Telekom'un satışında nihai izni Rekabet Kurulu verecek. Kurul, özel tekel olacak şirkette hakim durumun kötüye kullanılmasını engellemek için bazı koşullar istemeli.
Türk Telekom'un (TT) yüzde 55 için yapılan ihalede en yüksek teklifi 6 milyar 550 milyon dolar ile Lübnan sermayeli Oger Telecom verdi. Suudi ve Lübnan sermayesi ile birlikte konsorsiyum ortakları arasında Avea'nın ortaklığından tanıdığımız Telecom İtalia da bulunuyor. TT'nin yüzde 55'inin satışı ile birlikte farklı sesler yükselmeye başladı. Bazıları, Telekom'un stratejik önemi nedeniyle yabancı sermayeye satışını eleştirirken bazıları bu satışla özelleştirmenin önünün açıldığını söylüyor. İster istemez halkın kafası karışıyor. Telekom yabancıya satılmalı mıydı? Yoksa yerli sermayede mi kalmalıydı? Bunun yanıtını vermekte zorlandıklarını tahmin ediyorum.
HEP SİYASİ ARPALIK OLDU Telekom'un satışı ile ilgili biraz geriye gidelim. 1980'li yıllarda Türk Telekom'un satışı ilk kez gündeme geldiğinde değeri için 30 milyar dolardan bahsediliyordu. O gün borcumuz da o miktarlardaydı. Bu demektir ki o tarihte telefon satılmış olsaydı, bugün borcumuz olmayacaktı. Oysa borç 10'a katladı, Telekom'un fiyatı ise 12 milyar dolara indi. Her iktidar döneminde TT siyasi arpalık haline geliyor. Ulaştırma Bakanlığı hangi koalisyon ortağına bağlı ise - işten anlayıp anlamaması önemli değil - o siyasi partinin sempatizanları Telekom'un yönetimini oluşturuyor. Bu da yetmiyor. İl ve İlçe Başkanlarından bir kartvizit alan Telekom'un yolunu tutup işe alınıyor. Üstelik yeni elemana hiçte ihtiyaç yokken... Aradan iki yıl geçmeden aynı kişi şeflik kadrosu istiyor, bir-iki yıl sonra da müdür oluveriyor. Sadece bu işlerin olduğunu düşünüyorsanız, yanılıyorsunuz. Çünkü TT sürekli altyapı yaptığı için 100 liralık yeri yandaşlarına 500'e veriyor. Bununla da kalınmıyor. Teknoloji yenilendiği için, bazı yandaşlar devreye giriveriyor ve bazı aracılarla yurtdışı firmalardan "birkaç katı fiyatla" makine-teçhizat alınıveriyor.
DEVLETİN KARI ARTACAK Türk Telekom'un yüzde 55'i öldürülen eski Lübnan Başbakan'ın ailesinin oluşturduğu konsorsiyuma satılıyor. TT'yi satın alan şirket, sırtını siyasilere verip çalışmayan kişileri elbette işten çıkaracak. Bunların yerine o işi hak eden, verimli çalışan kişileri işe alacak. İl ve ilçe başkanları da bundan böyle TT'nin genel müdürüne kart yazıp, 'falanca kişiyi işe alın' diyemeyecek. Böyle olunca da şirket daha fazla kâr sağlayacak. Yüzde 45'i bizde olduğu için, o orana isabet edecek kâr da devlete verilecek. Emin olun ki yüzde 45 ile elde edeceğimiz kâr, yüzde 100'den daha fazla olacak.
TÜKETİCİ ZARAR GÖREBİLİR Türk Telekom'un satışı ülke için yararlı olacak ve özelleştirmenin önünü açacaktır. Ancak bir uyarıda da bulunmak istiyorum; Bu satış için nihai izni Rekabet Kurulu verecektir. Daha önce devlet tekeli olan Türk Telekom, şimdi özel tekel olacak. Devlet tekelinde sosyal boyut dikkate alındığı için tüketiciler fazla zarar görmezdi. Oysa şimde özel tekel olacağı için hedef kâr maksimizasyonu olacağı için tüketicileri aleyhine şirket hâkim durumunu kötüye kullanabilir. Rekabet Kurulu izin aşamasında, Telecom İtalia'nın Avea'nın ortağı olmasını da dikkate alarak, özel tekel hüviyetine bürünecek olan Türk Telekom'un satışı için hâkim durumun kötüye kullanılmasını engelleyecek birtakım koşul öne sürerek izin verebilir. Açıkçası ben böyle bir uygulama bekliyorum.
