ORDU AB'YE HAZIR MI?
Türk heyeti konuklarına sıcak misafirperverlik gösteriyor, Türk Ordusu'nu bütün yönleriyle tanıtıyorlar. Bu toplantıların birinde, bilgilendirme kısmı sona erince Fransız heyetin sözcüsü 'soru sorabilir miyiz?' diyor.

Bir Türk komutanın "Memnuniyetle, buyrun" yanıtı üzerine ilk soru geliyor:

- Türkiye AB'ne girmek istiyor. Türk Silahlı Kuvvetleri AB'ne girmeye hazır mı?

"Tabii hazır" diye yanıtlıyor Türk komutan, "TSK şu anda Avrupa'nın en güçlü en dinamik silahlı kuvvetleri arasında." Komutan ardından kısaca, yeni alınan tanker uçaklardan, bitme aşamasındaki saldırı helikopteri ve AWACS-erken uyarı uçakları ve tank ihalesinden, gece görüş sistemli F-16 uçaklarının Kosova harekatındaki başarılarından söz ediyor.

Fransız komutan, "Bir NATO üyesi olarak biz de bunlardan gurur duyuyoruz" diyor. "Ancak ben sorumu yanlış ifade ettim galiba. Ben Türk Ordusu'nun da, tıpkı bizler gibi bütünüyle seçilmiş, sivil idarenin otoritesini kabul etmeye hazır olup olmadığını sormak istemiştim."

Toplantı salonunda soğuk bir hava esiyor. Türk heyeti üyeleri birbirine bakıyor. Komutan kendini bağlamayacak, ortada bir yanıtla "Başka sorunuz var mıydı?" diyor.

YUNANİSTAN'A KARŞI MI?
Fransız heyetinden ikici soru geliyor:

- Tanker uçak aldınız. AWACS, saldırı helikopteri ve tank alıyorsunuz. Bunları nerede kullanmayı düşünüyorsunuz?

Türk heyeti bu soruda, toplantı öncesi kokteyldeki sohbetlerde de geçe sorudaki Yunanistan ve Kıbrıs imasını seziyor.

- Bunlar NATO'nun ileri harekatlarına destek için, NATO savunma planları çerçevesinde alınıyor. Ayrıca, biliyorsunuz, Türkiye dünyanın çok tehlikeli ve çatışmalarla çevrili bir bölgesinde; tehditlere karşı hazırlıklı olmak zorunda

AB 10 YIL ALIR

Üçüncü soru:
- Türk Hükümeti ekonomik sıkıntı içinde olduğunu duyurarak IMF'den, Dünya Bankası'ndan, AB'nden destek istiyor. Bu pahalı silah sistemlerine ödenecek para var mı? Yen i bir modernizasyonu hangi bütçeyle yapacaksınız?

Yine soğuk bir hava esiyor:
- Savunma harcamaları için özel fonlar var. Alımlar, uzun dönemlere yayılarak oradan yapılıyor. Sonra, belki de en kritik soru geliyor:

Fransız komutan, Türk Hükümeti'nin 2004 hedefini belirlediği AB üyeliği konusunda Türk komutanların tahminini soruyor:

- Sizce Türkiye AB üyeliği için ne zaman hazır olur?

- 10 yıl alır. Bu konuda yapılması gereken düzenlemeler zaman alır.

Bu ve benzeri sorular, heyetin Dışişleri'ndeki temaslarında Dışişleri yetkililerine ve Fransız komutanlar şerefine, temaslarının sonunda Fransa büyükelçiliğinde verilen davete çağrılı konuklara da yöneltiliyor. Bu da yetmiyor, Fransız heyet aynı soruları bir sonraki gün bir grup üniversite öğretim üyesi ile Türkiye-AB ilişkileri konusunda yaptıkları toplantıda profesörlere de yöneltiyorlar; adeta bir anket yapıyorlar.

NİCE ZİRVESİ TAKVİMİ
FRANSIZ komutanlarının ülkelerine döner dönmez Türk komutanlarla bu önemli soru-yanıt oturumunu ve diğer Türk uzmanların görüşlerini Fransız hükümet yetkililerine iletip iletmedikleri konusunda elimizde bilgi yok.

Ancak komutanların Fransa'ya dönmelerinden bir ay kadar sonra AB liderleri 6-7 Aralık'ta Fransa'nın Nice kentinde toplanıyor. Ve Nice doruk toplantıları ardından, Türkiye'nin AB üyeliği konusunda "gerçekçi tarihin en erken 2010 yılı olduğu" tahminleri AB yetkililerince dile getirilmeye başlanıyor.

Türkiye AB üyeliğine 2004'de mi hazır olacak, 2010'da mı? Biraz da hükümetin ve Meclis'in çalışma verimine bağlı ama, yaşayan görecek.

MURAT YETKİN