  
5 yıldızlı otelde 3 kişi çalışır mı?
Güneyde, 600 yataklı ve 5 yıldızlı olan bir otelde ya da tatil köyünde, turizm sezonunda; ahçı, komi, garson, şoför, muhasebeci, sekreter, müdür, şef, kat hizmetlisi, çamaşırçı, bulaşıkçı, bahçevan vs. olarak çalıştırılanların sayısının normalde 150-200 kişi civarında olması gerekiyor. Peki, bu otelin yetkilileri sadece üç kişinin çalıştığını beyan edip, SSK'ya da bu üç kişinin bildirgesini verip, primini yatırırsa ne olur? Üstelik bunu sadece bir ay değil, birkaç ay üst üste yaparsa ne olur?
Herhalde şunu diyeceksiniz; "Ne olacağı var mı, SSK sigorta müfettişleri;
- Yapılan işin niteliği,
- İşyerinin büyüklüğü,
- Benzer işletmelerde çalıştırılan işçi sayısı,
- İlgili meslek kuruluşunun görüşü,
gibi kıstaslardan hareket edip, çalıştırılması gereken işçi sayısını gözönüne almak suretiyle, işin yürütülmesi için gerekli olan asgari işçilik miktarını belirler ve ardından, işverence Kurum'a bildirilen, prime esas kazanç tutarının eksik olduğunu saptadıktan sonra, cezalı prim istenilmesi yoluna giderler."
Böyle bir yetki yok!..
Eğer böyle düşünüyorsanız, yanılıyorsunuz. SSK sigorta müfettişlerinin; yapılan işin niteliği, bünyesinde kullanılan teknoloji, işyerinin büyüklüğü, benzer işletmelerde çalıştırılan işçi sayısı, ilgili meslek veya kamu kuruluşlarının görüşü gibi unsurları gözönüne almak suretiyle, işin yürütümü için gerekli olan asgari işçilik miktarının belirleme yetkileri yok!.. Daha doğrusu vardı, 4 Ekim 2000 tarihinden itibaren kaldırıldı. SSK müfettişlerinin, yukarıda belirtilen inceleme ve re'sen asgari işçilik takdir etme yetkisi 4792 sayılı Sosyal Sigortalar Kurumu Kanunu'nun altıncı maddesinde yeralıyordu. "Sosyal Sigortalar Kurumu Başkanlığı'nın Kurulması ve Bazı Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılması Hakkında 616 sayılı Kanun Hükmünde Kararname" ile SSK sigorta müfettişlerinin bu yetkisi 4 Ekim 2000 tarihi itibariyle kaldırıldı. Özetle, yukarıdaki otele, "3 kişi için şu kadar prim ödemişsiniz, oysa 100 işçi üzerinden şu kadar prim ödemeniz gerekirdi" deme yetkileri yok. Var diye işlem yaparlarsa, yargı iptal eder.
Yüz trilyonlarca TL uçtu...
Tam 5 ay önce, bu köşede ısrarla uyardığımız halde, SSK yetkilileri önce olayı inkar ettiler ve "SSK müfettişlerinin denetim yetkisi, aynen devam ediyor" dediler. Ardından, tam metni Yaklaşım Dergisi'nin, Haziran 2001 sayısında yayımlanan Yargıtay 10. Hukuk Dairesi'nin 5 Nisan 2001 Tarih ve E.2000/5581, K.2001/2645 sayılı kararı ve aynı yöndeki diğer kararlar üzerine, olayı kabullenmek zorunda kaldılar. Yazık oldu ve bir iddialaşma uğruna, SSK'nın 1,4 milyar dolarlık geliri uçtu, daha da uçacak...
Yukarıdaki 600 yataklı otel örneğini, uç bir örnek olarak verdik. Bu örnek fabrika, eğlence yeri ya da başka bir işyeri de olabilir, hiçbirşey değişmez. Önceki gün Sabah'da, "kayıtdışı istihdam" nedeniyle ortaya çıkan prim ve vergi kaybının sadece 2001'de 5 katrilyon lirayı aştığını, ayrıntılı rakamlarla açıkladık.
Vergi oranlarının yükseltildiği, SSK primlerinin artırıldığı, SSK müfettişlerinin denetim yetkisinin kısıtlandığı böyle bir düzende, kayıtdışı istihdam da, kayıtdışı ekonomi de zor önlenir...
|
Magazin
