|
|
Krizler eskiye dayanıyor
Cumhuriyet tarihimizde devletin zirvesinde meydana gelen ilk kriz, dönemin Cumhurbaşkanı Atatürk ile Başbakanı İsmet İnönü arasında 1937 yılında "Celal Bayar" nedeniyle yaşanmıştı
Cumhurbaşkanı Ahmet Necdet Sezer ile Başbakan Bülent Ecevit arasında MGK toplantısında yaşanan kriz, Türk siyasi hayatında Başbakan ve Cumhurbaşkanları arasındaki anlaşmazlıklara yeni bir halka ekledi. Süleyman Demirel ile Tansu Çiller, Turgut Özal ile Yıldırım Akbulut arasında hatırlanan krizlerin bir benzeri dönemin Cumhurbaşkanı Atatürk ile Başbakanı İsmet İnönü arasında 1937 yılında yaşanmıştı. Atatürk ile İnönü'nün, Milli Mücadele yıllarından gelen dostlukları vardı. Ancak iki lider arasında içten içe görüş ayrılıkları ve mizaç ile uslup farklılıkları da bulunuyordu. Atatürk, İnönü'nün izlediği devletçilik siyasetinin başarılı olacağından kuşkuluydu. Bu nedenle özel sektöre yakın bir isim olan Celal Bayar'ı İktisat Bakanı yaptı.
ÇANKAYA'DAKİ YEMEK
Dış politikada da anlaşmazlıklar vardı. Atatürk gerekirse askeri bir müdahale ile Hatay'ın Türk topraklarına katılmasını istiyor, İnönü ise Fransa ile karşı karşıya gelmeyecek biçimde, ılımlı bir siyaset izliyordu. Atatürk'ün hükümet işlerine müdahalesi ise bardağı taşırdı. 17 Eylül 1937 gecesi Çankaya Köşkündeki yemek sofrasında Bakanların önünde Atatürk ile İnönü sert biçimde tartıştı. 18 Eylül günü birlikte trenle İstanbul'a giderken, Atatürk İnönü'den istifasını istedi. İnönü 1,5 ay izne ayrıldı. Başbakanvekili olarak Celal Bayar görevlendirildi. 25 Ekim günü ise İnönü Başbakanlık görevinden istifa etti.
SON DÖNEM TARTIŞMALARI
Siyasi yakın tarihte ise Demirel-Çiller ve Özal-Akbulut tartışmaları hafızalarda kaldı. Çiller ile Demirel özellikle bir dolandırıcıya kaptırılan örtülü ödenek parası konusunda tartışma yaşadılar. Çiller'in 28 Şubat sürecinde bazı üst düzey komutanların emekliye sevki yönündeki görüşleri de, Demirel'in "Bayan olmasa camdan aşağı atardım" tepkisine neden oldu.Özal ile Akbulut ise, Körfez savaşı sırasında yurt dışına asker gönderilmesi konusunda sert biçimde tartıştılar.
DIŞ BASIN DA ŞAŞIRDI KALDI
Şanssız kriz
Milli Güvenlik Kurulu'nda dün Cumhurbaşkanı Ahmet Necdet Sezer ile Başbakan Bülent Ecevit arasınra yaşanın kriz dış basında da geniş şekilde yer aldı. İşte krizi flaş haber olarak veren dış basından bir kaç örnek:
Reuters Haber Ajansı: Ecevit, askerden bile popüler olan Sezer'i karşısına alarak siyasi hayatını tehlikeye attı. Kriz, hükümetin istikrarını sarsabilir. Sezer, Ecevit'in aday göstermesiyle Cumhurbaşkanı oldu. Fakat çok geçmeden aralarında sürtüşmeler başladı.
Associated Press (AP): Kriz şanssız bir zamanda patlak verdi. Türkiye'de uygulanmaya çalışılan IMF programını başarısının anahtarı siyasi istikrar. Ecevit'in açıklamalarının ardından borsada yüzde 15 düşüş yaşandı.
Agence France Presse (AFP): Başbakan Ecevit MGK toplantısını hışımla terk etti. Ecevit yaşananları "Büyük bir kriz" olarak nitelendirdi.
CNN: Ecevit'le Sezer arasındaki kriz , enflasyonla mücadele programının kritik bir aşamasına gelen Türkiye'de iş çevrelerini kaygılandırdı. Ecevit, krizin enflasyonla mücadele programını etkilemeyeceğini söyleyerek piyasaları rahatlattı.
BBC: Sezer Ecevit'i yolsuzlukla mücadelede çok pasif kalmakla suçlayınca, Ecevit Sezer'in sözlerini bitirmesini beklemeden toplantıyı terk etti. Ecevit MGK toplantısında yaşananları "Böyle bir şey daha önce görülmemiştir" diye niteledi.
REPPAS: İÇ MESELE
Öte yandan Yunanistan hükümet sözcüsü Dimitri Reppas, MGK'da yaşananların Türkiye'nin iç meselesi olduğunu söyledi. Reppas, "Yunanistan'ın arzusu, Türkiye'deki siyasi güçlerin elbirliğiyle AB düzeyinde, çağdaş bir hukuk devleti ve demokrasi yaratmalarıdır. Atina, Türkiye`nin AB kurallarına uyum sağlaması ve birliğe üye olmasını istiyor" dedi.
DİPLOMATLAR KAYGILI
Ankara'da görev yapan Batılı diplomatlar, devletin zirvesinde patlak veren krizi kaygı ile izliyorlar. Krizi, "Ulusal Belge"nin görüşeleceği MGK toplantısında yaşanmasını ayrıca değerlendiren diplomatlar, Ankara'yı AB konusunda bir kez daha uyardılar. Krizi anı anına televizyonlardan izleyen Büyükelçilik yetkilileri gelişmeleri detaylı olarak merkezlerine bildirdiler.
|
Copyright © 2001, MERKEZ GAZETE DERGİ BASIM YAYINCILIK SANAYİ VE TİCARET A.Ş. - Tüm hakları saklıdır
|