|
 |
|
Tüp bebek faturası devlete kesilecek
SSK'nın eski avukatlarından Arıcı'nın 8 yıl süren davasını sonuçlandıran. Danıştay, devletin tüp bebek masrafının tümünü ödemesine karar verdi
Yıllarca kısırlık tedavisi gördükten sonra 5 kez de tüp bebek denemesinde bulunan ve bu nedenle milyarlar harcayan Nilgün Arıcı adlı genç kadın tüp bebek masraflarının devlet tarafından karşılanması için açtığı davayı kazandı. Tüp bebek sahibi olmak isteyen kısır çiftlere, dava açmaları halinde masraflarını karşılama hakkı tanıyan, 'emsal dava' niteliği taşıyan dava sekiz yıl sürdü. Nilgün Arıcı bu dönem içinde anne olamadı, boşandı ve Amerika'ya yerleşerek burada hukuk masterı yaptı. Arıcı genç kızlık döneminde geçirdiği kist ameliyatı nedeniyle kısır olmuştu. Yapılan tüm tedavilere karşın anne olamayacağını evliliğinin ilk yıllarında öğrendi. Ardından eşiyle birlikte büyük bir koşturmaca başladı. Bebek istiyorlardı. Çeşitli hormon ilaçları aldı. Uzun yıllar tedavi gördü. Ancak tek yol olarak tüp bebek tedavisi gösteriliyordu. O dönemde SSK'da avukat olarak çalışan ancak memur statüsünde olduğu için Emekli Sandığı'na bağlı olan Nilgün Arıcı, aldığı tüm aylığı tedavi masraflarına harcamaya başladı. Çünkü Emekli Sandığı tüp bebek sahibi olması için gerekli sosyal güvenceyi sağlamıyordu. Kısıtlı imkanlarıyla Ege Tıp Fakültesi Hastanesi'nde tam 5 kez tüp bebek denemesinde bulundu. Sonuç hep başarısız oldu. Para bulmak derdi, geçim sıkıntısı stresi sonucu olumsuz etkiliyordu.
DAVA AÇMA KARARI
Nilgün Arıcı o dönemde yaşadıklarını bu gün 'büyük bir yorgunluk' diye tanımlıyor. Kendisi gibi olan hastaların hep benzer sıkıntıları yaşadıklarını söylüyor. "Sonra karar verdim. Ben hastaydım ve tedavi olmam gerekiyordu. Ayrıca bütün bu masraflarımın da sosyal güvence altına alınması şarttı" diyen Arıcı, şöyle devam ediyor "Bu nedenle 1995 yılında SSK, Maliye Bakanlığı ve Sağlık Bakanlığı adına 3 ayrı dava açarak tüp bebek masraflarının devlet tarafından karşılanması talebinde bulunmaya karar verdim. Çalıştığım kurum hakkında dava açmam herkes tarafından garip karşılandı. Ancak bir şeyler yapmak istiyordum."
Nilgün Arıcı'nın o dönemde attığı adım çok uzun sürmüş. Avukatı Naciye Teker davayı yıllarca kovalamış. İki avukat mahkemeye, Sağlık Bakanlığı Ana Çocuk Sağlığı Aile Planlaması Genel Müdürlüğü tarafından hazırlanan, tüp bebeğin bir lüks değil tedavi yöntemi olduğu konusundaki raporlarını sunmuşlar. Ailenin anayasal haklarla korunduğunu ve aile olabilmek için çocuk sahibi olabilme hakkının devlet tarafından sağlanması gerektiğini öne sürmüşler. Nilgün Arıcı, "Hiç bir maddi beklentide bulunmadım. Yalnızca bu kararın alınmasını istedim. Çünkü ailelerin neler çektiğini biliyordum" diye anlatıyor o dönemde yaşadıklarını.
EVLİLİĞİ DAYANMADI
Davanın çeşitli aşamalarda devam ettiği yıllarda Nilgün Arıcı'nın hayatı da değişmeyi sürdürmüş. Tedaviler, koşturmacalar, açtığı dava onda herşeyden bir anda kopma isteği uyandırmış. Amerika'ya yerleşmeye karar vermişler. "Eşimle birlikte Amerika'ya gittiğimde yılgındım. Çocuk sahibi olabilme isteğim acılı bir hal almıştı" diye anlatıyor duygularını.
New York'a yerleştikten sonra hukuk masterı yapmaya başlamış. Bu sırada eşiyle boşanma kararı almış. "Doğrusu yaşadıklarımızdan evliliğimiz etkilenmiş olabilir, ancak boşanmamızda bu olayların bir etkisi yoktur" diyor.
8 yıl süren davada mahkeme, iki avukatın sunduğu son raporlara dayanarak tüp bebek masrafının devlet tarafından ödenmesine karar vermiş. SSK'nın bu karara yaptığı itirazı görüşen Danıştay da mahkemeyi haklı bularak davaya son noktayı koymuş. Danıştay tarafından verilen bu karar emsal teşkil edeceği için, SSK'lı ve devlet memuru olup tüp bebek tedavisi imkanını sosyal güvenlik kapsamında alamayan kişiler için büyük önem taşıyor.
Tüp bebek kaça mal oluyor?
İSTANBUL
Alman ; 2.350 $
Amerikan; 2.475 $
İstanbul Memorial; 2.500 $
Acıbadem; 2.750 $
International Hospital; 2.800 $
Jinemed; 2.000 $
Zeynep Kamil; 1.000 $
İstanbul Tıp Fakültesi; 1.000 $
Kadıköy Şifa; 3 milyar TL
ANKARA
Hacettepe Üniversitesi; 2.400 $
Ankara Üniversitesi; 2 milyar 300 milyon TL
Bayındır; 2.400- 2.600$
İZMİR
Ege Üniversitesi; 2 milyar TL
İrenbe Tıp Merkezi; 2.350 $
Özel Ege Tıp Merkezi; 2000 $
BURSA
Ren Tıp; 2.250
'Dava açan işçi ve memur kazanır'
Prof. Dr. Necip Ortan (Bilgi Üniversitesi Hukuk Fakültesi Öğretim Üyesi) Bu davada Danıştay 5. Dairesi (esas numarası 1998/29, karar numarası 2001/3138) kararında Sağlık Bakanlığı ve Maliye Bakanlığı'nın aksi yöndeki görüşlerine karşın tüp bebek uygulamasının tıbbi yönden kısırlıkla ilgili olarak bir tedavi metodu olarak kabul edilmesi gerektiği konusunda sonuca varmış. Bu haktan yararlanmak isteyen kişilerin önce kurumlarınca başvurularının reddedilmesi durumunda İdari Mahkemesi'ne dava açması gerekecektir. Ancak bu dava benzer tüm davalara emsal gösterilebilir. İdare Mahkeme Yüksek Mahkeme olan Danıştay'ın bu kararına uygun olarak karar verecektir.
EMSAL DAVANIN SEYİR DEFTERİ
* Arıcı SSK aleyhine İzmir 4. İdare Mahkemesi'nde dava açtı.
* İdare Mahkemesi "SSK'nın red kararına dayanak olarak gösterdiği Maliye Bakanlığı genelgesinin Sağlık Bakanlığı'nın görüşleri doğrultusunda belirlendiğini saptadı. Sağlık Bakanlığı "tüp bebek tedavi yöntemi değildir" diyordu.
* Ancak Sağlık Bakanlığı mahkemeye gönderdiği yazıda tüp bebek yönteminin bir tedavi yöntemi olduğunu kabul etti.
* Bunun üzerine İdare Mahkemesi, Sağlık Bakanlığı'nın görüşündeki bu değişiklikten dolayı SSK'yı haksız buldu.
* SSK idare mahkemesinin kararına Danıştay'da itiraz etti.
* Ancak Danıştay mahkemenin kararında haklı olduğunu belirterek kararı onadı.
* Böylece devlet memurları ve SSK'lılar için dava açmanın yolu açıldı.
'Artık anne olma ümidim kalmadı'
Nilgün Arıcı, gelecek ay Türkiye'ye dönmek istiyor. Amerika'da tamamladığı hukuk eğitiminin ardından yeniden hukuk mücadelesi vermeyi sürdürecek. Ancak yeniden anne olma konusunda pek ümidi yok. Açtığı ve sonuçlandırdığı davanın başka ailelerin işine yarayacağını, zaten amacının da bu olduğunu söylüyor. "Yeniden evlenirsem, yeniden çocuk sahibi olabilmek için kendimde güç bulursam 'belki'" diyor. Ancak 38 yaşına girdiğini, yaşının annelik için artık 'geç' olduğunu söylüyor.
Esra TÜZÜN
Haberleri gazete sayfası görüntüsünde okumak için
SABAH e-Medya"ya
tıklayın
|
|
|
|
