Çizgi roman kültürü derin olanlar hatırlayacaklardır: inatçı Kızılderililerle savaş yoluyla başedemeyen "beyaz adam", kızılderililerin reisi Oturan Boğa'yla barış çubuğu içerken, ona birkaç kasa viski hediye eder. Kızılderililer viskiyi paldır küldür içerler, haliyle gırtlakları da yanar... O yüzden bu yeni tanıştıkları içkiye "ateş suyu" adını verirler. Bir yandan da bayılırlar bu içkiye ve kısa zamanda tiryakisi olurlar. Ama viski, sadece beyaz adamda vardır. Böylece beyaz adamın kucağına oturuverirler...
Evet, Kızılderili topraklarının gasp edilmesinde gerçekten büyük bir rol oynadı mı bilmiyoruz ama, Amerikalılar'ın da viskileri var. Hem de 18. yüzyıldan bu yana...
Amerika'nın temel viskisi, Kentucky eyaletinin Bourbon bölgesinde damıtılan "burbon". (Bazıları daha snob bir havayla "börbın" diye de telâffuz ediyorlar.) En az yüzde 51 oranında mısırdan yapılan ve içleri kömürleşinceye dek yakılmış meşe fıçılarda en az iki yıl dinlendirilen viskilere burbon deniyor. Hammaddeleri, üretim metodları ve tatları, İskoç viskilerinden tamamen farklı bunların.
Burbonlarda, İskoç viskilerindeki bazılarına itici gelen tütsü tadı yok. Tadları genellikle vanilyamsı, tatlımsı-ekşimsi... Meşe fıçı tadı da belirgin. Bazılarında taze naneyi çağrıştıran ferahlatıcı bir lezzet de hissediliyor.
Bu farklılıkların sırrı, burbonun ağırlıklı olarak tütsülenmiş arpadan yapılan İskoç viskilerinin aksine, mısır, buğday ve çavdar ağırlıklı tahıllardan yapılması. Mısır tatlımsılık, buğday hafiflik, çavdar ise ekşimsilik katıyor viskiye.
Bu tahıllardan yapılan bir tür bira damıtılıyor ve içleri yeni yakılmış meşe fıçılara konuyor. Fıçıların içlerinin yakılması, viskiye koyu kızıl bir renk kazandırıyor; damakta pürüzsüz bir kıvam ve vanilyamsı da bir tat veriyor.
Burbonlar, buzla da iyi giden viskiler. Gerçi kovboylar bu viskiyi yüksek kadehlerden bir dikişte sek olarak içerlermiş ama, günümüzde buzla, hatta kolayla burbon içmek hayli yaygın.
Türkiye'ye gelince... Dünyanın en çok satan burbonu Jim Beam ve onun 8 yıllık Black Label'ı, prestijli markalardan Wild Turkey, "butik burbon" olarak ün kazanan efsanevi Maker's Mark, tek fıçı ürünü Blanton's, Four Roses, Rebel Yell, Early Times, Ezra Brooks, rahatça bulunabiliyor.
Viskiden hoşlananlar, burbonu bugüne dek denemedilerse, mutlaka denemeli. "Viskiden hoşlanmam" diyen önyargılı kişiler, özellikle viskiyi fazla sert bulan hanımlar da... Bol buzlu bir burbonu hâlâ sert bulacak biri varsa, ona diyecek yok tabii!
Mehmet Yalçın
myalcin@turk.net