Uluslararası şöhreti 20'li yaşlarında yakalayan, beş ayrı Avrupa Akademisi'nin üyeliğine seçilen, dört Rus İmparatoru'nu tanıyan, 19. yüzyılın en önemli ressamlarından Ayvazovski'nin 52 yapıtı sergileniyor

ERMENİ AİLEDEN
1817'de Kırım'ın sahil kenti Feodosiya'da dünyaya gelen ve 19. yüzyılın büyük bölümünü yaşayan Ayvazovski, bir Ermeni ailenin çocuğu. Tatar, Ermeni, Rus ve Yunanlıların bir arada yaşadığı, Feodosiya'dan hiç kopamaz Ayvazovski. Nereye gitse ayakları onu doğduğu kente sürükler.

Denizlerin ve düşlerin ressamı, daha 10 yaşında kendi kendine keman çalmayı öğrenir. Ancak resme olan yeteneğiyle Yunan bağımsızlık savaşı kahramanlarının resimlerinin ucuz baskılarından kopyalar çıkararak kendini geliştirir. Bir komşunun evinin duvarına kömürle çizdiği resimler ise 16 yaşında St. Petersburg'daki İmparatorluk Akademisi'nden altı yıllık bir burs almasını sağlar. Akademide savaş resimleri konusunda eğitim veren hocası Sauerweid'ın tavsiyesiyle 1836'da Rus donanmasının tatbikatlarını izlemeye gider. Sanatçının en yakın dostları ünlü besteci Glinka ve şair Puşkin'dir.

Ayvazovski, 25 yaşına geldiğinde çağının ünlü ressamları arasına girer. Ona bu şöhreti sağlayan karanlık görünümlü resimlerindeki 'ışık'tır. Bir fırtınada bile insanın kendini koyvermemesini, umudunu, başarısına olan inancını hep o ışık oyunlarıyla anlatır. 1842'de Paris'teki sergisinde izleyiciler, resimlerinde hile olduğuna inanıp, tuvallerin ardında yanan ışık olup olmadığını görmek için resimleri dikkatle inceler ama boşuna!

1845'te Sultan Abdülhamit'in davetlisi olarak İstanbul'a gelen Ayvazovski, böylelikle Akdeniz kültürünü de yakından tanır.

HIZLI RESSAM
Ayvazovski'nin en önemli özelliklerinden biri de hızlı resim yapması. Sanatçı, Viyana'da Sultan Abdülhamit'in haznedarıyla karşılaşır. Otelde paşayı gören Ayvazovski, eski haznedarın sıla özlemi çektiğini anlar. Ayvazovski, odasına çekilir, kısa bir süre sonra dostunun yanına, elinde ay ışığında Haliç'i tasvir eden boyası henüz kurumamış küçük bir resimle döner: 'Buna bakıp güzel İstanbul'a duyduğun özlemi gidereceksin!'

Feodosiya'ya, 130 tablosu ve 270 eskizi yer alan kendi adını verdiği bir galeri bir de arkeoloji müzesi yaptırır. 1900'de 83 yaşında tuvalinin başında ölü bulunduğunda 'Türk Gemisindeki Patlama'yı resmediyordur.

YEŞİM NUR

Ajanda SERGİ
Beklentiler: Nasuhi Yılmaz'ın yaşanılan mekan kurgusu içinde düşleri, özlemleri, terkedilmişlikleri sorguladığı resimleri Çağdaş Sanatlar Merkezi'nde Galeri A'da sergileniyor. Son tarih 31 Ocak. Tel: 0 312 467 40 82, Ankara

Ustalardan kesitler: Elif Naci, Hamit Görele gibi ünlü sanatçıların eserleri Toprakbank Sanat Galerisi'nde görücüye çıktı. Sergi 28 Şubat'a kadar açık kalacak. Tel: 0 212 326 35 80, İstanbul

Kişisel sergi: Ressam Özay Soydabaş, 16. kişisel sergisini Kocaeli Sanayi Odası'nda açtı. Sergi 31 Ocak'a kadar açık kalacak. Tel: 0 262 321 00 40, İzmit

Resim ve büyü: Otantik ressam Ahmet Fazıl Aksoy'un Antik Palace'daki sergisi 29 Ocak'a kadar. Tel: 0 212 236 24 60, İstanbul

Kazananlar sergisi: Yaşadığımız çağı yansıtan fotoğraflardan ödüle değer görülenler Pamukbank Sanat Galerisi'nde. Tel: 0 212 236 67 90, İstanbul

BALE
Brezilya esintisi: Sao Paulo'nun resmi bale grubu, bu kez Türkiye'yi büyüleyecek. Grup, 2-3 Şubat'ta İstanbul Lütfi Kırdar, 6 Şubat'ta Antalya AKM, 9-10 Şubat'ta Ankara ODTÜ Kültür Merkezi ve 12-13 Şubat'ta Bursa Tayyare Kültür Merkezi'nde sahne alacak. Tel: 0 212 287 76 77, www.turkeventltd.com

TİYATRO
Büyük Mo: Maymun Çarli, sahne performansını sergiliyor. Hem de Sofya Devlet Konservatuvarı Maske Tiyatrosu oyuncuları ile. "Çarli-Büyük Mo Efsanesi" adlı çocuk oyunu, bugün 13.00'te BKM'de. Tel: 0 212 260 11 56, İstanbul

Şenşakrak kabare: Müzikli çocuk oyunu, bu hafta son kez sahne alıyor. Bahçelievler Belediye Tiyatrosu'nda cumartesi, pazar saat 13.00'te.

Tel: 0 212 441 36 81, İstanbul

KONSER
Flüt ve arp: Borusan Oda Orkestrası'nın İtalyan Kültür Merkezi'nde 31 Ocak saat 19.00'daki programının konuğu, flüt sanatçısı Ebru Aykal. Sanatçı, Mozart'ın Flüt ve Arp Konçertosu ile Nejat Başeğmezler'in Yaylı Çalgılar Süiti'ni seslendirecek.

Tel: 0 212 292 06 55, İstanbul

zkurtbay@sabah.com.tr