kapat

Pazar Eki
03.12.2000
Anasayfa
Son Dakika
Haber İndeksi
Yazarlar
Günün İçinden
Politika
Ekonomi
Dünyadan
Spor
Magazin
Sabah Künye
Ata Yatirim
Cumartesi Eki
Pazar Eki
Melodi
Bizim City
Sizinkiler
Para Durumu
Hava Durumu
İstanbul
İşte İnsan
Astroloji
Reklam
Sarı Sayfalar
Arşiv
E-Posta

YeniBinyil
Turkport
1 N U M A R A
Sabah Kitap
Z D N e t  Türkiye
A T V
M i c r o s o f t
Win-Turkce US-Ascii
© Copyright 2000
MERKEZ GAZETE DERGİ BASIM YAYINCILIK SANAYİ VE TİCARET A.Ş.

Bulaşıktan traşa, çözüm bizde
Hollanda'da toplanan 10 bin bilim adamı, dengesi bozulan dünyamızın 'küresel ısınma' derdine çözüm bulamadı diye öyle hemen pes etmek yok. Gelin biz başımızın çaresine bakalım. Herbirimizin dikkat edebileceği ufak tefek noktalarla işte bireysel çözüm önerileri

Bu yıl kışı ne zor getirdik değil mi? Sıcak havalar, bizim işimize geldi ama yerküre için aynısı söylenemez. Çünkü bu, giderek daha da korkutucu hale gelen küresel ısınmanın habercilerinden biriydi. Bu özellikle son bir iki haftadır hakkında fazlasıyla bahsedilen bir konu. Yaklaşık 10 bin bilim adamı, bürokrat, sivil toplum örgütü temsilcisi, Hollanda'nın Lahey kentinde bir araya gelerek küresel ısınmayı tartıştı. Sonuç ne mi oldu? Kocaman bir hiç. Dünyanın ortalama sıcaklığının gelecek yüzyılda 6 derece artacağı söylendi ama bir çözüm bulunamadı. Konferans sonunda yeryüzünün küresel ısınmadan kurtarılması için gereken kurallar ve araçlar belirlenemedi. Peki küresel ısınma nasıl durdurulur? Bunun için bulunan çözümler arasında çevre koruması, yeniden ağaçlandırma, enerjinin verimli kullanımı ve geri dönüşüm sistemi ile birlikte kirliliğe yol açmayan, sürekli kullanılabilir enerji türlerine geçiş var. Tabii en önemlisi hükümetlerin üzerine düşen görevler kadar bireylerin de yapabilecekleri. Çevre koruması, enerjinin verimli kullanılması bizlerin de fazlasıyla katkıda bulunabileceğimiz konular. Biz de günlük yaşantınızda yemek yerken, banyo yaparken hatta traş olurken basit bir takım önlemler alarak küresel ısınmayı durdurmaya yönelik bir şeyler yapabiliriz. Üstelik bunlar sandığımızdan çok daha basit şeyler. İşte sizler için hazırlanmış küçük bir liste...

Plastik madde kullanıyorsanız: PVC plastiği kullanmamaya çalışın. Çünkü PVC üretilirken ya da kazayla yandığında dioksin ve benzeri zararlı kimyasal maddeler çevreye yayılır.

Traş olurken: Lavaboda traş olurken musluğu açık bıraktığınızda, traş süresine göre ortalama 20 Ğ 40 litre dolayında su harcanıyor. Eğer traş olurken bir kap kullanırsanız en fazla 3.5 litre su harcanır.

Lavabonuz tıkandıysa: Lavabonun tıkanmasını önlemek için lavabo açıcı kimyasal maddeler kullanmaktan kaçının. Ayda bir düzenli olarak lavaboya dökeceğiniz bir avuç karbonat ve yarım bardak sirke karışımı da aynı işlevi görür. Lavabo açıcılar doğada biyolojik olarak parçalanmayan maddeler olduğu için denizleri, nehirleri, içme su kaynaklarını zehirler.

Bulaşık yıkarken: Bulaşık yıkarken (4 kişilik bir ailede) musluk sürekli açık kalıyorsa bu 120 litre su sarfiyatına yol açar. Eğer bir evyeyi doldurursanız ya da musluğu kapamaya dikkat ederseniz maksimum 20 litre su harcarsınız. Bulaşık yıkarken sıvı deterjan kullanın. Çünkü bunlar genelde fosfat içermezler.

Trafikteyken: İstanbul gibi trafiğin yoğun olduğu yerlerde işe gelen insanlar, her gün arabalarına bir yolcu fazladan alsalar, yılda ortalama 3 milyon litre benzin tasarrufu yapılabilir. Böylelikle de 27 milyon litre sera gazı oluşması engellenir.

Kurşunsuz benzin: Arabanızda kurşunsuz benzini tercih etmelisiniz. Avrupa'da 15 yıldır kurşunsuz benzin kullanılıyor. Çünkü diğeri hem solunum yolları hastalıklarına neden oluyor hem de iklim felaketlerine yol açıyor.

Araba yıkarken: Arabanızı hortumla yıkarsanız 550 litre, kovayla yıkarsanız maksimum 40 litre su harcıyorsunuz.

Isınırken: Evinizin pencere ve kapılarını sünger ile izole edin. Bu şekilde yüzde 5'e varan ısı enerji tasarrufu yapılabilir.

Evdeki nemlendirici: Kış için bir hava nemlendiricisi alın. Hava kışın çok kuru olur, kuru hava da soğukluk hissi verir. Eğer bir nemlendirici alırsanız daha düşük sıcaklıklarda kendinizi rahat hissedersiniz.

Mikrodalga tercihi: Mikrodalga fırınınızı kullanmayı tercih edin. Bu tür fırınlar diğer elektrikli fırınlardan yüzde 66'ya varan oranda daha az elektrik harcar.

Yemek yaparken: Elektrikli ocaklarda tencere ve tavanın tabanının düz olması gerekir. Böylece ısı daha iyi iletilir ve kayıplar azalır. Fırında yemek pişirirken ise seramik ve cam tava kullanın. Bu tür tavalarda yemek, ısı düşük olsa bile kolay pişer. Bu da enerji tasarrufudur. Düdüklü tencere kullanın. Yüksek basınç ve sıcaklıkla yemekler daha çabuk pişer ve yüzde 50 - 75 arası enerji tasarrufu sağlanır.

Yumurta kaynatırken: Yumurtaları tencere içinde pişirmek elektrikli yumurta pişiricide pişirmekten yüzde 50 daha fazla enerji harcar.

Dondurucudan sonra: Gıdaları oda sıcaklığında çözdürün. Bu işlemi pişirirken yaparsanız bunun için de ayrıca enerji harcanır.

Buzdolabı her yere konmaz: Buzdolabınızı fırın, bulaşık makinası, kalorifer gibi sıcak kaynaklardan uzak tutun. Dışarısı sıcak olursa içeriden atmak istediği ısıyı tam olarak atamaz ve sürekli çalışarak fazla enerji harcar. Düzenli olarak oluşmuş buzları eritin. İzne çıktığınızda buzdolabını ya kapatın ya da en düşük seviyeye getirin.

Banyo yaparken: Az su akıtan duş kafaları, beşer dakikalık duş alan dört kişilik bir ailede su harcamasını yılda yaklaşık 51 bin 800 litre azaltır. Yalnızca 10 bin aile bunu kullansa, yılda yaklaşık 518 milyon litre su tasarrufu yapılabilir.

Çamaşır yıkarken: Bütün çamaşırlarınızı biriktirip öyle yıkayın. Çamaşır makineleri her bir dönüşte 120 ila 200 litre su harcar.

Yemek yerken: Yüzde 50 oranında yakın çevrenizde yetiştirilen sebzeyi tüketir, yüzde 10 daha az et yer ve haftada yalnızca bir gün hiç et tüketmezseniz çevre kirliliğinin azalmasına önemli oranda katkıda bulanabilirsiniz. Çünkü böylece daha az taşımacılık gerektiren ve daha az işlenmiş ürünler tüketmiş olursunuz.

Elektrik tüketirken: Elektrik düğmesinin ucunda termik santrallerinin olduğunu hiç unutmayın. Harcanan her elektrik bu santrallerden sağlanıyor ve bunlar yetersiz hale geldikleri zaman yenileri inşa ediliyor. Bu da çevrenin hiç durmadan kirlenmesi demek.

Tuvalet temizliğinde: Tuvaletlerinizde gereğinden fazla su kullanmayın. Bunun için bir şampuan şişesini suyla doldurun ve rezervuarınızın içine yerleştirin. Böylece daha az su harcamış olacaksınız.

Ev hayvanlarına tasma: Kedi ve köpeklerde kullanılan pire tasmaları üretim ve ortadan kaldırılma süreçlerinde çevreye zarar verir. Alternatif pire kovucu olarak limon yağı spreyi kullanabilir, mamaya sarımsak ve maya ilave edebilirsiniz.

ASLI E. PERKER


Copyright © 2000, MERKEZ GAZETE DERGİ BASIM YAYINCILIK SANAYİ VE TİCARET A.Ş. - Tüm hakları saklıdır