Devlet Bakanı Kemal Derviş, Türkiye'ye geldiği günden beri yaptığı yoğun temasların ardından dün 3 saat süren liderler zirvesine katıldı.

BEL KEMİĞİ ÖZELLEŞTİRME
Zirvede genellikle Derviş'in değerlendirme yaptığı ve genel bir tablo çizdiği öğrenildi. Kemal

Para ve kur politikası oturmadan enflasyonun aşağı çekilemeyeceğini belirten Derviş, şok programlar yerine piyasaların sindirebileceği uzun soluklu programların hedeflenmesi gerektiğini belirtti.

Özelleştirmede ortaya çıkan problemlerin ekonomi üzerinde ağır bir yük oluşturduğuna dikkat çeken Derviş, özelleştirmenin eski programda "önemli" sayıldığını, ancak yeni programda tam anlamıyla "Bel kemiği" unsuru olduğunu vurguladı. Bu konuda koalisyon ortakları arasındaki görüş ayrılıklarının mutlaka giderilmesi gerektiğine değinen Derviş, "Herkesin kafasına göre yorum yapması işleri elbette karıştırır" dedi. Derviş, uygulanacak yeni istikrar programına halkın desteğinin sağlanmasının da şart olduğunu kaydetti.

Derviş, liderlere krizden çıkışa temel oluşturacak ana unsurların çerçevesini çizdi. En önemli unsurun "siyasi kararlılık" olduğu mesajını veren Derviş, ortaklar arasında tam mutabakatın şart olduğunu kaydetti.

SİYASİ İRADE OLMALI
Derviş, kamu bankalarına acil operasyon gerektiğini de belirterek, bayramdan sonra gerekli girişimlerin hemen başlatılması gerektiğine ifade etti. Krizden çıkışta döviz rezervlerinin yüksek olmasının Türk ekonomisine çok önemli bir avantaj sağladığını belirten Derviş, iyimser mesajlar verdi. Derviş, siyasi iradenin sonuna kadar arkasında olmasını da istedi.

"10 GÜNÜMÜZ VAR"
Devlet Bakanı Kemal Derviş, zirvede liderlere ekonominin kendisini toparlaması ve uluslararası finans kuruluşları nezdinde güven tazelenmesi için program hedeflerinin 10 gün içerisinde ortaya konulması gerektiğini söyledi. Ekonomiyi yeniden canlandırmaya yönelik tedbirlerin kamuoyu ve piyasalar cephesinde "dinamik bir görüntü sergilemesi" gerektiğini belirten Derviş, "kritik eşik" olarak nitelediği on günlük sürede, özelleştirmenin hızlandırılması, kamu bankaları, siyasi kararlılık, kamuoyu desteği ve yeni para politikası konusunda net çerçevenin ortaya çıkması gerektiğini ifade etti. Derviş uluslararası finans desteğinin bu şartlara bağlı olduğunu da vurguladı.

Programın çatısı belli oldu
YENİ ekonomik programın ana hatları belli oldu. Programın en kritik bölümünü iç borçlanma ve bankacılık sektöründe yaşanan sorunlara çözüm arayışı oluşturdu. Temel ilkesi, "Önce güven ve istikrar, ardından enflasyonla mücadele" olarak belirlenen program taslağı ile bugün Washington'a gidecek Derviş'in, "Hükümet kararlı. Radikal önlem almaya hazır. Ancak finansman paketine ihtiyacımız var" mesajını vereceği bildirildi.

Özellikle 20 Mart'taki iç borç geri ödemesinin belirleyici ifade eden ekonomi kurmayları, bir sorun yaşanmaması halinde ilk şokun atlatılacağını, aksi takdirde daha keskin önlemler alınacağını bildirdiler.

IMF'nin, "Bu faturayı ülkeler kendileri üstleniyor. Bu Güney Doğu Asya'da da böye oldu" tezini işlediği ve acil kaynak desteğine henüz yeşil ışık yakmadığı, Derviş'in bu noktaya devreye gireceği öğrenildi. IMF'nin tek olumlu sinyalı ise ek rezerv kolaylığının daha hızlandırılmış bir takvimle kullandırılması olarak yansıdı.

Pakette neler var?
Enflasyonu yıl sonu yüzde 25-50 arasında senaryolar içeren programda şu önlemlerin yer alması bekleniyor:

1- Öncelik döviz ve faizde istikrara verilecek.

2- Enflasyonla mücadelede yaz aylarının avantajından yararlanılacak ve ağırlık ikinci yarıya kaydırılacak.

3- KİT'lerde fiyat ayarlaması yapılacak.

4- Kamu bankalarının, bankalar arası piyasaya girerek fon talep etmesi önlenecek.

5- Kamu bankalarının tek çatı altında toplanmanacak ya da bir yıl içinde özelleştirilecek.

6- Telekom'un yüzde 51'inin satışı için kanun değişikliği yapılacak. Halka arz yöntemi de denenecek.

7- Fon bankalarından satılamayanlar kapatılacak.

8- Programa mutlaka dış kaynak desteği sağlanacak. Bu amaçla yapısal reformlar daha kesin ve kısa süreli bir takvime bağlanacak.

9- Memur maaşları, tarım fiyatları ve toplu sözleşmelerde gider artırıcı talebe fırsat verilmeyecek.

10- İç borçlanmada borç stoku ve vadesini rahatlatıcı önlemler alınacak.

'Dış yardım şart'
Devlet Bakanı Kemal Derviş, dün Washinton'a hareket etmeden önce Eesenboğa Havalimanı'nda bir basın toplantısı düzenleyerek kamuoyuna 3 önemli mesaj verdi.

ENFLASYONU YENMELİYİZ:
Öncelikle enflasyonu düşürme konusunda kararlı olduklarını ifade eden Derviş, şunları söyledi: "Şubatta bir kaza oldu. Bir, iki ay zaman kaybetsek de mücadeleye devam etmemiz şart."

PROGRAM BİZİM OLACAK:
Programın "ulusal" olacağını belirten Derviş, "Programı tamamen biz yapacağız, ancak IMF ve Dünya Bankası gibi kuruluşlar destek verecek dedi. Derviş, sözlerini şöyle sürdürdü: "Türkiye'de çok değerli tüm uluslararası kuruluşlarda çalışabilecek nitelikte saygın kişiler var. Bu program biz yapacağız Ancak kesinlikle dış finansmana ihtiyaç var. Yurtdışı da destek vermek için öncelikle programın bütünleşmesini bekliyorlar. IMF'yle program üzerinde görüşüyoruz. Şu anda bazı konularda fikir ayrılıkları var. Ama tartışma sürüyor. Program henüz netleşmediği için yurtdışındaki temaslarım teknik düzeyde olacak."

Programın tam olarak netleşmediğini belirten Derviş, ne kadar mali destek gerektiği konusundaki soruları da "Bir rakam vermek yanlış olur" şeklinde cevapladı.

HALK DESTEĞİ ŞART:
Kapalı kapılar ardında teknik kardo ile yapılacak bir programın başarıya ulaşmasının yetersiz olduğunu da belirten Derviş, "Siyasi ve halk desteği zorunlu" diye konuştu. Derviş bu konudaki görüşlerini de şöyle açıkladı: "Teknik kadro ile mucize yaratmak mümkün değil. Çok güçlü politik desteğe ihtiyacımız var. Meslis'ten geçmesi gereken bazı yasalar olacak. Ancak bu konuda büyük bir zorluk da görmüyorum. En önemli sorun güveni yeniden sağlamak. Yabancılardan önce Türk halkının güvenmesi gerekiyor. Bütün gerçekleri çok dürüst şekilde anlatmamız lazım. Eğer bunu yapabilirsek, Türk toplumu desteğini verecektir. Bu bunalımdan fedarkarlıklara katlanmadan çıkamayacağız. Herkes bu yükü taşıyacak. Özellikle taşıyabilenlerin taşıması lazım. Eğer güveni sağlayamazsak, çok zorluk çekeriz. Enflasyonun yıl sonuna doğru kabul edilebilir ölçülere çekilmesi gerekiyor. Önümüzdeki 1- 2 ay rakamlar yüksek çıkacak. Ama güven sağlanırsa, hızla düşmemesi için hiç bir neden yok."

Programın güçlü boyutunu ödemeler dengesinin oluşturacağını da belirten Derviş, bu konuda iyi haberler geldiğini söyledi. " İhracat artıyor. Turizmde de iyi bir yıl geçireceğimizi tahmin ediyorum" diyen Derviş, bunların programın başarısıında önemli rol oynacağını belirtti.

Kendisinin ekonominin patronu olarak değerlendirilmesinin yanlış olduğunu söyleyen Kemal Derviş, bunun takım çalışması olduğunun altını çizdi.

Okan MÜDERRİSOĞLU - F. Sibel YÜKSEK