Taksi sistemi değişmeli
Tahmin ettiğim gibi, taksilerin yenilenmesi için vergisel avantajlar sağlanması gerektiğini savunan yazıma destekten çok, tepki geldi. Hemen hepsi, taksi plakalarında oluşan karaborsaya dikkat çekiyor. "Plakanın fiyatı 380 milyar lira. İş aracı değiştirmeye gelince ağlıyorlar" ortak görüş. Kabul edelim ortada sorun var. Ve ne yazık ki haklı yönleri bulunan tepkiler sorunu çözmekten uzak. Önce birkaç okuyucu görüşü: "Dediklerinize katılıyorum ama taksi plakalarının fiyatları ve bu taksilerin bir günde kazandığı miktarlar belliyken taksi sahiplerinin araçların yenilenememesini yüksek vergi oranlarına bağlaması, vergileri bahane etmesi garip, komik ve hatta ayıp değil mi?" "Benim de aracım klimasız, ABS'siz. Bugünkü araçlara göre güvensiz. Madem ekonomik aktivite yaratılacak, aynı imkân bize de tanınsın. Hiç para kazanmıyorlarsa, niye plakanın değeri düşmüyor." "Sizin bahsettiğiniz bu taksilerin çok büyük bir bölümü zaten normal vatandaşlara ait değildir ki söz sahibi olsunlar ve araçlarını yenilesinler. Çoğu ya kiralık; ayda en az 1.500 YTL ödüyorlar, ya da şoför olarak çalışıyorlar. Bazı spekülatörlerin üzerinde kaç plaka olduğundan ve nasıl plaka piyasası oluşturduklarından bilginiz var mı? Bahsettiğiniz bu indirimler taksi ücretlerini de indirecekse iyi. Ama taksi ücretlerini etkilemeyen indirimler bu işin mafyasının işine gelir." Bir taksici anlatıyor: "Taksi plakasına sahip olmak bir ayrıcalık. Ve taksi sahiplerini iki gruba ayırmak gerekiyor. Birinci grup, taksiyi aile boyu işletiyor. Araç tükenene kadar kullanılıyor. İkinci grup ise plakayı kiraya veriyor. Bu grup içinde yer alan bazı kişiler onlarca taksi plakasının da sahibi. Fiyatları da bunlar belirliyor. Plakanın aylık kirası 2 milyardan başlar. Plakayı kiralayan evine 1.5 milyar getirirse kendini şanslı hisseder.
Kabul edelim ki mevcut sistem plakayı değerli hale getiriyor, kullanılan aracı ise önemsemiyor. Halbuki, araca taksi plakası takılabilmesi için, söz konusu aracın bazı teknik donanıma sahip olması şart koşulmalı. İç dizaynı standart hale getirilmeli. Yani kural konmalı. Kurala uymayan taksiler trafikten men edilmeli. Bunun için bir geçiş süreci verilmeli ve köklü değişim, vergisel avantajlarla desteklenmeli."
Şirket araçları için öneri Lüks araçların genellikle şirketler adına satın alınarak, şahsi kullanıma verildiğini ve devletin vergi kaybına uğradığını iddia etmiştim. Bir okuyucum öneri getirdi: "Maliye Bakanlığı bir tebliğ yayınlasın. Bundan böyle şirket aktifine kayıtlı tüm araçların sağ ve sol ön kapılarına şirketin adı yazılsın. Böylece hangi Mercedes, BMW, Jaguar ve bilumum lüks cipin hangi şirkete ait olduğu ortaya çıksın. Bak bakalım o zaman şirkete masraf yazılan paralarla hava atabilecekler mi?" Okuyucum acımasız bir öneri getirmiş. Şirket adına kayıtlı araçlara, ticari plaka verilmesi aslına bakarsanız yeterli. Böylece ticari plakalı lüks otomobilleri eşlerine tahsis edenler utanır. Kullandığı lüks otomobili şirketi adına satın alarak, devleti vergi kaybına yol açanlar utanır. Tabii yüksek vergi koyarak insanları bu tip yollara itenler ve kayıtdışılığa göz yumanlar da utanmalı.
|