Bir süreden beri dolardaki oynaklığın ve yükselişin döviz piyasasının iyi çalışmamasından kaynaklandığı görüşü hakim. Dövizi talep edenler var, ancak arz edenler çok az. Onun için de kurlar küçük işlemlerle yukarı gidiyor. Bu piyasada işlem hacmi son derece azalmış. 10 milyon dolarlık işlemlerle kur oynatılabiliyor. Döviz piyasasının iyi çalışamaması önce kura, oradan tüm ekonomiye dalga dalga olumsuzluk yayıyor.
Bu bir piyasanın küçülmesinin getirdiği olumsuzluk.
* Önce tahvili kaybettik- Yandaki tablodandan görülebileceği gibi, tahvil piyasasını da büyük ölçüde kaybettik. İkinci el piyasada işlem hacmi geçen yılkinin beşte birinden bile az. 2000'de günlük 1 milyar doları aşan işlem yapılan kamu menkul kıymetler piyasasında bu yıl günlük 191 milyon dolarlık hacim var. Bu durum Hazine'nin borçlanmasını zorlaştırdı, vadesini kısalttı, maliyetini yükseltti. Faizlerin yükselmesi dövizdeki benzeri etkiyle dalga dalga ekonomiyi vurdu.
* Sonra hisse senedi ve repoyu- Repo piyasası da hızlı büyümesini durdurmasına karşılık krizden en az kayıpla çıkan piyasa. Ancak rakamlar bu yılın altı ayına ait. Daha sonra reponun stopajı artırıldı. Bunun etkisiyle piyasasının hızla daraldığı gözleniyor.
Hisse senedi piyasası da yaklaşık yarı yarıya daraldı. İşlem hacmi günlük ortalama 740 milyon dolardan 394 milyon dolara geriledi. Birincil piyasa yani halka arz piyasası ise bu yıl tamamiyle yok oldu.
* Küçülmenin nedenleri- Piyasaların küçülmesine birden çok neden gösterilebilir. Risklerin ve belirsizliklerin çok yükselmesi, geleceğe duyulan güvensizlik bunların başında geliyor. Kurumların birbirine güvensizliği, ekonomik aktivitenin azalması, getirilen vergiler de nedenler arasında sayılabilir.
* Piyasasız olur mu?- Ancak ekonomiyi canlandırmak ve güçlendirmek için piyasalara ihtiyaç var. Likiditeyi sağlamak ve fiyatlamayı yapabilmek, arz ve talebi karşılaştırmak için piyasaların etkin ve sağlıklı bir şekilde çalışması zorunlu. Yoksa piyasaları küçülterek ve yok ederek içinde bulunduğumuz koşullardan kurtulmak mümkün değil.
Bu anlamda kurulacak olan vadeli döviz piyasası olumlu bir adım. Ancak bundan da önemlisi kurulmuş piyasaları çalıştırmak. Binlerce, on binlerce katılımcısı ile piyasalar en doğru yönü buluyor.
* Sonuç- "Nehri kalabalıkla geçen timsahlara yem olmaz" Madagaskar Atasözü
Magazin
