  |
|
Fed'in politikası değişir mi?
Ben Bernanke, ABD Başkanı Bush tarafından Merkez Bankası'nın (Fed) yeni başkanı olarak aday gösterildi. Adaylar içinde benim favorim Martin Feldstein'di. Ancak Bush kendi politikalarına daha uygun olan Bernanke'yi tercih etti. Ben Bernanke de yetenekli, bilgili ve para politikası konusunda deneyimli bir kişi. MIT mezunu. Princeton Üniversitesi'nde yıllarca para politikası konusunda dersler verdi. Önemli makale ve kitaplara imzasını attı. Bu altyapı ile ABD Merkez Bankası'nın başına geçiyor.
Merkez bankalarında başkanlık önemli bir görevdir. Başkanların kişilikleri, karakterleri ve inançları para politikasına yön verir. Ancak bazı gerçekler her başkan değişiminde para politikasının yeniden şekillenmesi anlamına gelmez. Bu açıdan, yeni Fed Başkanı'nın uygulaması olası politikalarını irdelersek şu özet sonuçlara ulaşabiliriz.
1. ABD Merkez Bankası'na yasal olarak verilen görev çerçevesinde oluşmuş bir sistem vardır. Bankanın başlıca görevi, düşük istihdamı sağlamaktır. Fed'in bu amaca ulaşmak için çizdiği yol, "maksimum sürdürülebilir büyümeyi gerçekleştirmekten" geçer. Bunun için ise "düşük düzeyde bir enflasyonist ortam" Fed'in olmazsa olmaz şartıdır. Fed'in bağımsızlığı da bu çerçeveyi tamamlar.
2. Fed'in karar alma sistemi de yılların deneyimini yansıtır. Bizdeki Para Politikası Komitesi'nin eşdeğeri olan ABD Merkez Bankası'nın FOMC komitesi, 12 bölge merkez bankalarının başkanlarından, 7 kişilik güvernörlerinden ve Başkandan oluşur. Kararlar burada alınır. Başkanın ağırlığı olsa da, karar oylama sonucu ortaya çıkar.
3. Bernanke, para politikası konusunda piyasalarla ve kamuoyu ile yakın diyaloga inanan bir kişidir. Bernanke'ye göre, "bu diyalog kısa vadede Fed'in faiz kararlarının ne olacağı konusunda piyasalarda belirginlik yaratır. Orta vadede ise merkez bankalarının amaç ve stratejilerinin kişilerce daha iyi anlaşılmasına yardımcı olarak, enflasyonist bekleyişler için çapa görevi yapar." Bu nedenle, piyasalar yeni Fed başkanını severler ve tutarlar.
4. Bernanke, para politikasının basit ve kurala bağlı bir biçimde uygulanması fikrini benimsememiştir. Piyasaların, kurallara değil politikalara inandığını defalarca dile getirmiştir.
Bütçe ve cari açık
5. Ancak, ABD'nin ikiz sorunu olan bütçe ve cari işlemler açıkları konusundaki düşünceleri oldukça değişiktir. Yeni Başkan, Bush'un ekonomi politikasında yaptığı hatalarını örten bir yaklaşım sergilemektedir. Fed Başkan adayları arasındaki bu farklılığı ve Bush'u savunması kendisine Fed'in Başkanlık yolunu açmıştır.
Bernanke, cari işlemler açığının ABD'nin uyguladığı politikalardan değil, ABD dışındaki oluşumlardan ortaya çıktığı fikrindedir. Görüşüne göre, "ABD dışındaki ülkelerde ortaya çıkan tasarruf artışının, geçmiş yıllarda ABD'ye yönelmesi hem cari işlemlerdeki artışları teşvik etmiş, hem de uzun vadeli faizlerin düşük oranda bir düzeyde kalmasına neden olmuştur.Bu tasarruflar, ABD dışındaki diğer ülkelere giderse ABD'nin de cari işlemler açığı zorunlu olarak kapanır."
ABD'nin bütçe açıklarındaki azalmanın "iyi olacağını" savunmakla birlikte, bu önlemin cari işlemler açığını düşürmeye yardım edeceğine inanmamaktadır. Benim favorim olan diğer aday Martin Felstein ise, bunun tam tersini savunuyordu.
Bunun sonucu, Ben Bernanke'yi seçmiş olmakla faiz arttırarak tasarrufları yükseltmek ve cari işlemler açığını düşürmek politikası Fed'in stratejisinden çıkmaktadır. Kanımca, faiz aracı bundan böyle sadece büyüme ve düşük enflasyon amaçlarına dönük olarak kullanılacaktır.
Normal olarak, her ayın başında toplanması gelenekleşmiş FOMC, bir gün önce, yani 31.Ocak.2006 tarihinde, Alan Greenspan başkanlığında toplanacak. Benim tahminim bu toplantıda veya öncesinde faizlerin 0,25 puan daha arttırarak 4,25 düzeyine yükseltilmesi. Bu faiz oranı, ABD ekonomisinde son zamanlarda artan enflasyonist eğilimleri önleyici bir düzeyde. Dolayısıyla, belirli bir süre Fed'in kısa dönemli faizlerinde bir değişiklik beklememek gerekiyor.
|
