanlar, "Yahu bizim İngilizlerin borsasına mı ihtiyacımız var" diye ibreti alemlik bir yarışı sürdürüyorlar.
Komisyoncu olmak istemiyoruz Her ülke kendi ulusal borsa kimliğini koruma derdine düşmüş, felsefeleri belli. Peki biz ne yapıyoruz? Bunları tartışmıyoruz bile. SPK'nın Abant zirvesine bu konular nedense uğramadı. Tasarruf genelgesi konuşuldu. Başka birşey konuşulmadı... Oysa; Abant'a gelen çoğu kurumsal yatırım bankalarının genel müdürleri hep bir ağızdan, "Paramızı biz yönetmek istiyoruz" diye çığlık attılar. Ve dediler ki; "Eğer doğru düzenlemeleri yapamazsak, Türk yatırım bankaları olarak bizler, yabancılara komisyonculuk yapmaktan öte bir işe yaramayacağız." İMKB'deki işlemlerin yüzde 68'i yabancı işlemleri. Merkezi Kayıt Kuruluşu verilerine göre; İMKB'de günde 2 milyon 250 bin işlem oluyor. 1 milyon 10 bin yerli yatırımcı hisse senedi taşıyor. Görünen şu; Türk yatırımcısı borsayı unutmuş, uğramıyor. Sermaye birikimi için yerli tasarrufların borsaya yönelmesi ve sermayenin tabana yayılması şart. Ama durum tam tersi. Tehlike bu. Çünkü Türkiye'nin kendi ulusal borsa felsefi ne? Bu belli değil. Öncelikle siyasetçinin bu noktayı iyi kavraması, kamu otoritesinin de buna bağlı hareket etmesi şart. Sonrası malum, İMKB, şirketleşme yolculuğu ile ilgili yaptığı hazırlığı açıklayacak. Biz de konuyu tartışacağız. Ama bir gün İtalya'daki Star Borsa öyküsünü anlatacağız. Tam bize göre!
|