|
 |
|
SERVET YILDIRIM
İşadamı politikaya neden bulaşır?
Politikaya girmek gibi bir niyetiniz varsa iyi düşünün. "Eğer işadamıysanız iki defa düşünün." Bunlar bağımsız bir think-tank'ta çalışan Rus analistinin geçen hafta Rusya'nın en zengin adamının başına gelenlerden çıkardığı derslerden biri. Mikhail Khodorkovsky, Rusya'da milli gelirin 20'de birini yaratan Yukos'un başındaki isimdi. Geçen hafta sonu özel uçağına yakıt ikmali yapmak için Sibirya'daki bir havaalanına indiğinde maskeli ve silahlı gizli servis ajanları tarafından gözaltına alındı. Tekmelendi, elleri bağlandı ve kafasına çuval geçirildi.
Khodorkovsky'nin başına bunlar neden geldi?
Yolsuzluk, hırsızlık ve vergi kaçırmak isnat edilen suçlardan bazıları. "Çok laf yalansız, çok mal haramsız olmaz" derler. Khodorkovsky daha 40 yaşını bile doldurmadan 6.5 milyar dolarlık bir servetin üzerine oturunca insanın aklına neler gelmez ki? "Babadan, dededen kaldı" desen yemezler, çünkü 10 yıl öncesine kadar bu ülkede herşeyin sahibi devletti, babası ya da dedesi değil. "Çok çalıştım" desen inanmazlar çünkü ev kirasının sorun olmadığı, eğitimin ve sağlığın parasız sağlandığı bir sistemden kapitalizme geçildiğinden beri Ruslar "akla gelebilecek her şeyi" deniyorlar ama yine de zengin olamıyorlar. Yani, Khodorkovsky açısından ortada inandırıcılık problemi var. Ama olsun, buna rağmen yıllarca işi rast gitmiş ve şirketini o kadar büyütmüştü ki Exxon-Mobil ve Chevron Texaco gibi dünya devleri Yukos'un azınlık hisselerine sahip olmak için yarışıyorlardı.
Rusya'daki yaygın kanı, Khodorkovsky'nin başını politikaya olan ilgisinin yaktığı yönünde. Putin bundan üç yıl önce ülkenin yeni yetme zenginlerini politikaya bulaşmamaları konusunda uyarmış ve "Politikadan uzak kalırsanız servetinizin kaynağı araştırılmayacak" demişti. Khodorkovsky uyarıyı dinlemedi ve bulaştı; hem de yanlış adrese. Milyarder işadamı aralıktaki seçimler öncesi ana muhalefet partisini destekledi. Sadece ana muhalefet partisi değil, Putin'in Birleşik Rusya Partisi'nin rakibi konumunda olan birçok partinin Khodorkovsky'nin parasal desteğine mazhar oldukları söyleniyor. Bu destekler onu hapishaneye ve şirketini ise devlet kontrolüne götüren adımlar oldu.
Rusya'daki hikaye daha sona ermedi, devam ediyor. Sonunu merakla bekleyeceğiz. Bizim yanıt aradığımız soru "İşadamları politikaya neden karışır?" Cem Boyner gibi kimileri idealistliklerinden girerler. Bunlarda art niyet aramak gereksizdir. Art niyet olsaydı, iktidar ya da iktidar adayı partiye yapışırlardı. Bunlar dürüsttürler, almak değil vermek isterler ve başarılı olma şansları düşüktür. Khodorkovsky gibileri ise "öyle ya da böyle" kurdukları düzeni sürdürmek için bir ayaklarının politikada olması gerektiğine inanırlar. Eğer oynadıkları taraf kazanırsa bunların işletmeleri de kazanır. Tersi olursa ya geri adım atıp kazanan taraf ile uzlaşma yolunu ararlar ya da bedelini pahalıya öderler. Burada duralım ve soralım "Eğer Cem Uzan parti kurup seçimlere girmeseydi, 10 yıldır el konulmayan elektrik şirketlerine ve dolayısıyla bankalarına el konulur muydu?"
Haberleri gazete sayfası görüntüsünde okumak için
SABAH e-Medya"ya
tıklayın
|
|
|
|
