Nobel Edebiyat Jürisi, tarihin unutulmuş yüzünü kara mizahla portrelediğini belirterek 1999 yılı Nobel Edebiyat Ödülü'nü dünya edebiyatının en önemli yazarlarından Günter Grass'a vermişti. Çünkü o, jürinin de belirttiği gibi "Teneke Trampet" kitabı ile "20. Yüzyılın en önemli edebiyat eserlerinden birini" yazmış, yalın dili ile geniş kitlelere ulaşmıştı. Hatırlayacağınız üzere bu roman sinemaya da uyarlanmıştı.
Hemen hemen her kitabıyla olay yaratan yazar, edebi kimliğinin yanı sıra politik ve alabildiğine muhalifliği ile de tanınıyor çünkü o, ülkesi Almanya'yı, yabancı düşmanlığından ötürü, çok sert eleştiren biri. Hatta Alman İçişleri Bakanı Manfred Kanter'i yabancı düşmanlığı ile itham ettiği bir toplantıda "Demokratik olarak sağlama alınmış bir barbarlığın sessiz tanıklarıyız" demişti.
Grass'ın son romanı olan "Yüzyılım" nihayet Türkçe'de. Nihat Tezeren'in çevirisi ile Gendaş Kültür'den yayımlanan roman, 100 ayrı bölümden oluşuyor. Yani yüzyılın her yılınına bir bölüm düşüyor ve her yıla ait bir olay anlatılıyor. Bu bölümlerin anlatıcısı ise hep değişiyor. Bu, kimi zaman hayali, kimi zaman gerçek bir kişi, kimi zaman da yazarın bizzat kendisi olabiliyor.
Bir tarih kitabı olarak da okunabilecek olan "Yüzyılım"da mizah, hiciv, ironinin kullanılmış olması onu, zevkle okunan bir roman kılıyor.
Hitler'den sosyalist politikacı Liebknecht'e, sıradan bir köylüden 1945'te Berlin'in çöplerini karıştıran yoksul bir kadına, ünlü şair Celan'dan filozof Heidegger'e, Steffi Graff'tan Macar futbolcu Puskas'a kadar ünlü-ünsüz onlarca kahramanı var bu romanın. Ama asıl kahramanı yüzyılın bizzat kendisi. Çünkü her bölüm ya da yıl kendi içinde bir bütünlük taşıdığı gibi kitabın tümü okunduğunda bunlar bir romana ulaşıyor. Böylece her yıl toplanarak bir yüzyılı ve kahramanı yaratıyor.
Grass, "Yüzyılım"da da daha önceki romanlarındaki özelliğini korumuş ve halkın gündelik dilinden uzaklaşmamış. Ama bu onun yeni sözcükler yaratmasına ve yer yer iki sayfa uzunluğunda cümleler kurmasına engel olmamış. Böylece yazar, anlaşılırlığını muhafaza ederken edebi dilden de vazgeçmemiş.
Usta bir yazarın kaleminden yaşadığımız ve geride bıraktığımız yüzyılı tekrar gözden geçirmek isteyenler için ideal bir roman. "Yüzyılım" sadece 2000'in değil, yeni yılın da en iyilerinden biri olmaya aday.