Ekonomik krizin sona ereceğine ilişkin belirtilerin bir türlü ufukta gözükmemesi, aksine kriz sürecinin uzaması ve bunun reel sektör üzerindeki yıkıcı etkilerinin dayanılmaz hal alması hükümet ve ekonomi yönetimini sıkıştırıyor. Piyasalardan gelen yoğun talepler ve "imdat" çığlıkları hükümet içinde yeni bazı arayışların başlamasına neden oluyor.

İşte bu arayışlar sonucunda bazı bakan ve bürokratların kafalarında, "IMF ile yürütülmekte olan ekonomik programın genel bütünlüğünü ve hedeflerini bozmaksızın bazı vergi düzenlemelerinin piyasaları rahatlatabileceği" yönünde yeni formüller şekillenmeye başlıyor.

Başbakan Bülent Ecevit, üretim sektörünün canlandırılması için gerekli adımların bir an önce atılması talimatını veriyor. Bu çerçevede, İstanbul Yaklaşımı adı verilen, reel sektörün banka borçlarının yeniden yapılandırılmasına ilişkin düzenlemenin hayata geçirilebilmesi için yürütülen teknik çalışmaların bir an önce sonuçlandırılmasını istiyor.

Bir süredir tartışma gündeminde olan stok affı ve gecikme ceza ve faizleri nedeniyle ödenebilir sınırların üstüne çıkan mali alacaklar için yeni bir faiz ve ceza affı ile vergi barışı sağlanması önerileri de bu bağlamda hükümet gündemine taşınıyor.

Piyasalara hareket getirebilecek yeni bir vergi düzenlemesiyle ilgili en somut öneriyi önceki gün Devlet Bakanı Tunca Toskay dile getiriyor:

"Kamu maliyesinde faiz dışı fazla hedefini tehlikeye sokmayacak şekilde bazı alanlarda dönemsel vergi indirimleri olabilir. Geçen yıl sonunda otomobil ve beyaz eşyadaki KDV indiriminin sonucuna bakmak yararlı olur..."

Bu arada hükümet içinde Akaryakıt Tüketim Vergisi ile ilgili de başka bir çalışma yürütülüyor. Akaryakıt üzerindeki vergilerin ağırlığı nedeniyle bugün çok yüksek düzeyde olan akaryakıt fiyatlarının aşağı çekilebilmesinin yolları aranıyor. Bununla ilgili bazı ilginç çalışmalar da var. Örneğin bugünkü yüksek fiyatların akaryakıt tüketimini, hatta otomobil satışlarını büyük ölçüde düşürdüğü ve sonuçta devletin vergi gelirlerinin azaldığı öne sürülüyor. Yapılacak vergi indirimleri ile toplam vergi hasılatının azalmayacağı aksine tüketimin canlanmasıyla artabileceği vurgulanıyor.

Ancak bu tür öneri ve girişimlerin bugün "masum, zararsız, hatta faydalı görülen" vergi indirimi düzenlemelerinin ekonomik programda telafisi güç gedikler açabileceği kaygısını taşıyan Devlet Bakanı Kemal Derviş, dün son derece net bir açıklama yapıyor. Derviş doğrudan Tunca Toskay'ın demecine yanıt niteliği taşıyan açıklamasında, "2002 yılında KDV veya diğer vergi oranlarında geçici ve dönemsel bazda dahi olsa herhangi bir indirim düzenlemesi söz konusu değildir" diyerek tartışmayı noktalamak, talep ve beklentilerin önünü kesmek istiyor.

Fakat bu tartışma kolay kolay bitecek gibi de gözükmüyor. Çünkü ekonomide krizin bittiğine, beklenen ferahlamanın yakın olduğuna dair en ufak bir sinyal yok henüz. O nedenle de hükümet üzerindeki basınç artıyor ve koalisyon liderlerinin de direnci azalıyor.