Maksat tecrübe sürsün... Yaşlanmama uzmanı Doktor Avramov, şimdi büyük şirketlerde modanın yeni müdür atamak yerine eski müdürü gençleştirip uzun süre görevde tutmak olduğunu söylüyor. Şirket böylece kendisini riske atmıyor.
***
60'lık müdürüm aman daha fazla yaşlanmasın!
Dr. Moshe Avramov. Şayet saçları da gri olmasaydı rahatlıkla 40 yaşında derdim. Hadi gri saçları var diye, ben yine de onun 45 yaşında olduğunu tahmin ettim. Oysa 59 yaşında olduğunu söylüyor. İsrailli Dr Avramov, anti-aging yani genç yaşlanma konusunda uzman doktor. Şu sıralar Rus Hükümeti'ne bir anti-aging programı hazırlıyor. Rusya, ortalama 60 yılı geçmeyen Ruslar'ın ömrünün uzamasını istiyor. Çözümün anti-aging olduğunu düşünüyor. Avramov, söyleşi boyunca 'eat proper' yani düzgün, aşırıya kaçmadan, düzenli ye
* Elinizde tuttuğunuz broşürdeki kişinin kaç yaşında olduğunu tahmin etmemi istediniz ve ben 40 küsür dedim. Oysa siz 84 yaşında olduğunu söylüyorsunuz. Tüm bu görüntü antiaging (genç yaşlanma) sayesinde öyle mi? Evet, öyle. Üstelik sadece bu gösterdiğim kişi değil, ABD'de ve diğer ülkelerde on binlerce kişi genç yaşlanma programı uyguluyor. Fotoğraftaki kişi, uzay gemisi Apollo'nun astronotlarının yeme içme programlarını düzenleyen ve yapması gereken egsersizleri belirleyen eğitmen. Şimdi emekli. Gördüğünüz gibi yaşını anlamınız mümkün değil.
* Nedir tam olarak sırrı? İşin özü, eğer aşırıya kaçmayan, düzgün, uygun bir hayat tarzı sürdürürseniz siz de yaşlanmayı geciktirirsiniz. Kadınlar ve erkekler günde 1.5 saat olmak üzere haftada üç kez vücut çalışırlarsa, fotoğraftaki kişi gibi olurlar. Ama buna gerek de yok. Günde iki değil, beş öğün yemek yeyin. Ama aşırıya kaçmayın, hamburger tarzı yiyeceklerden uzak durun. Yatmadan hemen önce yemek yemeyin. Ya da yatacağınız zamana en az 3 saat kala yemek yemeyi kesin. Eğer akşam saat 9'da yemeğe çıkıyorsanız ve yemek 12'ye kadar sürüyorsa, eve gidip dolu bir mideyle uyumanız çok sağlıksız.
* O zaman, dolu bir mideyle eve geldiysek, 3 saat sonra uyumamız daha iyi öyle mi? İyi değil tabii ki ama dolu bir mideyle hemen uyumanızdan çok daha iyi diyelim. En iyisi, akşam 6 ya da 7'de akşam yemeğini yemek. Günde 6 öğün yemek yiyorsanız bunun ideal olduğunu bilin. Çünkü böylece insilün seviyesini sabit bir seviyede tutarsınız. Vücuttaki kan şekekerini insilün hormonu düşürüyor. Sürekli çıkıp inerse, damarlarımız ve vücudumuz yaşlanıyor. Yemek yediğimiz zaman insülün yukarı çıkıyor. Düzenli bir şekilde yemek yemezsek insilün bir kez yükselir, mide bütün yediklerimizi sindirmeyebilir. Bu da iyi değil. Anti-aging programında bütün gün yemek yiyorsunuz ama yine de kilo cümlesini söyledi durdu. Anti-aging'in özünde hem hayatı aşırıya kaçmadan yaşamak var, hem de hormon tedavileri, düzenli spor ve vitaminler... Anti-aging rüzgarı bizim ülkemizde de özellikle son bir iki yıldır esiyor. Dr Aytek Şermet'in kurduğu Prolab Merkezi'ne danışmanlık yapan Avramov da önümüzdeki ay İstanbul'da bir seminer verecek. Yaşa bağlı hastalıkların önüne geçebilmek, her yaşta genç kalabilmek ve yaşlanma sürecini bir bakıma kontrol altına alabilmek anlamlarına gelen anti-aging için artık şirketlerin de konunun uzman doktorlarının kapısını çalmaya başladığı bir döneme giriyoruz. Aslında Amerika'da başını General Motors ve Ford'un çektiği dev şirketler, tecrübeli yöneticilerini yaşlılığa kurban vermemek için anti-aging programlarına her yıl on binlerce dolar harcamaya başlamış bile. Prolab'ın kurucusu Aytek Şermet ve Avramov, Türkiye'de de emeklilik yaşının 60'dan 65'e çıkarmaya çalışan şirketlerin, yaşlı yöneticilerini gençlerle değiştirmenin hem daha maliyetli hem de daha çok zaman kaybı anlamına geldiğini düşünmeye başladığını söylüyor... veriyorsunuz.
* Genç yaşlanmak kavramı ilk ne zaman konuşulmaya başlandı? Sanırım 1996'da tüm dünyaya yayılmaya başladı. Ama o zamandan önce, dünyadaki en iyi genç yaşlanma doktorları jinekologlardı. Çünkü menapoz sırasında kadınlar için uygulanan hormon tedavisi de bir çeşit antiaging. Artık erkekler için de uygulanıyor. Büyüme hormonu yakın zamana kadar sadece gelişme geriliği olan çocuklara veriliyordu ama Amerikan FDA, normal insanların da gerek varsa hormonu kullanılmasına onay verdi. Vücut 25 yaşından sonra her yıl yüzde 10 yaşlanıyor, büyüme hormonu organların yaşlanmasını durduruyor. İhtiyacı olan ancak artık vücudun üretmediği mineralleri ve yine vücudun üretmediği hormanları verip vücudu genç tutmaya çalışıyoruz. Büyüme ve seks hormonları da buna dahil.
ŞİRKETLERDE YENİ TREND * Türkiye'de anti-aging'den haberdar olan insanların sayısı artıyor. Şimdi özellikle iş dünyasında bu konuda ilginç gelişmeler olduğunu öğreniyorum. Bize biraz ABD'deki şirketlerin uygulamalarından ve Türkiye'ye yansımalarından söz eder misiniz? Belli bir yaşa geldiğiniz zaman beyin kapasitenizi kaybetmye başlıyorsunuz. Daha yavaş düşünüyor, bazı şeyleri unutuyorsunuz. Bir şirketin yöneticisiyseniz, o zaman çalıştığınız şirket para kaybetmeye başlıyor. Şirket sahibi de sizin artık yaşlandığınıza ve yerinize başka birini almaya karar veriyor. Şimdi bütün şirketler şu noktaya geldi ki, bunu yaparak hem vakit hem de para kaybediyorlar. Çünkü yaşlı yöneticilerini gençlerle değiştirdikten sonra, gençlerin işi öğrenmeleri süre alıyor. Bu yüzden de yaşlanan yöneticisine daha önce sahip olduğu beyin kapasitesini geri vermek ve onun o pozisyonda en az 5 yıl daha fazla kalmasını sağlamak için anti-aging'e yöneldiler. Böylece daha az para kaybedip, tecrübeli yöneticinin gençleri yetiştirmesine de zaman tanımış oluyorlar.
* Hangi şirketlerde anti-aging uygulaması var? General Motors'da böyle bir program uygulandı. On binlerce doları her yıl üst düzey yöneticilerine anti-aging programları uygulansın diye verdiler ve olabildiğince çok bu yöneticileri sistemde tutmaya çalıştılar. Tecrübeye yatırım yaptılar yani. Almanya'daki bir çok şirket de başladı. Bize pek çok üst düzey yönetici danışmaya başladı. Ford'un da anti-aging uygulaması var.
* Siz şimdi bir de Rus Hükümeti'ne bir program hazırlıyormuşsunuz. Başkan Putin de mi anti-aging'e ihtiyaç duyuyor? Henüz başlangıç aşamasında. Bir komiteye taviselerde bulunuyorum. Rus Hükümeti için bir program hazırlıyorum. Anti-aging'e ihtiyaç duydular çünkü, Rusya'da ortalama ömür 60 yıl. Daha fazla yaşamıyorlar. Eğer Rus halkı aşırıya kaçmayan ve düzenli yemek yemek konusunda eğitilirse ve spor da yaparsa, daha uzun yaşayabilir. Bu ekonomiye pozitif yansır. Çünkü daha az insan hastalanır. Rus hükümeti onayladıktan sonra uygulamasına geçeceğiz. Putin'in de antiaging yaptığına inanıyorum. Amerika ve İsrail'de yaptıklarımı şimdi Rusya'da yapacağım.
* Bütün ünlü isimlerin, Hollywood yıldızlarının antiaging uyguladığı doğru mu? Size isim veremem. Çünkü istemiyorlar. Ama çok ünlü isimler anti-aging yapıyor. Şu kadarını söyleyebilirim ki, yaşı 40 ve üzerinde olan bütün Hoolywood yıldızları anti-aging uyguluyor ve en azından seks hormonu alıyor. Ortağım Dr Eric Braverman'ın Hollywood'tan ünlü hastaları var.
ÖMÜR GİDEREK UZUYOR * Anti-aging yapmak pahalı mı? Uyguladığınız programa göre bu değişiyor. ABD'de parası olan herkes antiaging yapıyor. Herkes kendi çapında genç yaşlanma programı uygulayabilir. Gerekli olan vitamin ve minarelleri alarak başlayabilirler işe. Düzenli yemek yiyip, spor da yapmak şartıyla. Eğer hormonlara ihtiyacınız yoksa, sadece vitamin ve minarelleri almak şeklinde bir uygulama yapılacaksa, bu yılda 2 bin doları bulur. Bu işe yılda 10 binlerce dolar harcayanlar da var.
* Vitaminler de ayrı bir konu. Bir gün yapılan açıklamanın ertesi gün tersi yapılıyor. İnsanların vitamin almaya korktuğunudüşünüyorum artık... Antioksidan ya da betakaroten, magnezyum, a, b, c vitaminleri neden alınmasın ki? Kanserojen değiller. Ama tabii asla eczacıların, reklamların dediğine inanmayın. Doktorunuza başvurun.
* Anti-aging konusunun endüstrileştiği ortada. Sizce bu pazarın parasal hacmi nedir? Anti-aging uygulayan doktorların ABD'de üye olduğu derneğin 6 bin üyesi var. Avrupa'da da bir kaç bin doktor var. Solgar ve GNC gibi şirketler, yılda 100 milyonlarca adet vitamin üretiyor. 3 binden fazla vitamin üreten fabrika olduğunu düşünürseniz, sadece vitaminlerin oluşturduğu bir pazarın 3 milyar dolardan fazla olduğunu görürsünüz. Büyüme ve seks hormonlarını, yapılan fizik tedavileri ve doktor ücretlerini katmadım tabii. Milyarlarca dolarlık bir pazar ve size şu kadarını söyleyebilirim ki, her yıl ikiye katlanıyor.
* Anti-aging sizce ne? Akıl olarak zinde ve iyi , fizik olarak fit olmak ve aslında iyi görünmek. Genç yaşlanmak özetle.
* Şirketler şimdiye kadar hep gençleri tercih etti, şimdi bu değişiyor anlattıklarınıza bakılırsa... Şimdi bir çok şirket emeklilik yaşını 60'tan 65'e çekiyor ama çalışanlar da düne göre daha iyi görünüyor. Yüzyıllarca önce, insan ömrü sadece 20 yıldı. 20'inci yüzyılın başında, ortalama ömür 40 yıldı. 100 yıl sonra, şimdi 80'e çıktı. Önümüzdeki 100 yılın sonunda ne olacağını size söyleyeyim. Ortalama ömür 150 yıla çıkacak. Tıp dünyasının çalışma hızına bakarsanız, 20 yıl sonra hastalıkların ortadan kalkacağını, ya da bir kalp sorununun kola enjekte edilecek bir ilaçla çözüleceği noktaya geleceğimizi anlayabilirsiniz. Daha uzun yıllar sağlıklı ve genç yaşamak mümkün olacak.
* Avrupa giderek yaşlanıyor, anti-aging'e daha mı çok ihtiyaç duyuyorlar? Avrupa'daki sorun, sadece yaşlanmak değil, artık genç yaşam göremiyorsunuz. Çünkü evlenen çiftler çocuk yapmıyor. Hepsinin köpeği var, bunun yerine. Almanya, İsveç, Belçika hatta Slovenya'da aynı şeyi görüyorsunuz. Bebek yok! Antiaging'e ihtiyaçları var. General Motors ve Ford, iyi yöneticilerini yaşlılığa kurban vermemek için anti-aging programlarına on binlerce dolar ödüyor. Türkiye'deki bazı şirketler de danışmanlık almaya başladı
