DPT, Kasım 2000 ve Şubat 2001 krizlerinden alınan derslerle, ekonominin rotasını şöyle çizdi:
*FAİZ: Borç stoku kamu ve bankalarına verilecek kağıtlar yüzünden 25 katrilyon artacak. Kamu borcu sayılan görev zararları ve yüksek faiz nedeniyle konsolide bütçe iç borç stokunun GSMH'ye oranının 18-20 puan artması beklenmektedir.
*DIŞ KAYNAK: Kamu kesiminin artan borç yükünün iç kaynaklarla karşılanması, yurtiçi mali piyasalarda önemli ölçüde baskı oluşturacak. Dış borçlanmadaki zorluk dikkate alındığında, IMF, Dünya Bankası gibi kuruluşların yanısıra ikili anlaşmalarla sağlanabilecek kredinin boyutu önem arzetmektedir.
*KURLAR: Dalgalı kur rejimiyle birlikte Merkez Bankası'nın döviz piyasasına müdahalesi, kurda kısa dönemde aşırı dalgalanmaları telafi etme yönünde olacak. Nihai amaç, fiyat istikrarının temini.
*VERGİ: Artan borç stokunun kontrol altında tutulabilmesi için faiz dışı harcamalarda azami tasarruf sağlanmalı. İlave gelir arttırıcı tedbirler sınırlıdır.
*FAİZ DIŞI FAZLA: Yabancı yatırımcıların güveninin sağlanması ve sürdürülebilir bir borçlanma ortamına kavuşmak için faiz dışı fazlanın en az yüzde 4 seviyesinde olması gerekmektedir.
*ÖZELLEŞTİRME: 2001 yılında, 7.1 milyar dolar olarak beklenen gelir, 3 milyar dolarda kalacak.
*BANKACILIK: Kamu bankalarının, gecelik borçlanma ihtiyacını azaltan önlemler alınmaya başlandı. Merkez Bankası'nca kamu bankalarından satın alınacak kağıtlar, dış borçlanma performansına bağlı olarak Hazine tarafından geri alınacak.
*GÖREV ZARARLARI: Kamu bankalarına, zarar oluşturacak görev verilmeyecektir. Sosyal açıdan gerekli görülen destekler için bütçeye ödenek konulacaktır. Mevcut görev zararlarına ilişkin kanun ve kararnamelerin iptali hemen yapılacak.
*KAMU ÇALIŞANLARI: Kamudaki memurların maaşları hedeflenen enflasyon oranında arttırılacaktır. Emekliliği gelmiş kamu işçileri kanuni hakları verilerek emekliliğe sevkedilecek.
*YATIRIMLAR: Çok zorunlu haller dışında yatırım programına yeni proje alınmayacak, yıllara sari ihalelere gidilmeyecek.
*FİYAT AYARLAMALARI: Başta enerji ve petrol olmak üzere ithale dayalı ürünlerin fiyatları, kurdaki değişiklikleri yansıtacak şekilde ayarlanacak.
*ÖDEMELER DENGESİ: İç talepte görülecek daralma nedeni ile ithalat talebindeki düşüş, ihracat ve turizm gelirlerinde beklenen artış sonucunda cari dengenin 2001'de açık vermeyeceği tahmin edilmektedir.
Okan MÜDERRİSOĞLU