Evliliğin 30 çeşidini biliriz

Erzurum Atatürk Üniversitesi öğretim üyelerinden Yrd. Doç. Dr. Lütfü Sezen, yaptığı araştırmada Türkiye'de 30 çeşit evlilik biçimi tespit etti
Türkiye'da başlık parasıyla evlilik, kuma getirme, çok karılı evlilik, farklı dinden biriyle evlilik, metres edinme, ilanla evlilik, görücü usulü, kız kaçırma gibi tam 30 tür evlilik olduğunu biliyor muydunuz? İşte Yard. Doç. Lütfü Sezen'in ortaya çıkardığı evlilik çeşitlerinden bazıları:

OTURAK ALMA:
Kızın bohçasını alarak oğlan evine gidip oturması durumunda ortaya çıkan evlilik biçimidir. Kütahya, Kastamonu ve Sivas gibi illerde bu tür evlilik biçimine sıkça rastlanır. Genellikle yoksulluk nedeniyle başvurulur.

BAŞ ÖRTÜSÜ KAÇIRMA:
Hakkari, Van, Ağrı ve Erzurum'da sıkça rastlanılan bir evlenme biçimidir. Erkeğin kıza ait bir eşyasını kaçırması, kızı kaçırmayla eş tutulur ve kızın iffeti (kızlığı) bozulmuş sayılır. Bazı yerlerde "Dezmal kaçırma" da denen bu durumda erkeğin ailesi kızın ailesi ile anlaşmak zorundadır. Aksi durumda kan dökülür.

BEŞİK KERTMESİ:
Birbirini çok seven aileler çocukları henüz beşikteyken beşiklerine bir kertme (işaret) vurarak kız ve erkeğin haberleri olmadan nişanlarını yaparlar.

TAYGELDİ EVLİLİK:
Dul bir kadının, eski kocasından olan çocuklarını alarak dul bir erkekle ya da, dul bir erkeğin eski karısından olan çocuklarını alarak dul bir kadınla yaşamasından doğan evliliğe denir. Kadın veya kocanın yanında getirdiği çocuklar "Taygeldi" olarak adlandırılır.

BERDEL:
Başlık sorumluluğunu ortadan kaldıran bir evlenme biçimidir. Hem kızı hem de oğlu bulunan iki aile karşılıklı olarak çocuklarını birbirleriyle evlendirirler.

KEPİR(YABAN DEĞİŞİMİ):
Evlenmek isteyen fakat düğün masraflarını karşılayacak parası olamayan bekar iki arkadaş, kız kardeşlerini kendi aralarında değiştirmeye karar verirler. Karşılıklı birbirlerine teslim ettikleri kıza sahip olurlar. Böylece bir değiş tokuş evliliği gerçekleşmiş olur. Hakkari'de rastlanılır.

ÖLEN KARDEŞİN KARISIYA EVLİLİK:
Ölen kardeşin eşi bekar olan veya evli olan kardeşe ikinci eş olarak verilir. Doğu ve Güney Doğu Anadolu Bölgesi'nde rastlanan bir evlilik biçimidir. Temelinde "Namusu başkasına kaptırmamak" anlayışı yatmakta ve kaynağını törelerden almaktadır.

BALDIZLA EVLİLİK:
Dul kalan kocanın, karısının ölümünden sonra baldızı ile evlenmesidir. Öksüz kalan çocuklara üvey anne olarak seçilen teyzenin daha sevecen davranacağı düşüncesiyle yapılır.

İÇGÜVEYİ:
Erkek çocuğu olmayan ve ekonomik durumu iyi olan bazı aileler kızlarını dışarı vermek yerine, damadı "içgüvey" olarak evlerine alırlar. Ekonomik durumu iyi olmayan erkekler bu tip evliliğe başvurur.

YETİM EVLİLİĞİ:
Anne ve babası ölmüş, kardeşleri olmayan bir delikanlı veya kızın ileride kimsesiz kalmaması için yakın akrabalardan biriyle evlendirilmesidir.

OLDU BİTTİ EVLİLİK:
Bir kızı iğfal etmek, hamile bırakmak gibi bir nedenle yapılan evliliktir. Erkek böyle bir durumda hapse girmektense evlenmeyi tercih eder.

KAN PARASI KARŞILIĞI EVLİLİK:
Kan davasının devam etmemesi amacıyla gerçekleştirilen bu ilkel evlenme biçiminde öldürülen kişinin kan bedeli olarak ailesine kız verilir.

ÖÇ ALMA KARŞILIĞI EVLİLİK:
Aralarında kan davası bulunan kimi aileler, karşı tarafın onurunu incitip zedelemek için bu yola başvururlar. Düşman ailenin kızı kaçırılarak zorla evlendirilir.

TERCİHLİ EVLENME:
Topluluk içinde ekonomik güçleri aynı olan aileler arasında bu evlenme biçimi yaygındır. Görücü usulü evlenmeden farkı kız ve erkeğin aynı çevreden olmaları ve birbirlerini tanımalarıdır.

MUTA NİKAHI: Geçici bir süre için yapılan evliliktir. Daha çok İran'da uygulanan bu evlenme biçimi, son zamanlarda Türkiye'de de bazı çevrelerde görülüyor.

DIŞ GÜVEY EVLİLİĞİ:
İç güvey evliliğin yabancıyla yapılan şekli. Türkiye'ye eş seçmeye gelen Japon Kuni Nakazon'a gösterilen ilgi Türk erkeklerinin dış güvey evlilik konusunda istekli olduğunu ortaya koyuyor.

Dilek YILDIZ