Aranan Talat Paşa genelgesi bulundu
Talat Paşa'nın göç (tehcir) talimatı verirken valiliklere gönderdiği iki genelge: Halka iyi bakılsın. Bakımları ve yemeklerine dikkat edilsin. Bebeklere süt verilsin.
Milli Güvenlik Kurulu (MGK) Genel Sekreterliği, bünyesinde faaliyet gösteren "Asılsız Soykırım İddialarıyla İlgili Mücadele Koordinasyon Kurulu" (ASİM-KAKA), Ermeni tartışmalarına ışık tutacak iki belgeyi ortaya çıkardı. Belgelerde, Talat Paşa'nın valiliklere gönderdiği genelge ile, "Ermeni halka iyi bakılsın. Bakımları ve yemeklerine dikkat edilsin" talimatı verdiği yer alıyor. MGK yetkililerinden alınan bilgiye göre Koordinasyon Kurulu, Türkiye'ye karşı başlatılan soykırım iddialarına karşı bilgi ve belgelerin derlenmesi ve Türk tezinin resmi belgelere dayanarak güçlendirilmesi için kuruldu. Kurul, sadece Ermenilerin soykırım iddialarını değil, milli mücadele sırasında yapıldığı öne sürülen "Pontus soykırımı" iddialarına karşı da tarihi bilgi ve belgeleri araştırıyor. Kurul çalışmaları, Genelkurmay, MİT, Milli Eğitim, Dışişleri ve Adalet bakanlıkları ile YÖK temsilcileri tarafından yürütülüyor. Doğu Anadolu bölgesinde "Ermeni katliamı" olarak adlandırılan toplu mezarlarla ilgili resmi bilgi ve belgeler de MGK'da titizlikle saklanıyor.
TEHCİRDEN 2 GÜN SONRA TTK Başkanı Yusuf Halaçoğlu düzenlediği basın toplantısında, MGK'nın da üzerinde durduğu Talat Paşa'nın genelgesini açıkladı. Tehcir kararından bir gün sonra, 28 Mayıs 1915'de gönderilen genelgede şöyle deniliyor: "Savaştan dolayı olağanüstü sebeplerden dolayı nakilleri gerçekleşen Ermeniler köy ve kasabaların yanlarına inşa edilecek, ziraat imkanı sağlanabilecek bölgelere yerleştirilsinler. Yanlarına bütün menkullerini ve hayvanlarını alabilecek olan Ermenilerin can, mal koruması görevlilerin yükümlülüğüdür. Görevliler yolculuk sırasında rahatlarının sağlanmasına ve yiyeceklerinin verilmesinden sorumludur. Gecikmelerin sebepleri bu görevlilerin sorumluluğundadır." Halaçoğlu'nun Osmanlıca'sını okuduğu diğer belgede de, Ermenilerin terk etmek zorunda kaldığı evlerin mühürlenip, hükümet tarafından koruma altına alındığı belirtiliyor. Belgelerin en kısa sürede Türkçe'ye çevrileceğini belirten Halaçoğlu, Ermenilerin soykırım iddialarına karşılık, "Amaç bir toplumu yok etmek olsa, neden nüfus kağıtları tutulsun, yolculuk sırasında yardım kuruluşlarına izin verilsin, ziraat yapılması için imkan tanınsın" dedi. Halaçoğlu, geçen 16 Temmuz'da Viyana'da Ermeni tarihçilerle yaptıkları toplantıda tehcirle ilgili belgelerin karşılıklı ortaya konulduğunu, arşivlerdeki belgelerin Ermeni tarafına iletildiğini söyledi. Ermenilerin kendilerine verdikleri belgelerde soykırımla ilgili hiçbir maddenin bulunmadığını bildiren Halaçoğlu, "Bu belgelerle, Türklerin gönderdiği belgeleri de yakında açıklayacağız" diye konuştu.
Hülya KARABAĞLI / ANKARA
|