Win-Türkçe
ASCII

SAVARONA YORUYORDU
Kaptan Tangör sözlerine, "1937 yılında Hitler, Atatürk'e önemli bir jest yaptı" diyerek başladı ve şöyle devam etti:

"Atatürk, hasta olduğu yıllarda çok sevdiği Savarona yatına binerken zorlanıyordu. Çünkü Savarona'nın merdivenleri Atatürk'ün yata rahatça çıkmasını engelliyordu.

İşte o günlerde, başka bir tekne için Almanlar'a sipariş verildi. Tarihler 1936'yı gösteriyordu. Acar Motor, Hamburg'ta inşa edilmeye başlandı. Yapımı tam bir yıl sürdü. 92 ton ağırlığındaydı. Uzunluğu ise sanıyorum 24 metreydi. Almanlar, Atatürk için mükemmel denecek kadar güzel bir tekne yapmışlardı. İçinde porselen ve gümüş yemek takımları, kristal bardaklar bile vardı. Artık yapılacak tek şey kalmıştı: Acar Motor'un bir an önce İstanbul'a ulaştırılması..."

'HİÇ TAHMİN ETMEZDİK'
Kaptan Tangör, teknenin İstanbul'a en kısa zamanda getirtilebilmesi için bir gemiyle taşınması ve Kiel Kanalı'ndan geçirilmesinin şart olduğunu belirtiyor ve ekliyor:

"Ancak o dönemde Hitler, Kiel Kanalı'nı tüm gemilere kapatmıştı. Hangi ülkeye ait olursa olsun Kiel'den hiçbir geminin geçişine izin verilmiyordu. Atatürk'ün isteği ise Acar Motor'un bir an önce İstanbul'a getirtilmesiydi. Eğer Kiel Kanalı'ndan geçmezsek; Kuzey Denizi'ne çıkacak oradan İngiliz Kanalı'na geçip Fransız sahillerini izleyecektik. Biskay Körfezi'ni takip edip Cebelitarık Boğazı'na varacak ve oradan da Türkiye'ye yönelecektik. Bu bize en az 10 gün kaybettirecekti. Ancak tahmin etmeyeceğimiz bir olay gerçekleşti ve Hitler sadece Atatürk'ün teknesi Acar Motor için Kiel Kanalı'nı açtırdı ve biz 3 buçuk günde İstanbul'a vardık."

Kaptan Tangör, Acar Motor'un Kiel Kanalı'ndan geçiş izninin verildiği günü de unutamıyor:

"O dönemde Vingalant adlı bir İsveç gemisinde çalışıyordum. Gece yarısı beni gemimizin kaptanı çağırdı. 'Yarın Kiel'e büyük devlet adamları gelecek. Atatürk'ün motoronu yükleyip Kiel Kanalı'ndan İstanbul'a götüreceğiz' dedi. Ertesi sabah tersaneye iki Mercedes marka araba yanaştı. Arabaların bir tarafında Türk, diğer tarafında Nazi bayrağı vardı. Arabadan Türk ve Alman yetkililer çıktı. İçlerinde dönemin Deniz Yolları Genel Müdürü Saadettin Bey de vardı. Bize 'Çocuklar, Atamızın Acar Motoru'nu Türkiye'ye en kısa zamanda ulaştırmak için sizin geminize yükleyeceğiz. Yolu da kısaltmak için Hitler'in izniyle Acar Motor'un Kiel'den geçmesine izin verildi' dedi ve Nazi armalı bir belgeyi gemimizin kaptanına verdi. Gemideki tek Türk bendim ve henüz 27 yaşındaydım."

Atatürk'ün merakla beklediği Acar Motor, Kiel Kanalı'ndan yola çıktıktan 3 buçuk gün sonra Karaköy'e demirlemişti bile. Yapılacak tek şey kalmıştı; o da Acar Motor'un İsveç gemisinden indirilmesi... Ancak beklenmedik bir sorunla karşılaşılmış...

DOLMABAHÇE'DE TESLİM
"Acar Motor'u Atatürk'ün yanı başına kadar getirmiştik ama denize indiremiyorduk. Çünkü Acar Motor 92 tondu, İstanbul'da 92 tonluk bir tekneyi kaldıracak vinç yoktu. Gölcük'ten iki vinç getirtildi, uzun uğraşlar sonucu Acar Motor Dolmabahçe'nin önüne indirildi. Atatürk, İsveç gemisine iki sandık gönderdi. İçinde rakı, sigara, pasta vardı. Bir de geminin kaptanına, üzerinde 25 bin İsveç kronu yazan bir çek yollamıştı. Hitler'in jestiyle Kiel Kanalı'ndan geçirerek getirdiğimiz Acar Motor nihayet gerçek sahibine ulaşmıştı."

Menderes'in yakın arkadaşı
1910 doğumlu olan Kaptan Enver Tangör, Türkiye'nin ilk denizaltı yedek subayı. 1936'da başladığı kaptanlık serüvenini 1977'de emekli olana dek sürdürdü. Liman liman dolaşan ve geçmedik deniz bırakmayan Kaptan Tangör, evinin terasından İstanbul Boğazı'nı seyrediyor; geçen gemileri sayıyor, hala denizle iç içe yaşıyor.

Kaptan Tangör, aynı zamanda eski başbakanlardan Adnan Menderes'in yakın arkadaşı; albümündeki fotoğraflara bakarak eski günleri düşünüyor. Tangör, bugünlerde Beşiktaş Akaret'lerde bulunan evinde, yaşamını kaleme alıyor.

Bülent GÜNAL