Yarım günlük kriz
Yunan Kathimerini gazetesi, "Piri Reis arama gemisi, Ege'de petrol arayacak" diye yazınca dün öğle saatlerine kadar Atina-Ankara hattında hareketli saatler yaşandı. Kriz şimdilik aşıldı
Yunanistan'ın önde gelen gazetelerinden Kathimerini'nin dün manşetten verdiği bir haber, Atina ile Ankara arasında yarım günlük bir krize neden oldu. Gazetenin iddiasına göre, Ankara 24 Mayıs'ta Atina'ya bir nota gönderip, Piri Reis arama gemisinin 4-28 Haziran tarihleri arasında Yunan kıta sahanlığı üzerinden Ege ve Doğu Akdeniz'de aramalar yapacağını bildirdi. Yunan ve Türk tarafı haberi doğruladı. Sağduyulu açıklamalarla kriz şimdilik aşıldı.
MİSİLLEME İDDİASI
Kathimerini'nin Türkiye ile Yunanistan arasında kısa vadeli yeni bir gerilime neden olabilecek haberinde şu ifadeler kullanıldı: Türkiye, Kıbrıs'ın (Rum Kesimi) AB üyeliği yaklaştıkça Yunanistan ile yeni gerginliklere yol açacak tahrik yöntemleri çerçevesinde Ege'de petrol aramalarına başlıyor. Piri Reis gemisi, 4-28 Haziran arasında Ege'de olacak.
Gemi, Marmaris'e bağlı Aksaz deniz üssünden hareket edecek. Rodos ve Karpat adalarının güneyinden "Yunan kıta sahanlığı üzerinden" başlayacağı seyrini, Güney Kıbrıs'ın "kıta sahanlığı üzerinden" tamamlayacak. Piri Reis, 1987'de iki ülkeyi savaşın eşiğine getirmişti. Aynı tarihlerde bölgede bir Türk tatbikatı yapılacak. Türk donanması da 28 Mayıs'ta başlayacak tatbikat çerçevesinde bölgede olacak. Bu tatbikatın amacı, 12 Adalar'ın Yunanistan ile bağlantısını kesmeye yönelik... Türk savaş gemileri Piri Reis'e şemsiye görevi yapacak. Türkiye, Yunanistan ile 2 yıldır iyi giden ilişkileri bu girişimiyle dinamitlemeye hazırlanıyor. Dışişleri Bakanı Yorgo Papandreu'nun, Budapeşte'de Türk Dışişleri Bakanı İsmail Cem ile görüşmesi bekleniyor. Papandreu'nun amacı, Ankara'yı "Yunan kıta sahanlığında" petrol arama faaliyetine girişmemesi yönünde ikna etmek olacak...
CANLI YAYINI KESTİLER
Özel Alpha TV'si, saat 11.00'de yayını kesip "flaş" diye şu haberi okudu: Papandreu ile Cem, dün gece Budapeşte'de görüştü. Kriz denetim altına alındı. Cem, Piri Reis'in Ege'ye çıkmayacağı konusunda Papandreu'ya teminat verdi... Bu açıklama sonrası tüm gözler saat 13.00'de Dışişleri Bakanlığı'nda yapılacak basın toplantısına çevrildi. Medya, 1987 krizine benzer bir krizin kapıda olduğunu ilan etti.
SAVAŞI ÖZAL ÖNLEMİŞTİ
Türkiye ile Yunanistan, arasında 1976'da imzalanan Bern anlaşmasına göre iki ülkenin kıtasahanlığının belirlenmesine kadar 6 mil dışında kalan deniz bölgelerinde petrol arama işlemlerinden kaçınmasını öngörüyordu. Ancak 1987'de Yunanistan, Ege'deki Taşoz adasında aramalara başladı. Türkiye de Piri Reis'i bölgeye gönderdi. Yunanistan, Türkiye'yi savaşla tehdit etti. Dönemin Başbakanı Turgut Özal, Yunan Başbakanı Andreas Papandreu'ya telefon ederek Bern anlaşmasına bağlı kalınmasını istedi. İki ülke savaştan döndü.
SAAT 13.30 ATİNA
Krizi yalanladı ama haberi "doğruladı"
KathImerInI'nİn haberini önce Yunan Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Panayotis Beglitis yalanladı. NATO toplantısı için Budapeşte'de olan Beglitis, haberde geçen "kriz var" iddialarının "asılsız" olduğunu belirtti ve "Önce Dışişleri ve Savunma Bakanlıkları araştırma bölgesinin kıta sahanlığının belirlenmediği noktalara düşüp düşmediğini araştırdı. Bu araştırmanın bilimsel bir araştırma olduğunu öğrendik. Cem de sözü edilen koordinatlarda araştırma yapılmayacağına dair güvence verdi" dedi. Hükümet sözcüsü Dimitris Reppas da "Piri Reis'in Ege'ye çıkmayacağını" açıkladı. "Konu gündemimize geçen ha ta geldi. Ancak Türkiye bize haberde bahsedildiği gibi nota vermedi" diyen Reppas, sözlerini ve krizi "Sayın Cem'in konuyu açıklığa kavuşturmasından sonra konu kapandı. Bir ülke kendi karasularında araştırma yapabilir. Bu konu kapanmıştır" diye bitirdi.
SAAT 15.30 ANKARA
Atina'yı yalanladı: Taahhüt verilmedi
Atİna'nIn ardından Türk Dışişleri Bakanlığı, resmi bir açıklama yaptı. Sözcü Hüseyin Diriöz, Reppas'ın "Türkiye geminin Ege'ye çıkmayacağı yolunda teminat verdi" açıklamasına şu cevabı verdi: Türkiye ile Yunanistan arasında yapılan temaslarda durum açıklığa kavuşturuldu. Herhangi bir teminat veya taahhüt sözkonusu olmadı. Dokuz Eylül Üniversitesi'nin öngördüğü çalışma, Doğu Akdeniz'i kapsamakta ve bilimsel nitelik taşımaktadır. Temaslar ilgili makamlarımız arasında sürmekte... Bu açıklama ile yarım günlük kriz şimdilik tatlıya bağlandı. Yunanistan Büyükelçiliği mazlahatgüzarı, Dışişleri'ne gelerek konuya ilişkin bilgi istedi. Dokuz Eylül Üniversitesi'nden Prof. Mustafa Ergün de "Ege ile ilgisi olmayan çalışma, Doğu Akdeniz'in Antalya Körfezi civarını kapsıyor. Petrol aramıyoruz. Türk Donanması'ndan koruma istemedik" diye konuştu.
Sibel YEŞİLMEN - Stelyo BERBERAKİS
|