Şu anki ihtiyaçları bile karşılamakta zorlanan sistemin ileride otuz üyeye hizmet verebilmesi için kurumsal reformların hayata geçirilmesi gerekiyor. Bu aşamada yapılacak olan reformlar ileride tam üye olması beklenen Türkiye'nin AB içerisindeki ağırlığını da doğrudan etkileyecek nitelikte.

Aralık ayı içerisinde düzenlenecek olan Nice Zirvesi'nde, dönem başkanı Fransa reformları içeren Nice Anlaşması'nın imzalanmasını istiyor. Ancak düzenlenen Biarritz Zirvesi, beklenen uzlaşmanın aksine "küçük" ve "büyük" ülkeler arasında bir yetki paylaşımı tartışmasına yol açtı.

Zirvede küçük ülkeler genişleme sonrasında AB'nin Bakanlar Kurulu sayılan Avrupa Komisyonu'ndaki ağırlıkları konusundaki endişelerini dile getirdiler. Üye sayısının otuza yaklaşması karşısında herkese eşit sayıda koltuk verilmesi imkansızlaşıyor. Komisyon'da birden çok koltuğa sahip olan büyük ülkeler ise dönüşümlü bir koltuk sistemini savunuyorlar. Dönüşümlü sistem kabul edildiği takdirde küçük devletler bazı dönemlerde Komisyon üyesi seçilemeyecekler.

Zirve sırasında tartışılan bir diğer çözüm ise koltuk sayısının nüfusa göre belirlenmesi önerisiydi. Bu öneriye küçük ülkeler karşı çıkarken başta Fransa olmak üzere büyük ülkeler de bu konuda kendi aralarında anlaşmazlığa düştüler. Bu tür bir sistemin kabul edilmesi tam üye olduğu takdirde en çok Türkiye'nin menfaatine olacak.

Nüfus üstünlüğü ile otomatik olarak büyük ülke statüsünü alacak olan Türkiye, Almanya ile birlikte AB'nin içerisinde en güçlü ülke konumuna gelecek. Şu anki dengeler açısından büyük devlet statüsünde olan Fransa ise bu sistem uygulanmaya başladığı takdirde 20 milyonluk nüfus farkıyla Almanya'nın gerisinde kalacak.

Nice Zirvesi'nde hangi mekanizma üzerinde uzlaşmaya ulaşılacağı henüz bilinmiyor ancak Aralık ayında bu konuda alınacak olan nihai karar Türkiye'yi de yakından ilgilendirecek. Nüfus ağırlığı üzerine kurulacak bir sistem Türkiye'nin menfaatine olacak ancak küçük ülkelerin ne düşündükleri de çok önemli.

Yeni sistem nedeniyle küçük ülkelerin ağırlıklarını iyice kaybetmek endişesiyle Türkiye'nin AB'ye girişine engel olmamaları gerekiyor. Bu aşamada sistemin her ne pahasına olursa olsun değişmesinden ziyade Türkiye'nin aleyhine değişmemesi çok önemli.

MURAT PEKSAVAŞ