  
Hazine bonosunun dayanılmaz cazibesi!..
Hazine bonosu ve devlet tahvili alanlara büyük vergi avantajları getirilirken, küçük esnafa ve tüccara zarar etse bile ağır vergiler ödetiliyor
Hazine bonosu ve Devlet tahvili alanlara, bazı avantajlar getirildi. Ancak, bu avantaj belli bir dönem için geçerli. 26 Temmuz 2001 - 31 Aralık 2002 tarihleri arasında ihraç edilen Devlet tahvilleri ve Hazine bonolarını satın alanlara, büyük bir "vergi avantajı" sağlanıyor.
Bireysel yatırımcıların kamu kağıtlarına yönelmelerini ve Devletin daha kolay borçlanmasını sağlamak amacıyla 11 Ekim 2001 tarihinde kabul edilen 4710 sayılı Yasa ile Gelir Vergisi Yasası'na eklenen Geçici 59. madde şu avantajları getiriyor.
1- 2001 yılında Hazine bonosu ve Devlet tahvili faiz geliri elde edenlerin, bu gelirleri; enflasyondan arındırıldıktan sonra, 4 milyar 900 milyon TL.'yi aşmıyorsa, yıllık gelir vergisi beyannamesi ile 2002 yılı Mart ayında beyan edilecek. Ancak, yeni yasaya göre, bu tutar 26 Temmuz 2001'den itibaren ihraç edilen Hazine bonosu ve Devlet tahvili faizleri için, enflasyondan arındırıldıktan sonra 50 milyar TL. olarak uygulanacak.
2- 2001 yılı enflasyondan arındırma oranının, yüzde 60 civarında olacağı tahmin ediliyor. Buna göre hesaplama yapıldığında, 26 Temmuz 2001'den itibaren ihraç edilen Hazine bonosu ve Devlet tahvili faizlerinin enflasyondan arındırılmadan önceki brüt tutarı olan, 125 milyarlık faiz, gelir vergisinden müstesna tutulacak.
3- 2002 yılında elde edilecek faiz gelirlerine uygulanacak olan istisna tutarı, 2001'den daha yüksek olacak.
2001 yılı gelirleri için belirlenen 50 milyar TL.'lik istisna tutarı, 2001 yılı "yeniden değerleme oranı" esas alınarak yükseltilecek. Enflasyondan arındırma oranı da esas alındığında, bu tutar 175-200 milyar TL.'yi bulabilecek.
4- Devlet tahvili ve Hazine bonolarının, elden çıkartılmasından elde edilen kazançlar da, yukarıda belirtilen istisna tutarından yararlanabilecek.
5- Repo gelirleri için istisna uygulanmayacak.
6- Ticari işletmelere ait olan Hazine bonosu ve Devlet tahvili faiz geliri ile bunların elden çıkartılmasından sağlanan kazançlar, yukarıda belirtilen istisnadan yararlanamayacak. Yani tutarı ne olursa olsun, enflasyondan arındırma da uygulanmadan, bu faizlerin defterlere gelir olarak kaydedilmesi gerekir.
Anayasa'ya aykırı
Anayasa'nın 73. maddesine göre... "verginin ödeme gücüne göre" alınması esastır. Olaya bu açıdan baktığımızda;
* Eline ayda 122 milyon TL. geçen asgari ücretli de dahil, tüm ücretliler "vergi ödeme güçlerinin olduğu" varsayımına göre, gelir vergisi ödüyorlar. Küçük esnaf, tüccar ve serbest meslek kazancı elde edenler de, mutlaka vergi ödüyorlar. Hatta, "zarar" beyan etseler dahi kabul edilmiyor ve "Hayat standardı esasına göre" 3-5 milyar TL. üzerinden, vergi ödüyorlar.
*Hazine bonosu ve Devlet tahvili faizlerine gelince, brüt olarak yaklaşık 125 milyar TL.'lik kısmı gelir vergisinden müstesna tutuluyor. Başka bir anlatımla, "ödeme gücünün sınırı" bunlarda 125 milyar TL.'nin üzeri kabul ediliyor.
* TL. ve döviz hesaplarında, ödenen faizlerden (fon payı dahil) yüzde 19,8, repo gelirlerinde yüzde 22 stopaj yapılırken, Hazine bonosu ve Devlet tahvili faizlerinden "yüzde sıfır stopaj" yapılması da, bir başka çelişki olarak göze çarpıyor.
* 26 Temmuz 2001'den itibaren başlatılan uygulama, gelir vergisi beyannın temel ilkesi olan "yıllık olma" niteliğini zedeliyor.
Bu tarihten önce kamu kağıdı alana 4,9 milyar TL. istisna uygulanması da, ayrı bir çelişki. Oysa gelir vergisindeki "dönemsellik" ilkesi gereği, istisnanın yıllık dönemi kapsaması gerekirdi.
Son olarak belirtmek gerekirse, ekonomik nedenlerle çıkartıldığı belirtilen bu yasanın getirdiği, sıfır stopajlı 125 milyar TL.'lik "vergi ayrıcalığı" kamu vicdanını rahatsız etmiştir.
|
Magazin
