Yaşadığımız ekonomik krizin hangi aşamasında olduğumuzu değerlendiren sanayiciler dün "Ufukta kandil ışığı çıktı" dediler ve "Nisan ayının Mart ayına göre daha iyi geçtiğini" belirttiler.
Bugünlerde dış mali yardımın boyutunun netleşeceği toplantılar yapılıyor. Dış yardımın miktarına göre mali piyasalarda yeni hareketler oluşabilir.
Beklenen miktarda dış yardımın alınması halinde bundan piyasaların olumlu etkilenmesi beklenebilir. Böyle bir durumda zaten gevşemiş olan faizlerin daha da düşmesini, yükselişe geçen enflasyon engelleyebilir.
Döviz üzerindeki baskı da hafifleyebilir, kuru kontrol kolaylaşabilir.
Borsada yükselişin devamı gelebilir.
Yardımın miktarının az çıkması durumunda ise faizler yukarıya doğru yollanabilir. Çünkü bu daha fazla iç kaynaklara başvuralacağı anlamına gelir. Devletin piyasalardan parayı çekmesi veya para arzını artırması kendini faiz oranlarında ortaya koyabilir.
Aynı şekilde dövize yönelme eğilimi de güçlenebilir. Kurların kontrolü zorlaşabilir.
Dışardan az kaynak gelmesine borsa başlangıçta olumsuz tepki verebilir. Ancak bu kısa süreli olabilir. Çünkü ortaya çıkacak gelişmeler hemen olmasa bile, parayı borsaya doğru zorlayabilir. Bunun belli başlı nedenleri söyle sıralanabilir:
* Enflasyonun etkisi- Dün açıklanan Merkez Bankası eğilim anketi enflasyonda yükselme beklendiğini işaret ediyor. Zaten yılsonu resmi hedef yüzde 57. Yaklaşık 10 puanlık sapma payını koyduğunuzda rahatlıkla yüzde 70 enflasyonu buluyorsunuz.
Kötü ihtimalde hangi orana çıkacağı konusunda bir tahmin yürütmek zor.
Ancak iyimser koşulda bile enflasyon oranı kendisini katlayacak. Kaldı ki dış yardımın miktarına göre, hükümet Merkez Bankası kaynaklarına başvurabilir. Yeni Merkez Bankası Kanunu'nda zaten 6 ay süreyle böyle bir yetki alındı. Para arzındaki bu artış elbette enflasyonu daha da azdırabilecek.
Borsanın enflasyonist ortamlarda ortaya koyduğu performans ise olumlu. Hatta "ne kadar enflasyon o kadar borsa" formülü geçmiş yıllarda iyi çalıştı. Sonuçta şirketlere yatırım reel bir yatırım. Belki krizde batacak olanlar olacak, ancak çeşilendirme yaparak bu riski azaltmak mümkün. Sonuçta ayakta kalacak olanlar iyi değerlenecek. Enflasyondan, monetizasyondan, devalüasyondan korunma ancak borsaya ve arsaya yatırımla mümkün. Bunun tek şartı ise seçici olmak ve çeşitlendirmeye gitmek.
* Fiyatların ucuzlaması- Borsanın önümüzdeki dönem geçtiğimiz aylardan daha iyi olmasını sağlayacak bir başka etken de, fiyatlarda meydana gelen büyük düşüş. İMKB Endeksi dolar bazında en düşük düzeyine 4 Nisan'da 0.62 centle indi ve 3.79'luk tepe noktasına göre yüzde 84 düştü. Bu da İMKB'nin tarihinde 1987'den sonra ikinci en büyük düşüşü. Dip seviyesine göre borsanın son 5 aylık düşüşü de yüzde 72.
Fiyatların bu düzeyde ucuzlamış olması fırsatlar çıktıkça, atmosfer iyileştikçe borsanın yeniden yukarıyı deneyeceğine işaret.
* Sonuç- "Delikli boncuk yerde kalmaz" Türk Atasözü
Magazin
