|
|
|
Kötü haber nasıl verilir
Bizim Lösemili Çocuklar Vakfı Başkanı bir çocuğa ve ailesine kanser haberinin mutlaka doktor odasında ve basit bir dille anlatılması gerektiğini söylüyor...
Hiç kimse 'felaket habercisi' olarak anılmaz istemez. Kimse bir kazayı, bir ölümü, bir yangını ilk bildiren olmak istemez. Ancak bazı mesleklerde bu duruma düşmek kaçınılmazdır. Örneğin doktorsanız, hele hele uzmanlığınız çağın hastalığı kanser gibi insanlığı titreten bir alandaysa... Kötü haberi vermenin tüm ağırlığı sizin omuzlarınıza biner. Bizim Lösemili Çocuklar Vakfı Başkanı Prof. Gündüz Gedikoğlu, bir çocuğa ve onun ailesine kan kanseri haberini nasıl verdiğini anlatıyor:
1- Kötü haber koridorda verilmez:
Tahliller çocuğun lösemiye yakalandığını gösteriyorsa vakit geçirmeden aileye anlatılır. Haberin verilmesi gereken en doğru yer doktorun odasıdır.
2- Anne ve babaya aynı anda söylenir:
Kötü haber çocuğun hem annesine hem de babasına aynı anda söylenir. Bu büyük yük asla sadece birinin sırtına yüklenemez.
3- Anlaşılır dil kullanılır:
Ana-babaya koltuğa oturması söylenir. Çocuğun hastalığı basit kelimelerle anlatılır. Ailenin eğitim seviyesi düşükse asla teknik kelime kullanılmaz.
4- Soru sorma vakti:
Durumu öğrenen aile belli bir noktadan sonra, ne söylerseniz söyleyin anlamaz. Çünkü şoka girmişlerdir. Kendilerini adeta duvara çarpmış gibi hissederler. Bu nedenle susup, onların bize soru sormasını beklemeye başlarız.
5- Suçluluk duygusu:
Soru sordurmaktaki amacımız ana-babanın kendilerini suçlamaması, suçluluk duygusu altında ezilmemesi içindir. Çünkü kötü haberi işitir işitmez kendilerini suçlamaya başlarlar. "Ben nerede hata yaptım" diye durmadan kendi kendine sorarlar.
6- Günah keçisi aranır!:
Öyle durumlar olur ki, aile bir günah keçisi aramaya başlar. Örneğin kayınvalideler ve görümceler gelini suçlar! Hiç unutmam, kızına ilik nakli yaptıran hanıma, görümcesi, "Yeğenime senin yüzünden ilik nakli yapıldı. Ona bir şey olsun, abimle seni boşatacağız" diye tehdit etti. İşte bu yüzden görüşmede aileye soru sordururuz ki hastalık hakkında bilgi sahibi olsun, kimse birbirini suçlamasın. Çocuklarının kanser olduğunu aileye söylemek kolay değildir. Bize de çok üzüntü verse de kendimize mutlaka hakim oluruz ve kesinlikle ağlamayız.
Bülent GÜNAL
Çocuğa kanseri resimle anlatmak
Peki lösemiye yakalanan çocuğa bu nasıl söyleniyorr? Burada, tabii en önemli şey çocuğun yaşı ve yetişkinin gerçeği söylüyor olması. Zira yalan söylenen çocuk kanser olduğunu öğrendiğinde öfkelenir, meydan okur ve tedaviyi aksatır.
Çocuk 7 yaşından küçükse:
'Siyah dikenleri yok edeceğiz'...
İçinde ağaçlar, çiçekler, böcekler olan bir resim yaptırırız. "İşte bu senin vücudun" deriz. Çocuktan resme siyah dikenler yapmasını isteriz. Dikenlerin mikroplar olduğunu, serum ve ilaçla dikenlerin yok olacağını anlatırız. Küçükler, dokunamadığı şeyleri kavrayamaz.
'Blast'lara ölüm...
7 yaşından büyüklere vücudundaki sıvının adını sorarız. Cevapta yardımcı olarak kemik iliğine kadar geliriz. Çocuğa, "İşte senin kemik iliğinde bazı bozukluklar yani 'blast' var. İlaçlar vererek ve düzenli tedaviyi sürdürerek bu blast'lardan kurturacağız" deriz.
Ölüm haberi nasıl verilir?
Psikolog Nur Yaycıoğlu, "Tüm ölüm haberleri aynı biçimde verilmez" diyor: "Hastalığın ciddiyetine ve ortama göre farklı şekillerde iletilir. Örneğin yaşlı bir akrabanın ölüm haberiyle, çocuğun ölüm haberi aynı şekilde söylenemez."
* 1. Tecrübe şart:
Doktor eğer tecrübeli değilse yanına tecrübeli bir sağlık çalışanını alır. Örneğin bu kişi bir acil servis hemşiresi olabilir.
* 2. Acı haber öyle bir çırpıda söylenmez:
Doktor, gözünün içine korku ve endişe içinde bakan hasta yakınlarına ölüm haberini bir çırpıda söylemez. Ciddi ama şefkatli bir üslupla anlatır. Mutlaka 'yalnız değilsin' mesajı verilir.
YARIN
Nasıl popüler bir genç olunur? Okulun en popüler kızı ya da caddenin en popüler erkeği olmak için beyaz yalanlardan jöle tercihine yapılması gerekenler!
|
|
|
|