Türkiye'nin kaderi Kasım ayında dönmeye başladı. Mali piyasalardaki iyileşme perakende satışlara, üretime ve oradan da reel ekonomiye yansıdı. Türkiye ekonomisi yeniden hareket etmek için yelkenlerine rüzgar doldurmaya başladı. Ekonomik faaliyetler için ortamda genel bir iyileşme var.

Bunun da temel dayanağı kurlardaki veya yerli paradaki istikrar. Türk Lirası faizleri yüzde 4 ile yüzde 5.5 arasında aylık bir getiri sağlarken döviz sepeti geçen ay yüzde 7.7 değer kaybetti. Bankaların döviz tevdiat hesaplarına verdikleri faizlerde düşüş sürüyor. Özellikle ABD'nin faizleri bu yıl içinde 11. kez düşürmesi ve yüzde 6.5'den 1.75'e indirmesinin etkisiyle Türk bankaları da döviz hesabı faizlerinde yıllık bazda 2-3 puanlık indirime gitti.

* Endişenin yerine umut- 10 milyar dolarlık yeni yardım ve yeni yılda yeni programın etkisiyle ileriye yönelik bekleyişler iyileşti. Krizden çıkış için tünelin ucunda ışığın görülmesinin etkisiyle dolara yönelme durdu. Geleceğe yönelik endişelerin yerini umut almaya başladı. Bu iyileşme yanında toplumda doların yüzde 143 düzeyinde artmışken, daha da artmayacağına yönelik beklentilerin oluşması, halkın ve ekonomik birimlerin portföy tercihlerine yansıdı. İlk kez Türk Lirası bu yıl anavatanında azınlığa düşmüşken, yerli para ile tasarruf Kasım ayında artmaya başladı. Kasım başında yüzde 57 olan yabancı payı Kasım sonunda yüzde 55'e geriledi. Repo dahil edilerek Türkiye Bankalar Birliği tarafından hesaplanan parasal büyüklükler içinde yerli para ile tasarrufların oranı da Kasım ayında iki basamak birden sıçrayarak yüzde 43'den yüzde 45'e çıktı. Yüzde 43 ile yerli para cinsinden tasarruf oranı şimdiye kadarki en düşük düzeyine gerilemişti.

* TL'ye dönüş=istikrar: Yukarıdaki tabloda mutlak rakamlar yok ancak hemen belirtelim, döviz tevdiat hesapları dolar bazında azalmadı. Yine 40 milyar dolarlık bir büyüklüğü ifade ediyor. Ancak Türk Lirası tasarruflar artmaya başladı. Özellikle vadeli mevduattaki artış çarpıcı.

Bu da gösteriyor ki, TL'nin yabancı paralar karşısında istikrarını korumasıyla mali sistemin TL cinsinden büyümesi arasında çok doğrudan bir ilişki var. Türk Lirası ile tasarruf edilmesiyle genel ortamın iyileşmesi, ekonomik atmosferin pozitif hale gelmesi, mali piyasaların iyileşmesi ve ekonominin rahatlaması arasında yakın bir ilişki bulunuyor.

Gelecekte de istikrarın ve iyileşmenin sürmesi için tasarrufların yerli para cinsinden büyümesi gerekiyor. Yabancı paraya kaçarak hiçbir ülke kendini kurtaramadı. Kurtuluşun yolu yerli paraya dönmekten geçiyor.

* Sonuç- "Nereye gidersen git, kendinden kaçamazsın"
Polonya Atasözü