Cumhurbaşkanı Sezer halkın sesini dinledi ve yedi gün beklettikten sonra Meclis'ten çıkan af yasasını veto etti. Yasanın siyasi suçluları kapsamadığı için adaletsiz olduğu, halk arasında zaten genel kanı

İKİNCİ VUKUAT
HÖ: Katillerin aftan yararlanıp siyasilerin yararlanamaması affedilir gibi değil. Siyasi suçlulardan kastım kafa, kol, bacak kesen Hizbullahçılar değil tabii ki. Hukukçu değilim ama insanların düşüncelerinden ve yazdıklarından ötürü yargılanmaması gerektiğini düşünüyorum.

YG: Benim anneannem ortağı tarafından öldürülmüştü. Ecevit af çıkardı ve iki yıl sonra (1974'te) adam dışarı çıktı. Bu bir haksızlık! Adam birisini boğduğu halde dışarılarda dolaştı. Hem de yatakları, yorganları üzerine yığarak öldürmüş anneanemi. Ecevit de bu adamı dışarı çıkarttı. Şimdi bunu ikinci kez yapıyor. Gerçi o zaman toplum affı istemiş.

*Türkiye halkı her zaman aftan yana bir toplum olmasına rağmen bu kez neden değil?

YG: Toplumun çok kirlendiğini düşünüyorum. İnsanların hiçbir şeye inancı yok ki, bu affın sağlıklı olacağına inanalım.

* Ama bir yandan da cezaevlerinde af umuduyla yaşayan insanlar var. Huzursuzlar. Hele 'kader mahkumu' dediklerimiz...

HÖ: Buna iki ucu boklu değnek değil de ne denir!

YG: Ama haksızlıktan ötürü içeride olanlar, afla çıkanların ancak yüzde 10 ya da beşi. Aslında çok tehlikeli bir dönemeçteyiz; haksızlıklar üst üste gelmiş, devlet soyuluyor. Ahlaki açıdan çökmüş durumdayız. İnsanları hapsetmek zaten bir fayda sağlamıyor. Devlet okul yapamadığı gibi cezaevi de

yapamıyor. Üniversiteler ne kadar kötüyse cezaevleri de o kadar kötü. Ayrıca temel toplumsal sorunlar değişmedikten sonra, yani insanların karnını doyurmadan suç önlenemez. Önce ekonomik önlemler alınmalıydı. Bu insanlar çıkınca suç işlemeyecek de ne yapacak!

HÖ: İtalyan bir düşünür, "Siyasi suçlarda ölüm cezasını savunanların aradıkları adalet değil kendi emniyetleridir" der. "Ama aradıklarını değil aramadıklarını bulurlar. Bunu savunmalarının da tek nedeni korku" diye bitirir cümlesini. Bu söz beni çok etkilemiştir. Çünkü ancak korkanlar, farklı düşündükleri için başkasını suçlar. Örneğin, Eşber Yağmurdereli de bu aftan yararlanamayacak. Oysa o kör ve hasta olduğu için bile çıkartılabilirdi.

YG: Eşber Yağmurdereli'nin durumunun haksızlık olduğunu artık çocuklar bile biliyor.

* F tipi cezaevi için ne düşünüyorsunuz?

HÖ: Hücre tipini bir yerde savunabiliyorum. Mesela eskiden dervişler bir odaya kapanır kendini dinlermiş. Yani çile doldururmuş. Ben ağır suç işleyenlere; çocuklara tecavüz edenlere, katillere, hortumculara bu tür bir yöntem izlenmesi gerektiğini savunuyorum. Böylece o da kendi iç hesaplaşmasını yapabilir. Ama bu süre içinde telefonunu, gazetesini elinden alacaksın. Bir sürü kimseyle de görüştürmeyeceksin. Ancak o zaman vicdanıyla hesaplaşabilir. Hortumcular, 15 gün hücreye kapatılsa çıktıklarında kesin Avrupa'dan paraları getirip devlete verirler.

F TİPİ SAĞLIKSIZ
YG: İyi bir yöntem olabilir çünkü inanın hortumculara hiç acımıyorum.

HÖ: Onlar halkın parasını çaldı! Devlet o parayı temin etmek için şimdi vergi koyacak. Acısını yine biz çekeceğiz. Ama bu F tipinde, hani siyasi suçlular yatarsa ne olur bilemiyorum. Çünkü bu gardiyan sistemiyle kendilerini hiç savunamazlar.

YG: Bu çok büyük çelişki. Ben de aynı fikirdeyim, ama bir yandan da koğuş sisteminin sağlık koşullarına aykırı olduğunu düşünüyorum. Üstelik bu en çok koğuş ağalarına yarıyor. Bir arkadaşım "Koğuş ağası beni polisten çok sorguladı" demişti. Açıkçası iki tür cezaevinin de sağlıklı olmadığını düşünüyorum.

* Peki ne yapmalı?

YG: Şayet ortada bir hukuk devleti olsaydı, var olan yasalar efektif kullanılır, keyfiyet arz etmezdi. O zaman cezaevi cezaevine, suçlu da suçluya benzerdi.

HÖ: XIV. Louis "Devlet benim" demiş. Yani devlet kendini iktidar görürse hukuk olmaz. O zaman da herkes menfaatinin peşinde koşar. Tıpkı bizdeki gibi.

* Affın sonuçları ne olur?

HÖ: Suç işlenmeye devam edecek. Bence af için bir kurul oluşturulmalı ve bu kişiler tarafsızca bir tasarı oluşturmalıydı ama öyle olmadı. Şimdi herkes kendi adamını çıkartma derdinde. Baksanıza Ecevit'e hain diyen adam da suçluymuş. Daha ne diyelim, bu adamın Meclis'te ne işi var?

YG: Bu af toplum huzurunu bozduğu gibi iktidar partilerine oy da kaybettirecek. En çok da buna hayret ediyorum. Ecevit 1974 affında prestij kazanmış ama şimdi öyle değil. Herkes bu affa karşı. Buna rağmen neden diretiyorlar anlamıyorum. Oy kaybettiklerini anlamak hiç de zor değil. Sadece Rahşan Ecevit istedi diye çıkabilir mi, bilemiyorum. Sonra Rahşan Hanım da "İçime sinmedi" demiş; sanırım pişmanlık içindeler. Buradaki amacı inanın anlayamıyorum.

HÖ: 1974 affından sonra bir daha çıkmaz diyordum; çünkü çok acılar yaşanmıştı. Bir kadın "Bu adam benim ırzıma geçti, niye sokakta dolaşıyor!" diye feryad etmişti. Şimdi yine mi aynı şeyler yaşanacak?

KAHVENİN POPÜLER KONUSU
Rahşan Ecevit "Af" dediği günden bu yana Türkiye affı tartıştı. Tasarı Meclis'ten geçti, ama Köşk'te takıldı. Önceki aflara destek veren halk bu kez 'affetmek' istemiyor. Biz de teybimizi alıp bir kahveye daldık ve polemiğe tanınmış isimleri değil, vatandaşı konuk ettik. Çay içip sohbet eden emekli memur Hasan Özkök ve bilgisayar mühendisi Yücel Gündüz, affı tartıştı.

SOKAKTAN 'AFSAL' GÖRÜŞLER
Af ortada kaldı tartışması sürüyor

Tamer Döner (Serbest meslek sahibi)
Çıkmasını isterim ama herkesin değil. Orman yakanların, banka suçlularının, tecavüzcülerin, teröristlerin çıkmasını istemiyorum. Hazine boşaltıldı, adamlar serbest mi kalacak?

Mehmet Ali Öztürk (Balatacı)
Düşünce suçluları çıkmalıydı. Ama 10 adam öldürmüş biri çıkmamalı. Bunun adı kanunsuzluk olur. Devlet artık kendini devlet olarak hissettirsin. Herkes para götürme derdinde. Türkiye'yi Başbakan Ecevit mi yönetiyor, yoksa karısı mı?

Emin Öner (Garson)
Devletin yetkili mercileri "Avrupa standartı" deyip duruyor, ama dünyanın hiçbir yerinde düşünce suçlusu yok. Aydın kişiler betonların arasında çürüyor. Yine dünyanın hiçbir yerinde siyasi muhalefet yaptıklarından ötürü insanları kapatmak gibi özel bir çaba yok. Siyasilere af çıkmalıydı, çünkü aydınlar bu toplumun beyni, yüreğidir. Eşber Yağmurdereli, İsmail Beşikçi kimi öldürdü ki?

BESLEYEMİYORSAK...

Aslı Erdal (Muhasabeci)
Hırsızların, tecavüzcülerin çıkmasını istemiyorum. Hele hele siyasi suçlular içeride bırakılırken asla... Kimin kader mahkumu olup kimin olmadığı ayrımı çok önce yapılmalıydı. Affın çıkmasının tek nedeni devletin mahkumlara bakamaması. Yedirip içiremiyor olsa gerek!

Eda Esmer (Öğrenci)
Kendimi bildim bileli hep bu tartışma var. Olsun, olmasın... Siyasi suçlular çıkamayacağı için tamamen karşıyım. Öncelik onlara verilmeliydi. Bir çifte standart söz konusu. Eşber Yağmurdereli neden hapiste?

Zülfiye Keleş (Şehir planlamacısı)
Birilerini kayırmak için değil de, insani bir affın çıkmasını çok isterdim. Sonuçta hepimiz bu ülkenin insanıyız.

Sibel Selma (Liseli)
Tecavüzcülerin bırakılması herkesi huzursuz eder. Bence sınırlanmalı. Örneğin düşünce suçluları çıkmalıydı. Bu affı Rahşan Ecevit çıkardı. Ama bir çifte standart var ve bu çok yanlış.

Esra Yıldırım (Liseli)
Sınırlama olmalıydı. Hapse yeni girenler çıkmamalı. Ya da devleti hortumlayanlar... Ailelerinin mutluluğu için az zamanı kalanlar çıksın. Bu haliyle affın sonuçlarından herkes korkuyor. Her taraf suçlu kaynar.

Buket Aşçı