|
|
|
Sokak arasında antik kazı
M.Ö. 8. yüzyılda Kimmerler'e mekan olan Antandros antik kenti, ikinci bir Efes olmaya aday. Balıkesir Altınoluk sınırındaki kentte başlayan kazılar, yılların ilgisizliği ve bölgedeki imar rantına rağmen umut veriyor
Balıkesir Altınoluk yakınlarındaki Antandros antik kentinde kazı çalışmalarına başlandı. Dört ayrı bölgede başlayan kazı çalışmalarında henüz 15 gün geçmesine rağmen önemli bulgular elde edildi. Ege Üniversitesi Öğretim Üyesi Yrd. Doç. Dr. Gürcan Polat başkanlığında yürütülen Antandros kazıları, uzmanlar tarafından Efes antik kenti kadar önemli görülüyor.
İlk olarak 1842 yılında Kiepert adlı bir uzman, bir köy camisi duvarında Antandros yazılı bir taş keşfetmiş. 1888 yılında başka bir yazıtın daha keşfedilmesi ile bu antik şehir, resmi belgelere geçmiş. Türk yetkililer ancak 1989 yılında haberdar olmuş. Bu yıllarda imara açılan bölgede, yazlık evler yapılırken temel kazılarında mezar kalıntıları ortaya çıkmış. Uzmanlar buraya üçüncü derece sit alanı kararı vermiş. Polat, bunun 'bulduğunu çıkar, sonra inşaata devam et' demek olduğunu söylüyor: "Yapılan yanlış derecelendirme yüzünden bugün çok ağır bedeller ödeniyor."
KİMMERLERİN PEŞİNDE
Kazılarda en çok beklenen buluntular Kimmerler döneminden. İskitler tarafından M.Ö. 8. yy sonunda Kafkaslardan sürülmüş göçebe olan bu kavim, Anadolu'ya girerek ne kadar yerleşim yeri varsa yakıp yıkmış. Kavmin en son Antandros bölgesinde yerleşip yüz yıl burada yaşadığı düşünülüyor. Arkeologlar, bugüne kadar Kimmerler hakkında hiçbir maddi kültür kalıntısı bulamadılar.
Antandros'ta yapılan kazılar dört ayrı bölgede yürütülüyor. Birbirine epey uzak olan kazı alanları arasında mekik dokuyan Polat'la birlikte kazı alanlarını gezmeye başladığımız ilk bölge, sahil şeridindeki Melis Sitesi'nin arkası. Binanın önünden geçerken seslenen bir bayan, Polat'a buluntu olup olmadığını soruyor. Bu sorunun tarihi eserler üzerine inşa edilmiş bir yapının balkonundan sorulması garibimize gidiyor. Binanın arkasında ise 'sokak arası kazı' denebilecek bir çalışma yürütüldüğünü görüyoruz. Daha önce inşaat temellerinde bulunan 300 yıllık mezarların devamı için kazı işlemi yapılıyor. Kazı alanı arkadaki binaların görüntüsü ile oldukça tezat görünüyor. Daha yukarıdaki kazı alanında bir evin büyük kısmı ortaya çıkmış. Kalıntının tabanındaki renkli mozaikler, 1400 yıl sonra ilk defa gün ışığına çıkarılmış. Arkeoloji öğrencilerinin ıslak süngerle hassas çalışması sayesinde büyüleyici renkler, hırsızlar zarar vermeden keşfedildi.
Bizi emekli eder
Kaz Dağı'nda bulunan değerli ağaç cinsleri sayesinde, asırlardır önemli bölge olan Antandros, uzun yıllar tersane olarak kullanılmış. Farklı kültürleri barındıran bölge, birbirinden renkli yaşamların izini taşıyor. Ege Üniversitesi öğrencilerinden oluşan kazı ekibinde İstanbul Üniversitesi'nden de uzmanlar görev alıyor. Ekibin bir kısmı tepedeki kazı bölgesinin biraz altında çalışıyor. Bulunan Roma dönemine ait sikkeler umut verici. Deniz kıyısındaki alanda ise, Bizans döneminden kalma kilisenin ilk izleri bulunmuş. Akbank'ın maddi desteği ile kazı sonunda elde edilecek bulgularla bölgenin bir açık hava müzesi haline getirilmesi planlıyor. Kazının uzun yıllar süreceğini belirten Gürcan Polat, 'Antandros beni emekli eder' diyor.
Tolga BOZOĞLU
|
|
|
|