SABAH - Anzak denizaltısı derinlerden çıkıyor

Şu an 29 Mayıs 2004 - Cumartesi tarihli sabah.com.tr'yi okumaktasınız.
Bugüne ait sabah.com.tr içeriği için tıklayın »

	Yazarlar

	Günün İçinden

	Ekonomi

	Gündem

	Siyaset

	Dünya

	Spor

	Hava Durumu

	Sarı Sayfalar

	Ana Sayfa

	Dosyalar

	Arşiv

	Günaydın

	Televizyon

	Astroloji

	Magazin

	Sağlık

	Cumartesi

	» Aktüel Pazar

	Bilgi ve Yaşam

	Otomobil

	Sinema

	Çizerler

	Kampüs

Google Arama

Anzak denizaltısı derinlerden çıkıyor

89 yıl Marmara'nın derinliklerinde yatan Anzak denizaltısı yüzeye çıkarılıp Gelibolu Milli Parkı'nda sergilenecek
Bir grup tecrübeli balıkadam, su almayan kalın elbiselerini giyip Marmara Denizi'nin buz gibi soğuk sularında dalışa geçtiler. İlk yirmi metredeki yılların biriktirdiği kir tabakasını geçip Akdeniz akıntılarının olduğu derinliklere gelince temiz ama bir o kadar da karanlık sular karşıladı onları....

Derinlik arttıkça uzakta bir silüet halinde yatan büyük bir kütleyi fark ettiler. 72 metrede bulunan AE2 Avustralya savaş denizaltısı 89 yıl önce battığı şekliyle karanlığın içinde belirdi. Denizin altında geçen bir asırlık zaman batığın her tarafının paslanmasına neden olmuştu. Neredeyse bir asırdır sualtında bekleyen bu denizaltı aslında bir tarihe tanıklık eden hatta tarihin akışını değiştiren bir batık...

Türkiye Sualtı Arkeolojisi Vakfı (TINA) Yönetim Kurulu Üyesi sualtı araştırmacısı Selçuk Kolay ve ekibi tarafından üç yıllık bir araştırmanın sonunda yeri bulunan bu denizaltı şimdilerde gün yüzüne çıkmak üzere. Avustralya ve Türk hükümetleriyle bilimadamları tarafından da desteklenen bir proje sayesinde AE2 yüzeye çıkarılıp Gelibolu'da sergilenecek.

1915'TE BAŞLAYAN MACERA
Kaptan Henry Stoker ve askerlerini taşıyan AE2 denizaltısının Avustralya'da başlayan ve Marmara Denizi'nin derinliklerinde biten macerası 1915 yılına rastlıyor. 25 Nisan 1915 yılında şafakla birlikte İngiliz, Fransız ve Anzak askerlerini taşıyan filikalar karanlık Gelibolu kıyılarına doğru ilerliyorlardı. Kendilerini tepelerde bekleyen Türk askerleri ile şiddetli çarpışmalara girmişlerdi. Gelibolu'daki çarpışmalar sürerken AE2 denizaltısı Çanakkale Boğazı'nın derinliklerinden İstanbul'a gitmek için ilerliyordu.

Farkedilmeden Boğazı geçip Marmara Denizi'ne sızan bu denizaltının görevi Türk ordusunun ikmal yollarını kesmekti. AE2 beş gün boyunca birçok gemi torpilledi. Bu denizaltının Marmara'ya sızması Gelibolu'dan çekilmeyi düşünen müttefikleri cesaretlendirdi. Bu yüzden savaş uzadı ve yarım milyona yakın insan kayboldu. Ancak beşinci günün sonunda 30 nisan günü Sultanhisar torpidotu tarafından vuruldu; AE2... Gemisinin düşmanın eline geçmesini istemeyen kaptan da gemiyi batırdı. Gemi komutanı Yüzbaşı Henry Stoker ve denizaltı mürettebatının tümü kurtarıldı ve 1918'de savaş bitene kadar Türklerin elinde savaş esiri olarak tutuldular.

Eğer o gün denizaltı vurulmasaydı belki de savaşın bütün seyri dolayısıyla tarih de değişebilirdi. İşte bu tarihi denizaltı Selçuk Kolay ve denizaltı komutanı Avustralyalı tarihçi- yazar Dr. Michael White tarafından yüzeye çıkarılıp Gelibolu'da sergilenecek. Batığa yılda 500 bin ziyaretçinin geleceği tahmin ediliyor. Proje gerçekleşirse Eceabat yakınındaki Kilye Koyu'nda (Poyraz Koyu) sergilenmesi düşünülen batık, dünyada sergilenen ilk 1. Dünya Savaşı denizaltısı olacak. Bütün bu hayallerin gerçekleşmesi ve bu projeyi anlatmak için yarın Riltz Carlton Oteli'nde bir toplantı yapılıyor. TINA ve Centre for Maritime Law University of Queensland tarafından organize edilen toplantıda uzmanların görüşleri ele alınacak. Toplantı sayesinde kamuoyunun ve resmi mercilerin ilgisinin çekilmesi düşünülüyor.

Tolga Bozoğlu