Hastayı yakan ay
Temmuz ayında toptan fiyatlar yüzde 3.3, tüketici fiyatları yüzde 2.4 arttı. Enflasyonda belirgin bir yavaşlama gözlenirken, sağlık harcamaları bir ay içinde yüzde 8 yükseldi
Şubat ayında geçilen dalgalı kurun ekonomi üzerindeki sert etkisi hafifliyor. Mevsimsel olarak yılın en düşük fiyat artışının gerçekleştiği Haziran ayının ardından Temmuz ayında da enflasyon, krizin şokunun azaldığını gösterdi.
Dün Devlet İstatistik Enstitüsü (DİE) tarafından açıklanan verilere göre Temmuz'da toptan fiyatlar yüzde 3.3, tüketici fiyatları yüzde 2.4 oranında arttı. Yıllık enflasyon toptanda yüzde 65.4'e, tüketicide de yüzde 56.3'e yükseldi.
DİE, yedi aylık fiyat artışının TEFE'de yüzde 3.3, TÜFE'de yüzde 2.4 arttığını açıkladı.Şubat krizinin ardından Mart ve Nisan aylarında yüzde 10'un üzerine çıkan aylık enflasyonda maliyet baskısının azaldığı gözleniyor. Bunun en önemli nedenlerinin başında da iç talebin hala çok dar olması geliyor.
TALEP ÇOK DURGUN
Temmuz verileri, kriz nedeniyle yüksek oranlı gelir kaybına uğrayan bireylerin harcama gücünün ne denli azaldığını bir kez daha ortaya koydu. Tüketici fiyatlarındaki artış beklenenin altında, toptan fiyat artışına büyük fark atarak yüzde 2.4 olarak çıktı. Bu da maliyetlerin artmasına rağmen, talebin düşük olması nedeniyle perakende satış fiyatlarının aynı oranda yükseltilemediğini gösterdi.
Tarım fiyatları açısından yılın en düşük fiyat artışının yaşandığı Temmuz ayı, bu kez geleneği bozdu. TEFE'nin alt kalemlerinden tarım fiyatları çok küçük de olsa, ortalama yüzde 0.3 yükseldi. Son 5 yılın ortalamasına bakıldığında bu oranın yüzde 1.3 düştüğünü görüyoruz. Dolayısıyla Temmuz 2001'deki toptan fiyat artışına tarımın çok fazla katkısı olmadı.
İLAÇ ZAMMI HASTA ETTİ!
Toptan eşyada fiyat artışları devlet sektöründe yüzde 4.4, özel sektörde yüzde 2.8 oldu.
Temmuz ayında, toptanda sektörel bazda en yüksek fiyat artışı yüzde 5.7 ile elektrik, gaz ve su sektöründe gerçekleşti. Tarım, avcılık, ormancılık ve balıkçılıkta yüzde 0.3, imalat sanayinde yüzde 3.9, madencilik ve taşocakcılığında yüzde 5.3 oranlarında arttı. Temmuz ayında fiyatı en fazla artan alt sektör ise yüzde 13.3 ile tıbbi hassas ve optik aletler imalatı oldu.
Tüketici fiyatları endeksine göre, en yüksek fiyat artışı yüzde 8.8 ile sağlık harcamalarında görüldü. Aynı dönemde, gıda, içki ve tütün yüzde 0.5, konut yüzde 3.7, ev eşyası yüzde 2.8, ulaştırma yüzde 3.9, eğlence ve kültür yüzde 0.9 oranlarında arttı.
Sıcaklar bastırınca klimalar terletti!
Temmuz ayında, bir önceki aya göre toptan eşyada en fazla artış yüzde 32.6 ile hvalandırma ve klima cihazlarında gerçekleşti. Bu ürünler yıllık bazda yüzde 180.5'le yine zam şampiyonu oldu.
Tüketici endeksinde ise zam şampiyonu otoban geçiş ücreti oldu. Listenin ilk sıralarını kamu tarafından belirlenen, köprü geçişi, kablolu yayın gibi hizmetler aldı.
Haziran ayına göre geriledi
Temmuz ayı özel sektör imalat sanayi fiyat artışı yüzde 3.9 olarak açıklandı. Çekirdek enflasyon olarak bilinen bu artış Haziran'da yüzde 4.1 olarak çıkmıştı. Aradaki 0.2 puanlık fark, toptan enflasyonda önemli rolü olan özel sektörde de Şubat devalüasyonunun etkisinin hafiflemeye başladığını gösterdi. Son 5 yılda Temmuz ayında yüzde 1.6 ile yüzde 8.5 arasında dalgalanan imalat sanayi artışının devalüasyona rağmen yüzde 3.9 çıkması olumlu olarak nitelendirildi.
TÜFE
Fiyatı en çok artanlar (%)
Otoban | 50.0 |
Vapur | 42.8 |
Kab. yay | 18.3 |
Ameliyat | 14.8 |
Köprü | 14.2 |
Kesme şeker | 9.7 |
Dişçi | 9.4 |
Mücevher | 9.0 |
İlaçlar | 9.0 |
Fiyatı en az artanlar (%)
Yaş pasta | 2.0 |
Çim saha kira. | 1.8 |
Motor yağı | 1.4 |
Nakliye | 1.3 |
Kuru temiz. | 1.3 |
Kaşar pey. | 1.2 |
Kahve | 0.8 |
Kuaför | 0.8 |
Bisküvi | 0.5 |
TEFE
Fiyatı en çok artanlar (%)
Klima | 32.6 |
Azot | 25.6 |
Makyaj | 24.7 |
Asetilen | 24.7 |
Elektrotlar | 20.9 |
Cam | 16.7 |
Toz Şeker | 16.7 |
Bisiklet | 16.0 |
Çelik | 16.0 |
Fiyatı en az artanlar (%)
Ham petrol | 4.2 |
Gazoz | 1.8 |
Boya | 1.7 |
Bisküvi | 1.7 |
Toz deterjan | 1.6 |
Krem det | 1.1 |
Sülfat | 0.9 |
Normal benzin | 0.9 |
Beyaz peynir | 0.8 |
En yüksek fiyat artışı
İl | Artış oranı (%) |
İçel | 5.0 |
Erzurum | 4.9 |
Malatya | 4.1 |
Denizli | 4.0 |
İzmir | 3.5 |
Konya | 3.4 |
Zonguldak | 3.2 |
Diyarbakır | 3.2 |
Trabzon | 3.1 |
Bursa | 3.0 |
Kayseri | 2.8 |
Antalya | 2.8 |
Ankara | 2.7 |
Samsun | 2.4 |
Adana | 2.2 |
Eskişehir | 1.9 |
Gaziantep | 1.5 |
Kocaeli | 1.1 |
|