Win-Türkçe
ASCII

ABDURRAHMAN YILDIRIM(yildirim@sabah.com.tr )

2002'de ya çözüm ya ölüm

İç borçların çevrilmesi ekonominin önünde duran en önemli sorunlardan biri. Bunun da nedeni, mali sistemin giderek küçülmesi karşısında iç borçlarda gizlenmiş kısımların ortaya çıkarılmasıyla görülen büyük artış.

Bankalar Birliği Genel Sekreteri Ekrem Keskin'nin Antalya'da Ekonomi Zirvesi'ne sunduğu tebliğden derlediğimiz verilere göre, bankacılık sisteminin yılbaşında yerli ve yabancı para cinsinden topladığı kaynaklar 94 milyar dolar iken, iç borçlar 54 milyar dolardı. Ağustos sonunda bu kaynaklar, yurtdışına çıkan 11.8 milyar dolarlık sermayenin etkisiyle 72 milyara indi. Buna karşılık iç borçlar 75 milyar dolara çıktı. Sistem 22 milyar dolar küçülürken aynı havuzda çevrilecek iç borçlar 21 milyar dolar büyüdü. Dahası ilk kez iç borçlar mali sistemin yarattığı kaynakların üzerine çıktı. Aradaki farkı ise Merkez Bankası fonluyor.

* Dolarla borç dönemi- Ele alınan dönemde dikkati çeken bir başka gelişme, iç borçların bankacılık kaynaklarına uyum göstermesiydi. Hazine rakamlarına göre, yılbaşında iç borcun içinde yüzde 8 pay alan dövize endeksli kısım yüzde 30'a çıktı. Buna son yapılan ihaleler dahil değil. Bu hafta bir gün önce yaptığı ihalede yaklaşık 3 katrilyonluk dövize endeksli bono satan Hazine sonraki gün TL bazında ve üstelik yarı vadesinde bunun 10'da birini ancak satabildi. Çünkü bankaların yabancı para cinsinden topladıkları kaynakların oranı yüzde 38'den yüzde 54'e yükseldi.Bankalar artık dolar toplayıp dolar satıyor.

* Vade artık iki ay- Sonuçta bankalara borç verenlerin davranışı daha çok döviz üzerinden ve daha kısa vadeden olmaya başladı. Repo dahil toplanan kaynakların ortalama vadesi 84 günden 54 güne yanı iki ayın bile altına indi. Doç.Dr. Ekrem Keskin'in belirttiği gibi, "Mali sistemin TL cinsinden büyümesini sağlayacak politikalar uygulanmalı; TL'nin yabancı paralar karşısında değerinin korunması ve TL talebinin artması sağlanmalı."

IMF ile yeni yılın pazarlığına oturacak ekonomi yönetiminin 2002 yılında enflasyonu azdırmadan canlanmayı başlatabilecek ve mali sektörü yerli para cinsinden büyütecek çözümleri ortaya koyması ve uygulaması gerekiyor. Aksi taktirde iç borçları çevirmede ateşten bir gömleği hem kendisi giymiş olacak, hem de topluma giydirmiş olacak.

* Sonuç- "Zorsuz bir şey olmaz" Türk Atasözü