|
'En yüksek faizi kamu bankası verir' devri bitti
Özel bankalara olan borçlarını kapatan kamu bankaları şimdi de mevduat faizlerini indirerek şımarık müşteriye "Hayır" diyor
Kamu bankalarını yeniden ayağa kaldırma çabasının ikinci perdesi başladı. Ziraat, Halk ve Emlak bankaları mevduat faizlerini indirerek, halktan yüksek faizle para toplamak istemediklerini gayriresmi olarak ilan etti. Görev zararları nedeniyle katrilyonlarca fon toplamak zorunda kalan bu bankalar, uzun süre piyasa rayicinin üzerine faiz veriyordu. Mevduat pastasının yüzde 50'sini alan kamu bankalarının bu durumu, sistemdeki dengeleri altüst etmiş ve faiz oranlarının yükselmesine neden olmuştu.
Faiz indirimine giden kamu bankaları 1 milyarın üzerindeki mevduata yüzde 80 faiz verdiklerini açıkladı. Faiz konusunda da 'pazarlık' yapmadıkları belirtiliyor.
Kamu bankaları operasyonunun ilk ayağı ay başında tamamlandı. Hazine, görev zararlarının tasfiyesi için 23 katrilyonluk tahvil ihraç ederek bankalara verdi. Kamular da tahvillerle Merkez Bankası'ndan interbank ve repo yapmak yoluyla fon yaratabildi. Özel bankalardan yüksek faizle aldıkları borcu da geri ödedi. Para piyasasındaki baskı sona erdi.
Bu operasyon konusunda açıklama yapan Hazine yetkilileri, kamu bankalarının ilk olarak özel bankalara olan borçlarını geri ödeyeceğini, ardından sıranın diğer müşterilere geleceğini belirtmişlerdi.
Fon bankaları da ortak faiz oranı belirleyip, yarım puan için bankaları birbirine kırdıran müşterileri kabul etmeme kararı almıştı.
Bazı bankaların mevduat faizleri
| 1 ay | 3 ay |
| Ziraat | 80 | 78 |
| Halk | 80 | 78 |
| Emlak | 75 | 73 |
| Akbank | 83 | 83 |
| Yapı Kredi | 70 | 60 |
| Garanti | 80 | 60 |
| Pamukbank | 70 | 60 |
| Koçbank | 65 | 65 |
| Kentbank | 80 | 70 |
| Finansbank | 78 | 76 |
Temizlik uzun sürer
S&P, hükümetin kamu bankalarını yeniden yapılandırma için önemli bir adım attığını, ancak bunun çok uzun ve zorlu bir süreç olacağını belirtti. Dün 5 Türk bankası ve Doğuş Holding'i negatif izlemeden çıkaran S&P, IMF ile Türkiye arasında planlanan 10 milyar dolarlık ek finansman anlaşmasının piyasaları rahatlattığını ifade etti. Bankacılık sektöründeki risklere dikkat çeken S&P açıklaması, olumlu gelişme olarak kamu bankaları operasyonunu örnek gösterdi. Raporda şöyle denildi:
"Hükümet, bankaların faaliyetlerini düzgün hale getirmek için çiftçi ve esnafa verilen sübvansiyonlardan kaynaklanan zararları tasfiye etmeyi planlıyor. Bu zararlar bankaları yüksek faizle fon toplamaya mahkum etmişti. Bu da bankacılık sektörünün istikrarını bozdu. Görev zararları tahvil ve nakit enjeksiyonu yoluyla tasfiye edilecek. Bu her ne kadar gerçekleştirilebilir gözüküyorsa da bankaların yeniden yapılanması ve özelleştirilmesi muhtemelen yıllar sürecek zorlu bir mücadele olacak."
Kamu bankalarında, görev zararı karşılığı tahvil alınmasının yanı sıra batık krediler de tasfiye edilecek alacaklar kalemine atılarak bilançolar temizleniyor.
S&P'den banka uyarısı
* IMF desteği ile Türkiye'nin borçlarını ödeyememe riski 'istikrara' kavuştu. Ancak yüksek risk devam ediyor.
* Bankaların mali yapısı kısa vadeli faiz oranlarındaki hızlı artışın, tahvil portföylerinin değerini yükseltmesiyle kötüleşti. TL'nin yüzde 40-50 oranında devalüe olması özellikle açık pozisyon limitlerini yüksek tutarda aşanlara ikinci darbeyi indirdi.
* Yüksek faiz oranlarının reel ekonomiye etkisi arttıkça, bankaların kredi portföylerinin kalitesi de düşecek. Yeni şirket kuruluşlarındaki yavaşlama da bankaların gelirlerini azaltıyor. Tüm bunlar 2001'in ilk çeyreğinde bankaların kötü mali sonuçları elde edeceğini gösteriyor.
* Bankalarının bu yıl vadesi gelen dış borcu da var. Bunların yenilenmesi zor ve pahalı olacak.
|
Magazin
