Win-Türkçe
ASCII

ŞÜKRÜ KIZILOT(skizilot@sabah.com.tr )

Gayrimenkul satışında yeni vergi avantajları...

Son zamanlarda, gayrimenkul satanlara bazı vergi avantajları sağlayan, birkaç yasa çıktı. Sonuncusunun da, bugünlerde Resmi Gazete'de yayımlanması bekleniyor.

Gayrimenkul konusu ya alışı ya da satışı yönüyle, milyonlarca kişiyi, onbinlerce şirketi ve çok sayıda bankayı yakından ilgilendiriyor. Bu nedenle, gayrimenkul satış konusunu, bununla ilgili vergi avantajları ile beraber, topluca özetlemekte yarar var.

1- Gerçek Kişilerin Gayrimenkul Satışı
İktisap (yani edinme) tarihinden itibaren 4 yıl içinde satılan gayrimenkullerden elde edilen kazanç "değer artışı kazancı" olarak gelir vergisine tabi. 4 yıl geçtikten sonra satılanlarda ise, trilyonlarca lira kazanılsa dahi bir kuruş vergi ödenmeyecek.

Kazancın hesaplanmasında, iktisap bedeli DİE tarafından belirlenen aylık TEFE oranında yükseltiliyor. Bu şekilde bulunan maliyetle, satış bedeli kıyaslanıyor. Kazancın 3,5 milyar TL.'yi aşan kısmı, izleyen yılın Mart ayında beyan edilip, gelir vergisi ödeniyor.

Miras ya da bağış yoluyla edinilen gayrimenkuller, ne zaman ve kaç milyar ya da trilyon liraya satılırsa satılsın, satıştan doğan doğan kazanç gelir vergisine tabi değil.

2- İşletmede Kayıtlı Olan Gayrimenkuller
Vergi yasalarında yapılan ve bugünlerde Resmi Gazete'de yayımlanması beklenen, son değişiklikle sağlanan yeni avantaja göre; işletmede kayıtlı gayrimenkulün elden çıkartılmasında, maliyet bedeli aylık bazda ve TEFE endeksi gözönüne alınarak artırılacak. Bulunan tutar ise satış bedeli ile kıyaslanmak suretiyle, kazancın belirlenmesi yoluna gidilecek.

Kazancın Sermayeye Eklenmesi
Kurumlar Vergisi mükellefi olan şirketlerin, aktifte kayıtlı gayrimenkullerinin;

* En az 2 yıldır aktifte kayıtlı olması,

* Satıştan doğan kazancın sermayeye eklenmesi, koşuluyla, bu kazanç kurumlar vergisinden müstesna tutuluyor (KVK Geçici Md.28). Sözkonusu satış nedeniyle, alıcı ve satıcı tapu harcını ödemediği gibi, alıcı ayrıca KDV ödemiyor.

Grup şirketler arasındaki gayrimenkul satışlarına da, bu istisna uygulanıyor (Danıştay Vergi Dava Daireleri Genel Kurul Kararı, 20 Nisan 2001 tarih ve E.2001/67, K.2001/188, Kararın tam metni için Bkz. Yaklaşım Dergisi, Sayı : 103)

Kurumlar vergisinden istisna edilen kazanç, şu anda yüzde 15 stopaja tabi ancak vergi yasalarında yapılan son değişiklikle, bu oranın yüzde 5'e kadar düşürülmesi için, Bakanlar Kurulu'na yetki veriliyor.

3- Bankaların Gayrimenkul Satışı
Vergi yasalarında yapılan son değişikliklerle, bankaların gayrimenkul satışına yönelik, bazı vergi avantajları getirildi. Buna göre;

* Bankanın, aktifinde kayıtlı olan gayrimenkullerin,

* Bankaların, batık kredileri karşılığında el koydukları gayrimenkullerin,

* Bankanın, ortağı olan tam mükellef bir sermaye şirketinin aktifinde kayıtlı gayrimenkullerin,

* Bankalara dolaylı olarak iştirak eden tam mükellef şirketlerin, aktiflerine kayıtlı gayrimenkullerin, satışından doğan ve bankanın sermayesine eklenen kazançlar, kurumlar vergisinden istisna ediliyor. Bu satış nedeniyle tapu harcı, damga vergisi, KDV ve Banka ve Sigorta Muameleleri Vergisi de alınmayacak.

Yukarıda belirtilen gayrimenkullerin, şirket kayıtlarında belirli bir süre kalmış olma koşulu aranmadığı gibi, satıştan doğan kazanç, stopaja da tabi olmayacak. Hemen belirtelim, bankalara yönelik bu yeni vergi avantajı, 31 Aralık 2003'e kadar geçerli.