|
|
|
92. maddeyi işletmeyelim
Sezer, İzgi ve Ecevit, Anayasa'nın başka topraklara asker göndermeyi düzenleyen 92. maddesinin işletilmesine gerek olmadığında birleşti
ABD'deki terör saldırısı sonrası, Türkiye ve çevresini de etkileyecek olan bir sıcak çatışmayla ilgili, Körfez savaşında olduğunun aksine, TBMM'den "Savaş hali ve asker gönderme kararı çıkmayacağı" öğrenildi.
TBMM Başkanı Ömer İzgi geçen hafta, önce Cumhurbaşkanı Ahmet Necdet Sezer, daha sonra da Başbakan Bülent Ecevit ile bir araya geldi. Her iki görüşmede de "Savaş senaryoları, Anayasa gereği alınması gerekli kararlar, Türkiye'nin konumu ve bölgeye de yansıma ihtimali bulunan sıcak çatışma olasılığı" konuları değerlendirildi.
İzgi'nin, Cumhurbaşkanı Sezer ve Başbakan Ecevit ile yaptığı görüşmelerde Anayasa'nın 92'inci maddesi gereği Meclis'ten "Savaş hali, yurtdışına asker gönderme ve ülkeye yabancı asker kabul etme" konusunun da gündeme geldiği öğrenildi. Ancak TBMM'ye bu yönde bir tezkere sunularak, karar alınmasına gerek görülmedi. Türkiye'nin ABD uçaklarına hava sahasını açma ve lojistik destek verilmesi yeterli bulundu.
ÖZAL 92. MADDEYİ İŞLETTİ
Anayasa'nın 92'inci maddesi, milletlerarası anlaşmaların gerektirdiği haller dışında yurtdışına asker gönderme ve yabancı asker bulundurmak için TBMM'den karar alınmasını şart koşuyor. TBMM Başkanı Ömer İzgi, SABAH'ın sorusu üzerine "Yurtdışına asker gönderme, yabancı asker bulundurma ve savaş halini öngören Anayasa'nın ilgili maddesinin işletilerek, TBMM'de bir karar ihdas edilmesi konusunu tartıştık. Ancak böyle bir karar alınmasına gerek görülmedi" dedi.
Körfez savaşı sırasında Cumhurbaşkanı Turgut Özal, dönemin Başbakanı Yıldırım Akbulut'un karşı çıkmasına rağmen TBMM'den bu yönde karar çıkartmıştı. Anayasa'nın 92'inci maddesi, milletlerarası anlaşmalara göre, NATO müttefiki olarak Türkiye'ye asker gönderme ve asker kabul etme yetkisi tanımasına rağmen, ülke sınırlarında sıcak bir çatışma durumu ya da çatışma bölgesine asker gönderilmesi için TBMM kararını gerektiriyor.
DÖRT ÜLKE POTADA
Edinilen bilgiye göre geçen hafta Sezer ile İzgi'nin bir saat ve İzgi ile Ecevit'in de yarım saat süren görüşmeleri sırasında ABD'nin askeri harekatının boyutları ve Türkiye'ye etkisi ele alındı. İzgi, geçtiğimiz Mart ayında Türkmenistan, Kırgızistan, Kazakistan ve Özbekistan'a yaptığı ziyaretlere değinerek, bu sıcak dönemde Türkiye'nin Orta Asya ülkelerinde etkinlik göstermesi gerektiğini vurguladı.
Sezer de aynı fikirde olduğunu Orta Asya Türk Cumhuriyetlerinin liderleri ile temasta olduğunu belirtti. Başbakan Ecevit'in de, Orta Asya Türk Cumhuriyetlerinin Türkiye açısından önemine değindi ve "Afganistan'daki Taliban rejimi çok tehlikeli. Taliban bu rejimini sadece kendi sınırları içinde tutmuyor, Orta Asya Türk Cumhuriyetlerine de ihraç etmek için çalışıyor. Bu da çok tehlikeli" dediği öğrenildi.
Sezer ve İzgi, ABD'nin başlatacağı harekatın öncelikle Afganistan ve Pakistan'ı etkileyeceğini, Türkmenistan ve Özbekistan sınırlarının da kapsam içine girebileceğini vurguladılar. Kırgızistan'ın da bölgedeki durumu nedeniyle operasyonda önemli rol oynayacağı vurgulandı.
Bu görüşme sonrası Cumhurbaşkanı Sezer başta Orta Asya ülkeleri olmak üzere bir çok ülke liderini arayarak telefon diplomasisine başladı.
Anayasa Madde 92
Milletlerarası hukukun meşru saydığı hallerde, savaş hali ilanına ve Türkiye'nin taraf olduğu milletlerarası anlaşmaların veya milletlerarası nezaket kurallarının gerektirdiği haller dışında, Türk Silahlı Kuvvetlerinin yabancı ülkelere gönderilmesine veya yabancı silahlı kuvvetlerin Türkiye'de bulunmasına izin verme yetkisi TBMM'nindir. TBMM tatilde veya ara vermede iken, ülkenin ani bir silahlı saldırıya uğraması ve bu sebeple silahlı kuvvet kullanılmasına derhal karar verilmesinin kaçınılmaz olması halinde, Cumhurbaşkanı da Türk Silahlı Kuvvetlerinin kullanılmasına karar verebilir
|
|
|
|