|
 |
 |
 |
Şüpheli paketlerin peşindeki kadın
İstanbul Emniyet Müdürlüğü'nün tek kadın bomba uzmanı Jülide Kızıldağ Özmen "Kızımı bırakıp bomba arıyorum" diyor.
Evli ve bir kız annesi 33 yaşındaki Jülide Kızıldağ Özmen, risk almayı sevdiği için önce polis sonra da bomba uzmanı olmuş. Özmen, erkek olmadığı için bir yaşındaki kızının gözünde kahraman değil, ilgisiz bir anne gibi görünebileceğini düşünüyor. Özmen'e göre emniyette kadın olmak bir dezavantaj; "Göreve gittiğimiz erkek arkadaşlar 'Abla sen dur, ben bakayım' diyor. Oysa aynı uzmanlığa sahibiz. İkimizin de ailesi, çocukları var. Artık göreve sırayla gidiyoruz."
Bomba peşinde koşup kızımavakit ayıramıyorum
İstanbul Emniyet Müdürlüğü'nde çalışan tek kadın bomba uzmanı olan Jülide Kızıldağ Özmen'in hayatı, ağır elbiseler içinde şüpheli paketlere doğru korkusuzca yürüyerek geçiyor.
Hayatta en çok sevdiği şeylerden biri risk almak. Bu yüzden önce polis sonra da bomba uzmanı olmuş. İşi belki de her an patlayabilecek şüpheli paketleri yok etmek. Başkalarının tüylerini ürpertecek bu olay, onun günlük hayatının bir parçası. 33 yaşında, evli ve bir kız çocuk sahibi. Ama en önemlisi o bir kadın. Hatta İstanbul Emniyet Müdürlüğü'ndeki tek kadın bomba uzmanı. Hareketli bir kişiliği olduğu için bu mesleği seçtiğini söyleyen Jülide Kızıldağ Özmen, bir yıldır bomba uzmanlığı yapıyor. İlk polislik yıllarından beri bomba uzmanlarını hayranlıkla izleyen Özmen, bu uzmanlığı kazanabilmek için tam üç kez sınava girmiş. Ve sonunda kazanmış. Bu mesleği genellikle erkeklerin tercih etmesinin son derece doğal olduğunu söylüyor: "Hem psikolojik hem de fizyolojik olarak ağır bir yükün altına giriyorsunuz. Örneğin sırtınızda çok ağır bir elbise taşımak; olay yerinde hızlı bir şekilde karar vermek zorundasınız. Ayrıca patlayıcı bir maddeyle uğraşıyorsunuz. Bu kadınlara cazip gelmiyor olabilir. Ancak kesinlikle kadının yapamayacağı bir iş değil." Jülide Kızıldağ Özmen polisliğe, üniversite üçüncü sınıfta polis okulu sınavlarına girmesiyle adım atıyor. Ailesinde bir polis olmamasına rağmen, gençlik yıllarından itibaren bu işe gönül veren Özmen, 10 yıl polis memurluğu yapmış. Ailesine bomba uzmanı olmak istediğini söylediğinde, tehlikeli bir iş olduğunu düşünüp endişelenmişler. Ama kendi ailesi de eşi de bu tercihine karşı çıkmamış. "İnsanlar risk almayı sevdiği için dağcılık veya paraşüt gibi sporlar yapıyorlar. Ben de bu mesleği seçtim. Çünkü bu gönül işi. Kimsenin bu işten ek bir geliri yok" diyor. Yine de hiçbir zaman kimseye bomba uzmanı olsun diye ısrar etmediğini, tavsiyede bulunmadığını söylüyor. Çünkü bu meslekte canınızı ortaya koyarak çalışıyorsunuz.
CİNSİYET AYRIMI YOK
Bomba uzmanlığı sınavında kadınlara herhangi olumlu veya olumsuz ayrıcalık tanınmıyor. Yönetmelikle belirlenmiş sistemde, herkes bir dizi psikoteknik sınavdan geçiyor. El, kol, göz, beyin koordinasyonun yanı sıra duygu- mantık ilişkisinin de ölçüldüğü sınavda en yüksek puanı alanlar arasında ihtiyaç duyulan kadar kişi eğitime alınıyor. Yani bu sınavı geçebilmek tamamen yeteneklerinize bağlı. Teşkilatın kadın bomba uzmanı tercih etmeme gibi bir seçme hakkı yok. Eğitimler ise 5 haftası teorik, 5 haftası arazide olmak üzere iki buçuk ay sürüyor. Jülide Kızıldağ Özmen "Bir bomba uzmanı olarak kadın olmanın avantajları var mı?" sorumuza, aynı şartlar altında çalıştıkları için böyle bir durumun söz konusu olmadığı yanıtını veriyor. Ancak dezavantajlarının daha fazla olduğunu söylemeden duramıyor. Bunu da teşkilatın ataerkil yapısını anlatarak açıklıyor: "Beraber çalıştığımız erkek arkadaşlarla göreve gidiyoruz. En kötü ihtimalle 'Abla dur, ben bakayım' diyorlar. Halbuki aynı pozisyondayız, aynı uzmanlığa sahibiz. İkimizin de ailesi, çocukları var. O erkek olduğu için 'Sen dur, ben gidiyim' diyor." Bu nedenle bomba imhaya gittiği ekip arkadaşıyla sürekli şüpheli pakete kimin  müdahale edeceği konusunda kavga ettiğini söylüyor. Artık bu işi sıraya soktuklarından fazla sorun yaşamıyorlarmış. Bomba bürosunda tek kadın olan Özmen, bu açıdan herhangi bir sorun da yaşamıyor: "Uzun yıllar voleybol oynadım. Bu vücut yapıma da yansıdı. Ben istesem de dişi olamam." Özmen'in göreve gitme sıklığı günün anlam ve önemine, başka ülkelerde patlamanın olup olmamasına, bomba ihbarına göre değişiyor. Ancak ilk görevini hiç unutamıyor.
BACAKLARIM TİTREDİ
Görev esnasında heyecanlanmasa da dönüşte bacaklarının titrediğini hatırlıyor. Ancak bu kadar heyecanın dikkati sağlamak adına olumlu etkisi olduğunu söylüyor. Bunun dışında hiçbir bomba uzmanının imha sırasında heyecanlanmaması gerektiğini belirtiyor. Zaten şüpheli pakete giderken kesinlikle "Bomba mı, yoksa başka bir şey mi çıkacak?" diye düşünmezlermiş. Olay yerine en kısa sürede ulaşmaya çalışırken, sohbete devam eder veya müzik dinlerlermiş. Olay hakkında konuşma zamanı ise müdahaleden sonra oluyormuş: "Bomba uzmanlığının bu kadar riskli olmasının sebebi, karar vermek için en iyi ihtimalle 3-4 saniyenizin olması. Bu kararı verirken şanstan ziyade, bilgi ve hızlı karar verme yeteneği öne çıkıyor." Şüpheli paket karşısında bir noktada hayatıyla baş başa kaldığını anlatan Jülide Kızıldağ Özmen, şansa veya uğura inanmıyor. Zaten her zaman filmlerde gördüğümüz "Kırmızı tel mi, mavi tel mi?" gibi seçimlerin günlük hayatta yaşanmadığını vurguluyor ve "Tüm teller aynı renkse, o zaman ne olacak?" diyor. Kendisi için başarı ise "En iyi şekilde, en kısa sürede, en uygun müdahaleyi yapmak". Orada hiç tanımadığı insanların hayatını kurtarmış olması, onun için en büyük mutluluk. Her şeyden önemlisi de devleti temsil ettiği için uzmanın can güvenliği. Zaten eğitimde en fazla söylenen cümle de "Paketlere dikkat, zamanı dolmuş olabilir, fazla başında durmayın". Jülide Kızıldağ Özmen'in şimdiye kadar müdahalede bulunduğu şüpheli paketlerden hiçbiri bomba çıkmamış. İstanbul'daki 30 civarındaki bomba uzmanından biri olan Özmen'e göre, son zamanlarda şüpheli paket bildiriminde bir artış yaşanıyor. Zaten halk da bu konuda bilinçlenmiş durumda. Özmen aynı zamanda bir yaşında bir kız çocuğu annesi... Eşi de bir karakolda polislik yapan Özmen, normal bir ev kadınından farklı olarak yemek yapamadığını söylüyor. Eskiden evde tüm yemekleri eşi yapıyormuş. Artık o da geç saatlere kadar çalıştığı için zorlanmaya başlamışlar. Kızıyla yeterince zaman geçirememesinin en büyük sıkıntısı olduğunu şu sözlerinden anlamak mümkün: "Bir kitapta okumuştum; babalar riskli bir iş yaptığında kahraman, anneler riskli bir iş yaptığında fedakarlık yapmayan, ilgisiz bir kadın olarak değerlendirilir, diyordu. Baba olsaydım çocuğum bana kahraman diyecekti, ama belki şimdi bana 'Hep bombaların peşinden koştun, benimle hiç ilgilenmedin' diyecek." Ancak kızı da böyle riskli mesleği seçmesi durumunda, kendi ailesinin yaptığı gibi tercihlerine karışmayacağını söylüyor. Zaten kendisi de büyük ihtimalle sağlığı izin verdiği sürece bu mesleğe devam edecek.
Ece KOÇAL
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
