|
 |
|
MEHMET BARLAS
Acaristan Cumhurbaskani'nin Dedesi Lazistan Valisi'ydi!..
Gurcistan'da muhalefet parlamentoyu basip Sevardnadze'yi istifaya zorlayinca, "Acaristan", Tiflis'le iliskilerini koparmaya karar verdi.
Bu cumle, dis politika ve Kafkasya ile fazla ilgilenmeyen milyonlarca insan icin, ne ifade eder ki?
"Acaristan" nedir, neresidir?
Birkac yil once "Empati Grubu"nun konugu olarak, konusmalar yapmak icin Trabzon'daydim.
Kenti gezerken, Liman'in karsisindaki Boztepe semtini gosterdiler ve "Acaristan Cumhurbaskani Aslan Abasidze buralidir" dediler.
Sovyetler Birligi varken, Gurcistan, iki ozerk cumhuriyeti (Abhazya ve Acaristan) ve bir ozerk bolgeyi (Guney Osetya) icermekteydi.
Sovyetler dagilinca (1991), Gurcistan'in yonetimine, Gamzakhurdia geldi. Onun milliyetci politikalari sonunda, Rusya'nin da destegiyle Abhazya bagimsizlik ilan etti... 200 bin Gurcu, goce zorlandi.
Sevardnadze, bu kriz doneminde 5 milyon nufuslu Gurcistan'a Baskan secildi.
Guney Osetya'da da, Gurcistan'dan kopma yanlisi olan bir yonetim 2001'den beri isbasinda.
Cecenistan dolayisiyla basi belada olan Rusya, Abhazlar'in destegiyle Gurcistan topraklarina (Kodori Gecidi) girmis durumda.
Ozetle, Turkiye'yi yonetilmesi cok zor bir ulke olarak sunanlar, Kafkas cumhuriyetlerine ve mesela Gurcistan'a bakarlarsa, Turkiye'nin ne kolay yonetilebilir ulke oldugunu goreceklerdir.
Iste bu Gurcistan'da, istikrarli olarak gorulebilecek tek siyasi varlik, belki de, Aslan Abasidze'nin Baskani oldugu, Batum merkezli Acaristan'dir.
Abasidze'nin babaannesi, Trabzonlu Satiroglu ailesindenmis.
Dedesi de, "Lazistan Sancagi"nda valiymis.
Anadolu tarihinin 1923'te Cumhuriyet'in kurulmasi ile basladigini dusunen genc kusaklar, herhalde "Nereden cikti bu Lazistan Sancagi" diyeceklerdir?
"Laz"lar, 1461'de Trabzon Kralligi'nin ele gecirilmesi ile Osmanli yonetimine girmisler. 1519'da Trabzon, Batum'un da dahil edilmesiyle ayri bir eyalet olmus.
1851'de, Acara cevresi, Asagi Gurya ile birlikte, "Lazistan Sancagi"na baglanmis. "93 Savasi"nda (1877-1878) Batum Ruslar'in olunca, Lazistan Sancagi'nin merkezi Rize olmus.
Butun bu bilgileri Yilmaz Avci'nin "Lazuri Nenacinka", yani "Lazca Dilbilgisi" kitabindan aldim. (Etno-Kultur Kitaplari-Istanbul 2002)
Soylemek istedigim su.
"Bolgenin en onemli ulkesi" olmak veya bu rolu oynamak, kolay degil.
Gurcistan'a, Acaristan'a veya Suriye'ye, Iran'a, Bulgaristan'a, "Uzak Ulkeler" olarak bakarsaniz... Onlarin tarih ve kulturleri ile, sizin tarihiniz ve kulturunuzun ortak noktalarini bilmezseniz, her gelisme, icerigi anlasilamadan olup, biter.
Bugun Gurcistan'da yer alan gelismeleri, Rusya da, Amerika da, Avrupa da, dikkatle izliyor.
Sevardnadze, Gurcistan'i NATO uyesi yapmaya calisiyordu.
Bizim cok onem verdigimiz Baku-Ceyhan Petrol Boru Hatti'nin gelecegi de, bu bolgedeki gelismelere ve mesela, Trabzon kokenli Acaristan Cumhurbaskani Abasidze'nin izleyecegi politikaya cok bagli.
Turkiye'nin jeo-politik ve jeo-stratejik degerini ya da onemini olusturan cografyalardan biri, Kafkasya'dir.
Bugun Kafkasya halklarindan her birinin temsilcileri, buyuk rakamlarla, "Turkiye Mozaigi"nin de ogeleri.
Cerkezler'in, Cecenler'in, Abhazlar'in, Gurculer'in, Azeriler'in yasadigi her sosyo-politik seruven, Turk vatandaslarinin da, dikkatle izledigi ve etkilendigi gelismelerdir.
Ama bizim genel olarak kamuoyu anlayisimiz, bu gercegi gormezden geliyor.
SAKA
Mutlu bayramlar!
Hayat boyle..
Iki gun once Istanbul, terore teslim olmustu.
Istanbul dun de, sise teslim oldu.
Dileriz, bugunden baslayarak, Istanbul ve hepimiz, Bayram'a teslim oluruz.
GELENEKLER
Bayram, bayram olarak kalmali!
Gelisme ve degisim, tabii ki reddedilmeleri mumkun olmayan evrensel gercekler.
Ancak, gelenekler de, ayni olcude gercektir ve korunmalari gerekir.
Ramazan (seker) ve Kurban bayramlari, bizim toplumsal gelenegimizin cok yerlesik ve cok temel ogeleridir.
Bu bayramlarda ailelerin bir araya gelmeleri, kucuklerin buyukleri ziyaret edip el opmeleri, buyuklerin kucuklere, varliklilarin ihtiyaci olanlara bir bayram harcligi vermeleri, bizim toplumsal gelenegimizin guzel ve yararli parcalaridir.
Tabii ki, bu bayramlarin, birer "tatil" gibi degerlendirilmesi ve hem ic hem de dis turizme konu edilmeleri de, ekonomi acisindan olumludur.
Ama "Bayram", sadece "Tatil" degildir.
Bayram, bayramdir da!
Yilbasi'ni, Noel'i, "Thanksgiving"i binlerce yildir hic aksatmadan kutlayarak yasayan Bati ulkelerini hatirlayip, geleneklerin modernizmle catismadigini bilelim.
Mesajlariniz icin:
mbarlas@sabah.com.tr
Haberleri gazete sayfasi goruntusunde okumak icin
SABAH e-Medya"ya
tiklayin
|
|
|
|
