S A B A H O N L I N E 10.02.2001

Şu an 10 Şubat 2001 - Cumartesi tarihli sabah.com.tr'yi okumaktasınız.
Bugüne ait sabah.com.tr içeriği için tıklayın »

kapat

10.02.2001

Anasayfa

Win-Turkce US-Ascii

'Çek almam, çek vermem'
Ekonomik durgunluk piyasada geri dönen çek ve senet sayısını artırdı. Nakit sıkışıklığı ve talep daralması nedeniyle borçlar zamanında ödenemiyor ve çekler geri dönüyor. Senetle iş yapanların sayısı ise azalıyor

Ticaret hayatının vazgeçilmez unsurları çekler geri dönüyor, senetler protesto oluyor. Artık toptan piyasasında senet kullanımı giderek azalıyor. Merkez Bankası'nın protestolu senet miktar ve hacimlerine ilişkin veriler de ekonomik beklenti, büyüme ve durgunluk evrelerine uygun bir grafik çiziyor. Örneğin, 2000 yılının ilk üç ayında protestolu senet sayısı ve miktarında kademeli bir düşme yaşanıyor. Ekonomik büyüme kendisini gösteriyor ve haziran ayına gelindiğinde protestolu senet tutarı azalıyor. Ekonomik sıkıntının hissedilmeye başlandığı eylül, ekim, kasım aylarında kademeli bir artış oluyor. Aylık protestolu senet tutarı 55 trilyona çıkıyor. Kasım krizi ile birlikte protestolu senet tutarı Aralık ayında 60 trilyona çıkıyor.

Mevduat bankalarının verdiği tüketici kredilerinin toplamı bir ayda 236 trilyon lira azalarak, 26 Ocak itibariyle 4 katrilyon 382.9 trilyon liraya indi. Aylık bazda yüzde 8 oranında bir düşme gerçekleşti. Bu gösterge bile tek başına talep daralmasını ortaya çıkarıyor. Merkez Bankası'nın verilerine göre aylık ortalama 100 bin adet çek geri dönüyor. Bu sayı ise son aylarda artış eğiliminde. Özellikle son üç yılda geri dönen çek sayısı önceki yıllara göre yüzde 100 arttığı anlaşılıyor.

ATO Başkanı Sinan Aygün
Artık kimse kimseye borcunu ödemiyor. Son iki aydır geçen seneye göre ödenmeyen çek ve senette yüzde 100 artış var. İflas eden ve kapanan işyeri sayısı 3 binin üzerinde.

İTO Başkanı Mehmet Yıldırım
Protestolu senetlerdeki artışın boyutu inanılmaz. Çeklerin de yüzde 90'ı ödenmiyor. Bize bağlı 300 bin firma var. 6 bini kapandı. Bunların çek ve senetleri piyasada dolaşıyor.

Gıda Topt. Der. Bülent Baykal
Hiç kimse kendi çekiyle iş yapmak istemiyor. Ayrıca çekle mal satmak da istemiyor. Toptancılarda stoklar birikti. Müşteri çekleriyle iş yapmak da mümkün değil.

Beyaz Eşya Bayii İlhan Esin
Sözleşmeyle taksitli satış yapıyoruz, onun takibi daha kolay. Ama geri ödenmeme olayı sıklaştı. Ödemeler gecikince iki ay bekliyoruz, ondan sonra kanuni takibe alınıyor.

İzmir TO. Bşk. Ekrem Demirtaş
Kasım ayında yaşanan kriz de iç talep daralmasıyla boğuşan iş alemini ikinci kez sarstı. Firmaların yüzde 50`sinin ödenmeyen alacak sorunu var. Malını satıp paranı almak çok zor.

Konya TO Bşk. Hüseyin Üzülmez
Protestolu senetlerde yüzde 100'ün üzerinde artış var. Özellikle perakende mağaza zincirlerinin hiçbiri borcunu ödeyemiyor. Kredisini ödeyen bile yeni kredi alamıyor.

K.Maraş TO. Bşk. Mehmet Balduk
Sürekli bir dedikodu var ortalıkta. "Şu batıyor, bu batıyor" diye. Güven ortamı kayboldu. Alışveriş de durdu. Depom mamul malla dolu. Nakit dışında mal satmaya korkuyorum.

Kayseri TO Bşk. Hasan Ali Kilci
Protestolu senetlerin oranı geçtiğimiz ay yüzde 18-20'lere ulaşmıştı. Şimdi 30'ları aştı. Eskiden çekini senetini bir tek küçükler ödeyemezdi. Artık büyüğü küçüğü kalmadı.

Afyon TO Bşk. Münir Özsoy
Hükümetin aldığı ekonomik kararlarla piyasa daha da daraldı. Daha doğrusu likidite darlığı esnafı tüketti. Esnaf borcunu ödeyemiyor. 2001 de böyle gider diye umutsuzluk var.

Tever Orman Ür. Abdullah Tever
Ürünümüzü 10-15 gün satamadığımızda koyacak yer bulamazsınız. Yeniden fiyat çıkardık. 5 aya vadeli isteyen firmalar var. Büyük fabrika dışında çekle satmak mümkün değil.