Etrafımızdaki ülkelerden Kürtçe yayın yapılıyor. Bunlarla ilgili miyiz?

Onlar FM'le yapıyor. Biz ancak kısa dalgadan yayın yapılırsa dinleyebiliriz.

Dünyada kısa dalgadan Kürtçe yayın yapan kaç radyo var?

Arnavutluk 15 dakika, Ermenistan'ın Sesi 45 dakika, İran Radyosu 2 saat, Amerika'nın Sesi 2 saat yayın yapıyor. İçerikleri hakkında bilgimiz yok.

Avrupa'dan uyduyla yapılan Kürtçe yayınları da mı dinlemedik yıllarca?

TRT'nin görevi değil onları dinlemek. Çünkü karşı yayın yapmak gibi bir durumumuz yok onlara. Devlet mutlaka dinliyordur. Zaten açık kaynaktır. Arzu eden çanak anteni varsa dinler. Kısa dalgadan yayın yapsalar bile dinleme yapacak, çevirecek adam lazım. O da yok şu anda.

İsteseniz bulamaz mısınız?

Araştırırız tabii. Güneydoğu bu işe gönüllü insanlar çıkabilir. Yeter ki bu konuya ihtiyaç duyulsun, bulunur.

Diyelim ki Kürtçe yayına izin çıktı. Hemen yayın yapabilir misiniz?

Yasal gereklerin yerine getirilmesi tek başına bir şey ifade etmez. Hangi lehçe ile yayın yapacaksınız? Sonra yeni vericilere ihtiyacımız olacak. Tek verici yetecek mi? Coğrafyası çok geniş çünkü.

Size kaç eleman lazım?

Her gün bir saat yayın yapacaksanız, en az dört kişi. Hepsi de dili çok iyi bilen, çeviri yapabilen, okuyabilen ve konuşabilen insanlar olacak. Hem Kürtçe'den Türkçe'ye, hem Türkçe'den Kürtçe'ye çeviri yapabilecek nitelikte eleman bulmak çok zor.

O kadar da zor olmasa gerek. Üniversite bitirmiş Kürt asıllı pek çok kişi var.

Evet. Hem Türk dili ve edebiyatını hem kendi dillerini bilip kullanan insanlar var. Eski milletvekili Abdülmelik Fırat gibi. Eğer ülkeyi sahiden seviyorlarsa, yardımcı olurlar.

MİT'in Kürtçe yayına yeşil ışık yakmasına ne diyorsunuz?

Görüşlerini biz de okuduk ama Avrupa'nın bize verdiği belgede söylenen şu: Kendi anadilleriyle radyo ve televizyonda yayın yapma hakkının tanınması, bunun için engeller varsa kaldırılması. Şu anda Türk hükümetinden beklenen sadece yayın yapma engellerinin kaldırılması. Yayını devletin yapması yönünde bir talep yok.

Bu işi TRT yapmak zorunda değil mi yani?

TRT'ye böyle bir görev verileceği şu anda belirsiz. Belki yayın izni "özel olarak kurulur ve işletilir" diye verilir.

Sizce devlet modeli mi, özel yayın mı daha rahat işler?

Eğer izin çıkıyorsa özele bırakmak lazım konuyu. Devletin kurumları da denetler onları. TRT'nin böyle bir konuya dahil olmasının bir anlamı yok. TRT'nin yasayla verilmiş kendi görevlerini yapması lazım.

Zaten 26 dilde yayın yapıyorsunuz, ne olur 27'nci de Kürtçe olsa?

Yani Başbakanlık derse ki yapın, tabii ki yaparız ama bir dış yayıncı olarak düşünürseniz, Kürtçe'yi de bizim yurt dışına yapmamız lazım.

Mı acaba?

Evet çünkü bizim görevimiz dış yayın. Türkiye içersinde yayın yapılabilecek diller belli. Türkçe artı evrensel kültür dilleri. Onların dışında bir dili kullanıp yayın yapabilmek için yasal değişiklik gerekiyor. Biz şu anda içeriye yönelik yayın yapmıyoruz.

Niye? Turistlere yönelik yayınınız var. Yasa değişikliğine gerek olmadan aynı mantıkla Kürtçe yayın yapılamaz mı?

Ama onlar Türkiye'ye gelen turist mi? Zaten Kürtçe yayın yapma hakkı özel kişi, kuruluşlara verilirse bile Kürt kökenli vatandaşlar kullanabilirler mi acaba bunu? Sanmıyorum. Apo mesajlarını Türkçe veriyor. Özgür Gündem Türkçe çıkıyor. Hastanede, okulda Türkçe lazım. Kürtçe yayının Kürtler açısından pratiği yok. İşletmeciliği çok pahalı. Neyle finanse edilecek? Reklam alamaz, bağış toplayamaz. 500 kw vericinin bir saatlik elektriği günde 480 milyon lira. Bu, sırf elektrik ve bir günlük.

Her şeye rağmen TRT yapacak derlerse?

Yani böyle bir talep gelirse o zaman sadece "yap" şeklinde değil, "şu parayı al da yap" diye gelmesi gerekir. Aksi takdirde yapamayacağımız ortada. Çünkü biz önceden belirlenmiş hizmetler için bu bütçeyi yaptık.

Doğu ve Güneydoğu'daki bütün evlerden izlenen Kürtçe yayınları biz dinlemiyoruz dediniz. Aslında devletin dinlemesi gerekmez mi?

Tabii o yayınlarda ne söylendiğinin bilinmesi gerekir ama TRT'nin dışında birileri zaten tahmin ediyorum ki dinliyor ve değerlendiriyordur.

Genelkurmay dinliyor olabilir mi?

Bilemem. Evet de desem yanlış olur, hayır da desem yanlış olur.