SON DAKİKA DEĞİŞİKLİĞİ
Önceki gece geç saatlere kadar süren görüşmelerde yürürlük hükümleri ele alındı. Adalet Bakanı Hikmet Sami Türk'ün hükümet adına verdiği bir önerge ile, yasanın "mal rejimi"ne ilişkin 10. maddesinde değişiklik yapıldı. Bu değişiklik ile, madde metnine şu hüküm eklendi:

"Eşler yukarıdaki fıkralarda öngörülen bir yıllık süre içinde mal rejimi sözleşmesi ile, yasal mal rejiminin evlenme tarihinden itibaren geçerli olacağını kabul edebilirler."

DSP, MHP ve ANAP'lı milletvekillerinin oylarıyla kabul edilen bu değişiklik ile, mevcut evliliklerde, çiftlere isterlerse edinilmiş mallara katılım rejimini, sözleşme yapma koşuluyla evliliklerinin başlangıç tarihinden itibaren başlatma hakkı tanındı.

Buna göre halen süren evliliklerde, çiftler karşılıklı anlaşıp, noterde mal rejimi sözleşmesi yapmaları şartıyla, yasal mal rejimi olan edinilmiş mallara katılım rejimini, evliliklerinin başlangıç tarihinden itibaren geçerli kabul edebilecekler. Bu çerçevede, eşini ikna ederek edinilmiş mallara katılım rejimini evlilik tarihinden itibaren geçerli olmak üzere kabul ettiren hanımlar, hiç sözleşme yapmayanlar için yeni mal rejiminin yürürlüğe gireceği 2003 yılından sonra edinilmiş mallara ortak olmakla yetinmek yerine, nikah tarihlerinden itibaren edinilen tüm mallara ortak olabilecekler.

SÖZLEŞME ŞARTI
Bu hakkın kullanılabilmesi için, çiftlerin 1 Ocak 2003 tarihine kadar noterde mal sözleşmeleri şart olacak. Çiftler 1 Ocak 2003 tarihine kadar hangi mal rejimini seçtiklerine ilişkin bir mal sözleşmeleri yapmamaları durumunda, ise bu tarihten itibaren otomatik olarak yeni mal rejimini yani edinilmiş mallara katılım rejimini kabul etmiş sayılacaklar.

Bu evliliklerde boşanma halinde, sadece 1 Ocak 2003'ten sonra edinilen mallar ortak paylaşıma konu olacak, daha önce sahip olunan değerler ise eski yasal mal rejimi olan "mal ayrılığı" rejimine göre paylaşılacak.

Saygın'ın çabası sonuçsuz kaldı
YasanIn görüşmeleri sırasında ANAP İzmir Milletvekili Işılay Saygın, bir önerge vererek, yeni mal rejiminin, otomatik olarak evliliğin başlangıcından itibaren geçerli sayılması yönünde bir önerge verdi. Ancak önerge, muhalefetin desteğine rağmen DSP ve MHP'li milletvekillerinin oylarıyla reddedildi. Saygın, hanımlar adına isyanını şöyle dile getirdi: "Geçmişe etkili olma durumunu eşlerin mal rejimi sözleşmesi yaparak kabul etmeleri koşuluna bağlayan yürürlük maddesi, amaca uygun değildir; çünkü, 75 yıllık uygulama da göstermiştir ki, ülkemizde eşler arasında mal rejimi sözleşmesi yapma alışkanlığı yoktur. Bu bakımdan, milyonlarca kadının beklentileri boşa gitmiş ve Medeni Kanun değişikliği için yapılan bu özverili çalışmaya ne yazık ki gölge düşmüştür."

KADINLAR TEPKİLİ

Evli kadın mağdur olacak
Prof. Dr. Necla Arat ( İstanbul Kadın Kuruluşları Birliği Koordinatörü): Yapılan değişikliğin amaca uygun olması için mevcut evlilikleri evlenme tarihinden itibaren kapsaması gerekirdi. Adalet Bakanı'nın, yasal mal rejiminin evlenme tarihinden itibaren uygulanmasını eşlerin mal rejimi sözleşmesi yapmaları koşuluna bağlayan önergesinin TBMM'de benimsenmesi, milyonlarca evli kadının mağduriyetinin devamı anlamına geliyor. Ülkemizde eşler arasında mal rejimi sözleşmesi yapma alışkanlığı yok. Anlaşabilen eşler zaten paylaşırlar, ayrıca sözleşme yapmalarına bile gerek yoktur.

Üç çeşit evlilik yarattılar!
Bilge Dicleli (KADER): Bizim Meclisimizden böyle bir kararın çıkmasına şaşırmıyorum. Arzu ettiğimiz sonuç olmadı. Değişen yasa ile eski yasaya, her iki yasaya ve bu yasaya tabi olmak üzere üç kategoride evlilik yaratıldı. Eğer bizim parlamentomuzda kadınların oranı yüzde 33 olsaydı, inanın böyle bir sonuç çıkmazdı. Kadınlara seçme ve seçilme hakkının verilmesinin 67'nci yılında bu alanda 103'üncü sıradaysak, her türlü sonucun çıkması normaldir.

Yargıda kaos ortaya çıkar
Hülya Gülbahar (Morçatı-Avukat): Medeni Kanun'un uygulama yasasında yapılan değişiklikle yargıda kaos ortaya çıkacak. Bir ülkede böylece iki ayrı medeni kanun olmaz. Açıkçası miras ve boşanma hukukunun alt üst olacağını düşünüyorum. Meclis'te kamuoyu ve bütün kadınları aldatan bir komedi sahnelendi. Kadın gruplarının uyarısı ile partiler önerge vermek için birbirleriyle yarıştılar. Kadınlar lehine 4 gün önce çıkarılan bir karar yeter sayısı yok diye iptal edildi. Yeni yasa 17 milyon evli kadın için yeni sorumluluklar getirdi ama haklar açısından pek bir şey kazandırmadı.