kapat

05.02.2001
Anasayfa
Son Dakika
Haber İndeksi
Yazarlar
Günün İçinden
Politika
Ekonomi
Dünyadan
Spor
Superkupon
Magazin
Sabah Künye
Cumartesi Eki
Pazar Eki
Melodi
Bizim City
Sizinkiler
Para Durumu
Hava Durumu
İstanbul
İşte İnsan
Astroloji
Reklam
Sarı Sayfalar
Arşiv
E-Posta

1 N U M A R A
Sabah Kitap
Z D N e t  Türkiye
A T V
M i c r o s o f t
Win-Turkce US-Ascii
© Copyright 2001
MERKEZ GAZETE DERGİ BASIM YAYINCILIK SANAYİ VE TİCARET A.Ş.
banner
Okay Gönensin(ogonensin@sabah.com.tr )


"Off the record"

Bir yetkili gazetecilerle "sohbet toplantısı" yapıyor, ama kameralar vardır ve söylenen herşey aynı gün ekranlarda, ertesi gün gazetelerde yer alıyor. Bunun adı sohbet toplantısı değil, "basın toplantısı"dır.

Bir başka yetkili gazetecileri yine "sohbet" için topluyor, söylediklerinin kendisi kaynak gösterilmeden yazılmasını istiyor. Ertesi gün bütün gazetelerde aynı haber yer alıyor, ama hiçbirinde kaynak belirtilmiyor. Bu da bir basın toplantısıdır, toplantıyı yapanın kimliği açıkça yazılmamış olsa da kim olduğu anlaşılmaktadır.

Yetkililer basından, gazetecilerden hep şikâyetçidirler. Bu şikâyetlerin bir bölümünde haklı olabilirler, ama bir bölümünde haklı değillerdir. Yukardaki örneklerde olduğu gibi basına bilgi verme kurallarını izlemedikleri ya da bilmedikleri için amaç dışı sonuçlarla sık sık karşılaşırlar.

Sohbet toplantısı adı üstünde, "sohbet" için yapılan toplantıdır. Buraya katılanlar "sohbete" geldiklerini bilerek gelirler, yani burada konuşulanların hiçbiri yazılmak için değildir. Bu toplantı, yetkili kişilerin de gazetecilerin de ufuklarını açmaya, yeni görüş açılarıyla tanışmalarını sağlamaya yöneliktir.

Dört temel kavram
İngiliz - Amerikan gazeteciliği yetkili kişilerle gazetecilerin "doğru" ilişki kurabilmeleri için, karşılıklı yanlış yapmalarını önlemek için dört temel kavram yaratmıştır. Bu dört kavram çerçevesinde yetkili kişi ile gazetecinin ilişki kuralları ortaya çıkar.

Birincisi "on the record" kavramıdır, yani söylenen herşey yazılmak içindir ve söyleyenin kimliği açıkça belirtilerek yazılmak içindir. Burada bilgiyi veren kişinin kimliği çeşitli nedenlerle gizli tutulabilir, ama gazeteci o bilginin doğruluğuna ve bilgiyi veren kişiye güveniyorsa yazar.

İkincisi "off the record" kavramıdır ve kesinlikle yazılmayacak anlamına gelir. Bilgiyi veren kişi, gazetecinin izlediği olayı daha iyi anlaması, daha doğru izleyebilmesi için gazeteciye bilgi verebilir, ama bu bilgi kesinlikle yazılmaz. Gazeteci bu bilgiyi sadece olayları daha iyi izleyebilmek için kullanır.

Üçüncü kavram "background" bilgidir. Bu bilgiyi gazeteciye veren, doğrudan yazılması için değil, gazetecinin sözkonusu olayla ilgili başka gelişmeleri yazarken yararlanması, destek olarak kullanabilmesi için verir. "Background" tanımıyla verilen bilgi doğrudan haber konusu yapılmaz.

Dördüncü kavram da "deep background" kavramıdır. Bu da hiçbir şekilde ve hiçbir zaman yazılmamak kaydıyla verilen bilgidir. Gazeteci, kendisine bu kayıtla verilen bilgiyi aldığı zaman, hiçbir şekilde başkalarına aktarmamak yükümlülüğüne girmiş demektir. Bu bilgiyi hep "kendine saklar", ama bunu bildiği için de olaylara daha doğru teşhis koyabilir, daha doğru tahliller yapabilir.

Yetkili kişiler, gazetecilerle ilişkilerini bu dört kavramın belirlediği kurallar içinde kurdukları zaman karşılıklı yanlış olasılığı ortadan kalkar. Sohbet toplantısında gerçekten sohbet edilir, basın toplantısında da herşey kaynak gösterilerek yazılır.

Dünyanın en yüksek tirajlı gazeteleri
Yomiuri Shimbun (Japonya) 14 milyon 533 bin
Asahi Shimbun (Japonya)12 milyon 600 bin
Manichi Shimbun (Japonya)5 milyon 850 bin
Chunichi Shimbun (Japonya4 milyon 700 bin
Nihon Keizai Shimbun (Japonya) 4 milyon 660 bin
Bild Zeitung (Almanya)4 milyon 400 bin
The Sun (İngiltere)3 milyon 610 bin
Sankei Shimbun (Japonya)2 milyon 890 bin
Daily Mail (İngiltere)2 milyon 300 bin
The Mirror (İngiltere)2 milyon 290 bin
Hokkaido Shimbun (Japonya)1 milyon 960 bin
The Wall Street Journal (ABD)1 milyon 740 bin
USA Today (ABD)1 milyon 650 bin
Shizuoka Shimbun (Japonya) 1 milyon 440 bin
WAZ (Almanya)1 milyon 140 bin
The Express (İngiltere)1 milyon 95 bin
Los Angeles Times (ABD) 1 milyon 70 bin
New York Times (ABD 1 milyon 65 bin
Nishi Nippon Shimbun (Japonya) 1 milyon 50 bin
Daily Telegraph (İngiltere) 1 milyon 25 bin
Moskovskiy Komsomolets (Rusya). . . . . .950 bin
Neue Kronen Zeitung (Avusturya). . . . . . 945 bin

Yazarlar sayfasina geri gitmek icin tiklayiniz.

Copyright © 2001, MERKEZ GAZETE DERGİ BASIM YAYINCILIK SANAYİ VE TİCARET A.Ş. - Tüm hakları saklıdır