İşçi, memur, çiftçi ve küçük esnafın ardından büyük patronların da "batıyoruz, ekonomi çöküyor" feryatları üzerine harekete geçen hükümet, ekonomik durgunluğu aşabilmek için bazı sektörlere hayat öpücüğü vermeye hazırlanıyor.
Geçen hafta yapılan geniş katılımlı toplantıda sektör temsilcilerinden gelen talepler aslında, "IMF anlaşmasını, enflasyonla mücadeleyi, ekonomik programı askıya alın bizi kurtarın" anlamına geliyordu. Ve hükümetin bu talepleri kabul edebilmesi de mümkün değildi.
Hükümet, iş dünyasının, reel sektörün feryadına kayıtsız kalmıyor, ancak yapabileceklerinin sınırlı olduğunu, yürürlükteki programla çelişen hiçbir talebin karşılanamayacağını vurguluyor. Aslında hükümetten destek isteyenler de hükümet de çok iyi biliyor ki, bu taleplerin kabul edilmesi, IMF ile yapılan 18. stand - by'ın da yarıda kesilmesi, ekonomik programın çökmesi ve Türkiye'nin sonu belirsiz bir krize girmesi ile sonuçlanacak. Ancak yine de pazarlık çıtasını yüksek tutuyor sektör temsilcileri.
Sonuçta bugün gelinen noktada hükümet, programı bazı yönlerden zorlayarak fakat mümkün olduğunca delmeden yapabileceklerini büyük ölçüde belirlemiş durumda.
Ekonomide ihracat ve yatırıma dönük bir canlanma sağlayabilmek, istihdam sorununu en az hasarla atlatabilmek amacıyla yapılabilecekler dört temel noktada toplanıyor:
1. Eximbank Desteği: Bütçede Eximbank'a Hazine'den sermaye desteği olarak bu yıl aktarılması öngörülen 300 trilyon liralık kaynak öne çekilerek bir an önce ödenecek. Ayrıca üç yıl önce karara bağlanmış olmasına karşın halen sadece 28 milyon dolarlık bölümü kullandırılabilmiş olan 500 milyon dolarlık Merkez Bankası kredisinin tümü bir an önce devreye sokularak Eximbank kanalıyla reel sektöre düşük faizli kaynak enjekte edilecek. Aynı kapsamda ihracata destek amacıyla Dünya Bankası'nın üç yıl önce taahhüt ettiği ancak çeşitli nedenlerle kullanılamayan 200 milyon dolarlık kredinin önündeki engeller de kaldırılarak bir an önce devreye alınacak. Böylelikle Eximbank kanalıyla reel sektöre kullandırılabilecek kaynak tutarı 750 trilyona ulaşıyor. Ayrıca yine ihracatı teşvik amacıyla kamu fonlarından sağlanan özel destek miktarının da geçen yıla göre yüzde 100 oranında arttırılması öngörülüyor. Geçen yıl 150 trilyon lira olan destek tutarı bu yıl 300 trilyon liraya çıkarılacak.
2. KDV İadeleri Hızlandırılacak: Bir de yine ihracatçıların önemli sıkıntı konularından biri olan tıkanan KDV iadelerinin çözümü konusunda da bazı kolaylıklar getirilebileceği kabul ediliyor. Vergi dairelerinde bürokrasi yüzünden aylardır bekleyen ihracatçıların KDV alacaklarının süratle tasfiye edilmesi öngörülüyor.
3. LPG'de Özel Tarife: Gazete ilanlarıyla yakınmalarını dile getiren LPG ile üretim yapan seramik firmalarına subvansiyon sağlanması da karar altına alınıyor. Bu fabrikalara doğal gaz bağlanıncaya kadar haksız rekabeti önlemek için LPG'ye özel tarife uygulanacak. Seramik fabrikalarına verilen LPG'nin fiyatı kalori bazında doğal gaza eşit düzeyde tutulacak. Aradaki fark da Akaryakıt İstikrar Fonu'nundan karşılanacak. Ancak şu anda bu fonda da para yok...
4. Gemicilik Sektörüne Özel Kararname: Bunun dışında teknik kadro programı deldirmemek için direniyor. Ancak hükümet, özellikle gemicilik sektörüne verdiği sözü yerine getirebilmek için bazı formüller üzerinde çalışıyor. Sektörün Emlak Bankası garantisi ile kullandığı ve daha sonra da geri ödeyemediği için bankanın riski haline gelen 200 milyon dolarlık kredi şimdi özel bir kararname ile görev zararı kapsamına alınıyor. Böylelikle Emlak Bankası'nın da gemiciler üzerindeki kredi takibini durdurması öngörülüyor.
Reel sektöre yönelik olarak şimdilik netlik kazanan destekler bunlar. Bununla sınırlı kalırsa verilen destek ekonomiyi canlandırmaya, sektörlerin sorunlarını ortadan kaldırmaya yetmeyecek. Ancak yine de ihracata dönük sektörleri nefes aldıracak nitelikte...
