|
 |
|
"Belirsizlik yerine deneyimsizleri tercih ettiler"
Tiflis ve Moskova'daki siyaset bilimciler, Şevardnadze krizinin iç yüzünü anlattı
Geçen Haziran başında, bir muhalif Gürcü diplomat bana "Cumhurbaşkanı Eduard Şevardnadze 2004'ü göremeyecek" demişti. Irak savaşı sonrası, Tiflis'in hiç gündemde olmadığı bir zamanda söylenilen bu cümlenin üzerinde çok durmamıştık. Bu cümle gösteriyor ki, yalnızca 1.5 yıllık mazisi olan muhalefet 5 aydır ciddi hazırlık yapıyordu. 75 yaşındaki Şevardnadze'nin 11 yıllık yönetiminden 27 saatte çekilmesinin ardında ne var? Moskova ve Tiflis'le yaptığımız telefon görüşmeleri, "kansız darbe"nin tohumlarının 2 yıl önce atıldığını gösteriyor.
Rus lider Vladimir Putin, Çeçenistan-Gürcistan sınırındaki Pankisi Vadisi'ne kaçan Çeçen milisleri Şevardnadze'den istiyordu. Ancak Rusya'dan uzaklaşmak isteyen Şevardnadze Putin'le ters düşmeyi tercih edince Moskova'nın tepkisini çekti. Şevardnadze için "Her zaman müttefikimiz olacak" diyen Amerika'nın devreye girmesi, Pankisi'ye özel bir askeri ekip göndermesi, kızgınlığı azaltsa da (siyasi analistlere göre) Putin geçtiğimiz yıl Bağımsız Devlet Topluluğu (BDT) adına Şevardnadze ile "el sıkışma"sına rağmen Pankisi krizini hiç unutmadı.
ÜÇ GÜNDE BİR MİLYON İMZA
11 Eylül 2001 sonrası tüm dünyada terörizmle savaşa giren Bush yönetiminin Şevardnadze'ye verdiği kredi de Gürcistan'a gönderilen mali yardımların cumhurbaşkanı ve ekibi tarafından paylaşıldığı belirlenince sona erdi. Görüştüğümüz herkes SSCB döneminin Şevardnadzesi için aynı şeyi söylüyor Çok başarılı bir siyasetçiydi. Gürcistan'ı yönettiği ilk yıllarda da başarısını pekiştirdi. Ancak halkın çektiği 11 yıllık sefalet, açlık (asgari ücret 20, emekli maaşı 10 dolar) sonunu hazırladı. 1.5 yıllık muhalefet bu nedenle başarılı oldu. 5 milyon nüfuslu ülkede 3 günde 1 milyon kişinin "Şevardnadze git" başlıklı bildiriye imza atmasının nedeni de bu... Guardian da nedeni şöyle yazdı Adam kayırma ve kollama, 10 yıllık ABD desteği ve 20 yıldır SSCB'den kalma kontrol mekanizmasını acımasızca kullanmak...
IVANOV NİYE GÖNDERİLDİ?
"Ben geliyorum" diyen sokak gösterilerine niye dur denilmedi? ABD, ülkedeki belirsizliğin bölgeyi etkileyeceğine inanıyordu. Bu nedenle "Yeter ki belirsizlik kalksın" diyerek 35 ve 39 yaşındaki iki muhalefet liderini kabul etti. Yani uzmanların tabiriyle "belirsizlik yerine deneyimsizlerin kuracağı yeni düzen" tercih edildi. Moskova aslında çözüm yanlısıydı. Putin, Tiflis'e Rusya Dışişleri Bakanı Ivanov'u gönderdi. Bazıları, "Kendisi gideceğine Tiflis'e bakanını gönderdi. Demek ki Şevardnadze'nin ipi çekildi" diye yorumlasa da Putin, sorunun çözümü için "doğru adamı", annesi Gürcü olan, bölgeyi çok iyi bilen Ivanov'u gönderdi. Dahası Ivanov, Moskova'nın değil, BDT'nin temsilcisi olarak Tiflis'e gitti... Durum doğru cümlelerle anlatılınca da Şevardnadze, kendi dönemini kapattı.
MUHALEFET KAVGASI OLUR MU?
Şimdi gözler iki kişide... Columbia Üniversitesi mezunu 35 yaşındaki, iyi İngilizce konuşan muhalefet lideri Mihail Saakaşvili ve 39 yaşındaki eski meclis başkanı (ülkenin yeni geçici başkanı) bayan Nino Burdhanadze'de... 45 günlük geçiş dönemi sonrası cumhurbaşkanlığı seçimleri yapılacak. Diplomatlar, başkanlık için iki muhalif liderin birbirinin gırtlağına sarılacağına inanıyordu. Ancak Burjanadze dünkü açıklamasıyla Saakaşvili'nin önünü açtı. Saakaşvili'nin karşısına aday olarak Acaristan'ın Şevardnadze yanlısı başkanı çıkabilir. Yine de Acarlar'ın seçimlerde çok etkisi olmayacağı söyleniyor. Bizim için en önemli konu ise, Bakü-Ceyhan boru hattı projesi... İki başkentten de aynı cevap geliyor Bu yaşananlar Gürcistan'ın iç meselesi. Dış politika konusu olan Bakü-Ceyhan etkilenmez. Buna Washington ve Moskova da izin vermez. Bu nedenle silahların yerine "güllerin devrimi" oldu.
Emre ERGÜL
Haberleri gazete sayfası görüntüsünde okumak için
SABAH e-Medya"ya
tıklayın
|
|
|
|
