kapat
   
SABAH Gazetesi
 
  » Yazarlar
    Günün İçinden
    Ekonomi
    Gündem
    Siyaset
    Dünya
    Spor
    Hava Durumu
    Ana Sayfa
    Günaydın
    Televizyon
    Astroloji
    Magazin
    Sağlık
    Cumartesi
    Aktüel Pazar
    Yaşama Dair
    Sinema
    Hobi
Günaydın
ATV
emedya.sabah.com.tr
Google
Google Arama
 
Omer Celik @ SABAH
 

Değerler ve araçlar

"Dünya barışı" ya da "düzeni", kodlarını herkesin bildiği değerler ve bu değerleri temsil eden kurumlar olmadan varolamıyor. Bir şekilde herkesin bildiği değerler ve bu değerlerin ete kemiğe bürünmüş hali olan kurumlar tam olarak işlemediği zaman, düzenle düzensizlik arasında bir "ara durum" oluşuyor ki, bu, düzensizlikten bile kötü. Çünkü o zaman düzenin değerleri ve araçları düzensizliğin tahrik edilmesi için kullanılabiliyor. Bugün dünya düzeni ve terör ilişkisinde böyle bir riskle karşı karşıyayız. "Düzen"i temsil eden değerlerin ve kurumların ne yönde işleyeceği konusundaki belirsizlik, merkez-kaç güçlerin istismarına uygun bir zemin oluşturuyor.

***

ABD'nin Irak'a müdahale etme biçimi, bilinen değerlerin ve kurumların bir "parantez" açılarak askıya alınması anlamına geldi. O güne kadar "pax"ı temsil eden değerler ve kurumlar kısa bir parantez aralığında da olsa, işlevsizleşti. Tabii söz konusu olan küresel anlamı olan siyasi prensipler ve araçlar ise, bunların kısa bir parantez aralığında askıya alınması, tamiri mümkün olmayan sonuçlar doğurabiliyor. Ve bugün "pax"ı temsil eden değerlerin ve kurumların geleceğinin ne olacağı konusunda ciddi bir arayış var. BM ve NATO gibi kurumların rollerinin yeniden tanımlanması, "pax"a ruh veren siyasi değerlerin derinlemesine ele alınması ve stratejik araçların kodlarının belirlenmesi ciddi bir gündem oluşturmaktadır. "Büyük Ortadoğu" projesi de bu bağlam içinde dikkatle ele alınmalıdır. "Büyük Ortadoğu" bölgesine dönük bir tür "oryantalist siyaset" veya "siyasi misyonerlik" gibi düzenlenmemelidir ve bu algıdan uzak biçimde kodlanmalıdır. Öncelikle Irak Savaşı sonrası ortaya çıkan zihniyet karmaşasını giderecek bir büyük "küresel meşruiyet" şemsiyesi oluşturulması işin esasını teşkil etmek zorundadır. "Pax"ı temsil edecek siyasi değerlerin bu şemsiye içine yerleştirilmesi gerekir. Zaten, geçen yüzyılın son diliminde Balkanlar'da görülen insanlık suçlarını engellemede ortaya çıkan gecikme ve ihmaller, "dünya barışı"nı temsil eden değerler ve kurumlar üzerinde ciddi bir meşruiyet gölgesi oluşturmuştu. Bunun o günden itibaren kademe kademe derinleştiği görüldü. Bugün problem, "meşruiyet"in inşa edilmesidir.

***

"Büyük Ortadoğu" bölgesindeki halklarda, bölgelerinin demokratikleşmesine ve zenginleşmesine dönük ciddi bir talep var. İç dinamikler bu yönde işliyor. Fakat bu doğal talebin dış dinamikler tarafından dile getirilmesi her zaman şüpheyle karşılanıyor. Sadece dış dinamikler üzerinden akan siyasi projelerin, bölgenin dinamiklerini zedeleyen radikal dönüşümlere yol açacağı ya da siyasal ve kültürel yabancılaşmaya yol açacağı kaygısı her şeye baskın çıkıyor. Bu kaygının aşırı egemenleştiği durumlarda, demokratikleşme talepleri güç kaybediyor ve geri plana düşüyor. Bölge halklarının iç dinamiklerini dikkate almayan her projenin "oryantalist siyaset" zeminine kayacağını ve "siyasi misyonerlik" konumuna kolaylıkla düşeceğini dikkate almak gerekir. Bu nedenle, "Büyük Ortadoğu" bölgesini kalkındırmaya dönük yaklaşımların, ciddi değerlere ve kurumlara yaslanan bir "işbirliği" mantığı içinde yürütülmesi gerekir. Ancak, dünya barışını temsil eden değerlerin ve kurumların tazelendiği bir sürecin ardından, "Büyük Ortadoğu" bölgesinin iç dinamiklerini esas kabul eden ve bağlayıcı mekanizmalar üzerinden işleyen bir sürecin anlamı olabilir. "Değerler"i ve "araçlar"ı konuşmadan demokrasiyi ve zenginliği bir proje haline getirmenin, bölge halkları gözünde "yabancılaşmayı" temsil edeceğini unutmamak gerekir.

YAZARIN ÖNCEKİ YAZILARI
 Sorumluluk üretmek...   / 29-02-2004
 AB'nin stratejik eşiği   / 27-02-2004
 Siyasi fikir ve iyi yaşam   / 25-02-2004
 İyi yaşam ve yerel perspektifler   / 22-02-2004
 NATO ve Büyük Ortadoğu   / 18-02-2004
 Küresel güvenlik mantığının demokratikleşmesi   / 16-02-2004
 BM'nin siyasi reenkarnasyonu   / 15-02-2004
 Dış rekabet mi iç kutuplaşma mı?   / 13-02-2004
 Ticaret siyasetin yerini aldı mı?   / 11-02-2004
 Merkezsiz güç   / 09-02-2004
ERDAL ŞAFAK
Dağ başında bir genç var
Orhan Pamuk'un kulakları...
AHMET HAKAN COŞKUN
Seçime doğru spekülasyonlar
Yerel seçim hem AKP, hem de...
MEHMET BARLAS
İktidarla uygar diyalog, şarklı gösteriye...
ÖMER ÇELİK
Değerler ve araçlar
"Dünya barışı" ya da "düzeni",...
ÖMER LÜTFİ METE
Sağduyu çarmıhta
İsa'nın Arzusu' (Passion of Christ)...
SAVAŞ AY
Başbakan'ın kantin hikâyesi
Kadir Topbaş okullu olarak,...
Yedi oscarlık Fenerbahçe
Yedi oscarlık Fenerbahçe
F.Bahçe, Nobre'nin erken golüyle rahatladı. Onur mücadelesi yapan...
Pole position bizim
Pole position bizim
F.Bahçe'nin hocası Daum liderlik için, "İyi bir duruma geldik.
Baykal: Hesaplaşma bekleyenler görecek
Baykal: Hesaplaşma bekleyenler görecek
CHP lideri Baykal, partisinin seçimde düşük oy alacağını ve...
Ecevit: Hayal kurmuyorum 1'inci olabiliriz
Ecevit: Hayal kurmuyorum 1'inci olabiliriz
Yerel seçimlere katılacak partiler arasında en fazla kadın...
Kişi başına 150 ağaç
Kişi başına 150 ağaç
Bundan 10 yıl önce erozyon ve yaratacağı tehlikeler hakkında kimse...
Kimliğini çalan hırsız kabusu oldu
Kimliğini çalan hırsız kabusu oldu
Azılı bir suç şebekesinin lideri evinden kimliğini çalınca, Ünal Gül...
 
    Ana Sayfa | Günün İçinden | Yazarlar | Ekonomi | Gündem | Siyaset | Dünya | Televizyon
Spor | Hava Durumu | Günaydın | Bizimcity | Sizinkiler | Kapak Güzeli | Astroloji | Magazin Sağlık | Cumartesi | Aktüel Pazar | Yaşama Dair | Sinema | Hobi
   
    Copyright © 2003, 2004 - Tüm hakları saklıdır.
MERKEZ GAZETE DERGİ BASIM YAYINCILIK SANAYİ VE TİCARET A.Ş.