|
|
|
Cümbüş dünya sazı
Atatürk'ün ismini verdiği cümbüş, beş yıldır yurt dışına ithal ediliyor.
Yılda 2.000 cümbüş, dünyadaki tek üreticisi Cümbüş ailesince Avustralya'dan Şili'ye, Amerika'dan Japonya'ya birçok ülkenin müzisyenlerine gönderiliyor. Ünlü enstrümantalist rock'çu Steve Vai Türkiye'ye geldiğinde ıvır zıvır dışında bir adet de cümbüş almıştı. Çaldı mı, çalmadı mı bilmiyoruz; ama cümbüş merakı giderek yayılıyor. Yılda ortalama üç bin adet cümbüş üreten Cümbüş ailesi bunun yarısından çoğunu yurtdışına gönderiyor. Zeynel Abidin Cümbüş'ün torununun oğlu olan ve şimdi ağabeyiyle işin başında olan Alihan Cümbüş, İstanbul Unkapanı'ndaki dükkanlarına en az ayda bir yabancının geldiğini ve cümbüş aldığını söylüyor: "Bir Avustralyalı geldi bir keresinde. Ülkesinde radyoda dinlemiş cümbüşü. Cümbüş tanıtımı yapılıyormuş. Çok beğenmiş aletin sesini, radyoya telefon etmiş, ismini, ülkesini ve bizim dükkanın adresini öğrenmiş. Ve atlamış buraya gelmiş. Birkaç tane aldı ama ne çeşit müzik yaptığını doğrusu sormadım."
GİTAR SAPLI CÜMBÜŞ
Alihan Cümbüş, imalat ve satış işleriyle o kadar yoğun ki dükkanına gelen ünlü rockçuların, cazcıların isimlerin hatırlamıyor bile: "Bir tanesi bir cümbüş alıp götürmüştü. Sonradan cümbüşle yaptığı bir kasedi gönderdi bize. Galiba caz müzikti. Festivale mi ne gelen biriymiş. Kasedi de kaybettik..."
Genel olarak müzik distribütörlerine gönderiyorlar cümbüşleri. Şimdiye kadar Singapur, Japonya, İskandinav ülkeleri, Fransa ve Yunanistan'a göndermişler. Cümbüş'ü bu günlerde en çok kullanan Amerikalı cazcı Ara Dinkçiyan. Zaten dükkanda da Ara Dinkçiyan'ın sahnede çekilmiş ve bizzat imzalanmış fotoğrafı asılı duruyor. Onun dışında Radio-Tarifa, Ali Farka Toure, Salamat gruplarının cümbüş kullandığını biliyoruz. Aynı şekilde Rachid Taha kullanıyor; hatta klibinde bile görüyoruz.
Her ne kadar Cümbüş ailesi yurtdışında bu aleti kim alıyor ve nasıl çalıyor diye ilgilenmiyorsa da, enstrümana Batılı değişiklikleri vermeyi de ihmal etmiyor. Cümbüş, gelmiş geçmiş adaptasyona en uygun enstrüman. Sapı ile gövdesi birbirinden ayrılabildiği için istediğiniz türden bir enstrüman yapabiliyorsunuz.
Ud sapı takarsanız "cümbüş ud", saz sapı takarsanız "cümbüş saz", tambur sapı takarsanız da "cümbüş tambur" oluyor. Her nesil, günün eğilimine göre bir çeşit cümbüş yapıyor. Şimdiki nesil Alihan Cümbüş, gitara olan ilgi nedeniyle "gitar saplı cümbüş" yapıyor. Yani "cümbüş gitar". Sonra halk müziğinden yola çıkarak "cümbüş cura" da yapıyorlar. "Bizim de katkımız var yani cümbüşe" diyor Alihan Cümbüş. Cümbüş'ler cümbüş dışında başka Türk Müziği aleti de imal ediyor. Ve bu enstrümanları da ithal ediyorlar. Bant sisteminde çalışan küçük bir fabrikaları var. Türk müziğinin sazlarının yanı sıra gitar da satıyorlar. Fakat ne enteresandır ki geçmiş nesillerdeki müzik merakı şimdiki nesilde hiç yok. Alihan Bey'in ağabeyi biraz çalıyormuş, ama Alihan Bey sıfır.
Mutlu Tönbekici
|
|
|
|